In bewerking

___________________________________________________________

In het boek “De Marne. Eene Geschiedkundige Beschrijving” van Jan Zijlma staat op bladzijde 210 het volgende:

1856 [] In October overleden op de Stoepen, eene overzetterij over het Reitdiep onder Zuurdijk, zes van de zeven in één huis inwonende personen.

Meester J.S. van Weerden beschrijft in “Zuurdiek Mien Dörpke” deze uitbraak van de besmettelijke ziekte cholera niet.

___________________________________________________________

Het veerhuis De Stoepen, een dubbele woning, ligt in het Kerspel Warfhuizen. De boerderij Stoepemaheerd ligt in het Kerspel Zuurdijk.
Hendericus Warendorp Jannes Torringa had de boerderij met aanbehoren verkregen uit de nalatenschappen zijn zijn ouders Jannes Luitje Torringa en Henderica Warendorp.
In 1856 was eigenaar van De Stoepen en Stoepemaheerd de minderjarige Jannes Luitje Torringa, zoon van Hendericus Warendorp Jannes Torringa en kleinzoon van Jannes Luitje Torringa.
Roelf Eijes Torringa, landbouwer op Hayemaheerd, verhuurde als voogd over zijn minderjarige halfbroer de boerderij met aanbehoren aan Rijpke Jans Loots. Hij huurde van 18 tot 1861.

Op 17-02-1848 werd door notaris mr Hendrik van Bolhuis, notaris te Leens, het proces-verbaal van publieke verhuring opgemaakt. De hoogste bieder voor een jaarlijkse huur van f 3.160,00 werd Rijpke Jans Loots.
In de akte staat ondermeer:

Huurder zal gehouden zijn om Rijpke Mennes Beukema, met zijn gezin, gedurende den huurtijd, te laten bewonen en gebruiken de westersche woning, met den daarbij behoorenden tuin, van de behuizing Stoepen genaamd, welke thans door hem wordt bewoond, en om hem tevens, gedurende dien tijd, te laten uitoefenen en genieten de regten op overzetting over het Reitdiep, alles tegen eene jaarlijkschen betaling van veertig gulden, telkens op primo Mei verschijnende, welke, voor de eerste maal primo Mei achttienhonderd negen en veertig, door den huurder ten zijnen voordeele, van gemelden Rijpke Mennes Beukema, ingevorderd en ontvangen zal kunnen worden;

Voorts, om Klaas Pieters Cleveringa, met zijn gezin, gedurende den huurtijd, geheel vrij en zonder eenige betaling van huur, te laten bewonen en gebruiken de oostersche woning van dezelfde behuizing, zoomede den daarbij gebruikt wordenden grond, en om hem, tevens zonder eenige betaling of vergoeding deswege te kunnen eischen, een schaap op de verhuurde kwelder te laten weiden; met verdere verpligting aan den huurder, om genoemden Klaas Pieters Cleveringa als arbeider aan te nemen, in dienst te houden en het gebruikelijke dagloon te betalen, gedurende den huurtijd.

J.C. de Beyer schrijft in het gedenkboek over de stormvloed van 1825: In deze streken is een huis, de Stoepen genaamd, geheel weggespoeld []

Het veerhuis op de foto zal na 1825 herbouwd zijn.

___________________________________________________________

Door te zoeken in historische kranten op Delpher.nl, Alle Groningers en notariële akten konden de bewoners en overledenen achterhaald worden.
Dankzij Jan Pier Cleveringa konden ook enige familiebanden met de Familie Torringa inzichtelijk gemaakt worden.

Ook in de kranten werd uitvoering aandacht besteed aan de uitbraak van de besmettelijke cholera-asiatica:

Algemeen Handelsblad 27-10-1856

Provinciale Groninger Courant

Provinciale Groninger Courant 1856

Algemeen Handelsblad 27-10-1856

___________________________________________________________

Het Algemeen Handelsblad komt op 5 personen en een bewoner van Oldehove en de Provinciale Groninger Courant op 7 overledenen.

De overlijdensregisters 1856 van de gemeenten Leens en Oldehove gaven als uitkomst 7 overledenen.

Overledenen:
15 october 1856: Frouwke van der Veen-Beukema, 40 jaar
16 october 1856 Albertje van der Veen; 1 jaar 10 maand
17 october 1856 Albert van der Veen, 5 jaar
19 october 1856 Willem van der Veen, 7 jaar
21 october 1856 Rijpke van der Veen, 11 jaar
21 october 1856: de 6^e persoon Rijpke Mennes Beukema, oud 66 jaar.

In totaal 6 personen te Warfhuizen, woonachtig in de westersche woning.

Frouwke van der Veen-Beukema was de dochter van Rijpke Mennes Beukema en woonde met  haar vader, echtgenoot Jacobus van der Veen en kinderen in de ene helft van het veerhuis De Stoepen.
Rijpke Mennes Beukema (ook geschreven: Buikema) was de overzetter van het voetveer en tevens tapper.
Meester J.S. van Weerden vermeldt dat aan de overzetterij – afgebroken 1926 – ook een tapperij (“jachtwaid”) was verbonden. De laatste tappers en bewoners waren Willem Ritsema en zijn vrouw Betje. De vloer was bestrooid met wit zand. In 1856 zal het niet anders geweest zijn.
De  7^e overledene was Pieter Jakobs Beukema uit Oldehove.

Je zou verwachten dat de toenmalige bewoner van Stoepemaheerd, Rijpke Jans Loots, als één van de naaste buren, aangever van het overlijden zou zijn. Niets is echter minder waar. De aangiften van overlijden  werden gedaan door door inwoners van het kerspel Warfhuizen en Rijpke woonde in het Kerspel Zuurdijk.
Twee aangevers hadden een bijzondere status. Deze personen waren Klaas Pieters Cleveringa, huurder van de oostersche helft van het veerhuis en zijn schoonzoon Derk Sevinga, Blijkbaar werden zij en hun gezin niet besmet met het de cholera bacil.

___________________________________________________________

Zou dokter Jan Doorenbos het Peruaansch Gezondheids-Poeder hebben voorgeschreven 

of de wenken van Otto Petri hebben geraadpleegd?

Cholera heerste in die tijd. In de Wet Besmettelijke Ziekten 1872 werden maatregelen getroffen te voorkoming van de Cholera.

___________________________________________________________

In volgorde overlijden 1856:

1. Frouwke (Rijpkes) Buikema/Beukema, * 17-10-1815 Warfhuizen, † 15-10-1856 Warfhuizen, des morgens acht uur, 40 jaar, gehuwd met Jacobus van der Veen, dagloner, * 09-03-1815 Zuurdijk Ewer 7, † 17-05-1859 Warfhuizen, 44 jaar, des avonds negen uur

Jacobus van der Veen was geboren op Ewer 7
Ouders Frouwke: Rijpke Mennes Beukema, overzetter/tapper x Albertje Luitjens Torringa
Getuigen geboorteaangifte Frouwke: Roelf Luitjens Torrenga, 62 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen en Menne Jacobs Boer, 25 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen
de vader als declarant verklaart niet te kunnen schrijven
Aangevers overlijden Frouwke: Albert Dob, 54 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen; Berend Alberts, 35 jaar, veldwachter, wonende Wehe
Albert Dob woonde Zuurdijksterweg 4 (boerderij Warendorp Torringa) x Martje Pieters van der Kooi

2. Albertje (Jacobus`) van der Veen, * 11-01-1855 Warfhuizen, † 16-10-1856 Warfhuizen, des morgens acht uur, 1 jaar 10 maanden

Ouders Jacobus van der Veen x Frouwke Beukema
Aangevers geboorte Albertje: vader Jacobus Willem van der Veen; Dirk Sevenga, 34 jaar, daglooner, wonende Warfhuizen; Giel Rennes, 36 jaar, veldwachter, wonende Wehe
“geteekend met uitzondering der eerste getuige die verklaarde, zulks niet te hebben geleerd”
Aangevers overlijden Albertje: Albert Dob, 54 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen; Berend Alberts, 35 jaar, veldwachter, wonende Wehe

3. Albert (Jacobus`) van der Veen, * 07-09-1851 Warfhuizen, † 17-10-1856  Warfhuizen, 5 jaar, des avonds zes uur
   

Ouders Jacobus van der Veen x Frouwke Beukema
Aangevers geboorte Albert: vader Jacobus van der Veen; Albert Jacobs Dob, 49 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen; Freerk Renjes Feddema, 63 jaar, landbouwer, wonende Hoorn
Aangevers overlijden Albert: Albert Dob, 54 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen; Berend Alberts, 35 jaar, veldwachter, wonende Wehe

4. Willem (Jacobus`) van der Veen * 16-02-1849 Warfhuizen,  † 19-10-1856 Warfhuizen, 7 jaar, des avonds zes uur

Ouders Jacobus van der Veen x Frouwke Beukema
Aangevers geboorte Willem: vader Jacobus van der Veen; Albert Jacobs Dob, 46 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen; Hendrik Berends Smit, 50 jaar, schoenmaker, wonende Wehe
Aangevers overlijden Willem: Albert Dob, 54 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen; Berend Alberts, 35 jaar, veldwachter, wonende Wehe

5. Rijpke (Jacobus`) van der Veen, * 24-05-1845 Warfhuizen, † 21-10-1856 Warfhuizen, 11 jaar, des middags twaalf uur

Ouders Jacobus van der Veen x Frouwke Beukema
Aangevers geboorte Rijpke: vader Jacobus van der Veen; Klaas Pieters Cleveringa, 53 jaar, daglooner, wonende Warfhuizen; Kornelis Jans Bloem, 36 jaar, daglooner, wonende Warfhuizen
“geteekend met uitzondering der laatst genoemde getuige die verklaarde niet te kunnen teekenen als hebbende dat niet geleerd”
Aangevers overlijden Rijpke: Albert Dob, 54 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen; Berend Alberts, 35 jaar, veldwachter, wonende Wehe

6. Rijpke Mennes Buikema/Beukema, tapper, wonende Warfhuizen, * Hornhuizen, † 24-10-1856, des morgens zes uur, 66 jaar x 17-11-1810 Warfhuizen Albertje Luitjes Torrenga, * Warfhuizen, † 06-12-1845  Warfhuizen, 62 jaar, des morgens een uur, tappersche

Aangevers overlijden Rijpke: Derk Sevinga, 35 jaar, daglooner, wonende Warfhuizen; Jan Doorenbos, 36 jaar, geneesheer, wonende Wehe
Aangevers Albertje: Jan Bakker Jurriens Boer, 60 jaar, landbouwer, Barnegaten, Zuurdijksterweg 2, Warfhuizen, nabuur; Albert Dob, 43 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen nabuur
Ouders Rijpke: Menne Rijpkes Buikema, ~ 30-09-1759 Hornhuizen, † 14-09-1825 Warfhuizen, des avonds tien uur 68 jaar x Frouke Everts Musch, ~ 10-01-1790 Hornhuizen, † 17-06-1826 Warfhuizen
Ouders Albertje: Luitje Roelfs x Annechien Jacobs

Aangevers Menne Rijpkes Beukema: Rijpke Mennes Beukema, 34 jaar, dagloner, wonende Warfhuizen, zoon overledene; Klaas Jans Bijma, 67 jaar, horlogemaker, wonende Warfhuizen
Verklarende den eerstgenoemden deposant niet te kunnen schrijven als hebbende dezulks niet geleerd
Menne woonde huis 23 Warfhuizen, Nalatende 4 kinderen
Ouders Menne Rijpkes Beukema: Rijpke Alberts x Anje Pieters, landbouwers Hornhuizen, Westerhorn, Ommelanderweg 28 Hornhuizen
Grootouders Menne Rijpkes Beukema: Albert Alberts en Courtjen Rijpkes Boyckema
Overgrootouders Menne Rijpkes Beukema: Albert Jans en Trijntje Popkes 

7. Pieter Jakobs Beukema, arbeider, * Niekerk (Oldekerk), † 25-10-1856 Oldehove, des nachts te twee uur, 50 jaar, arbeider, wonende Oldehove x 07-07-1827 Zuidhorn Hilje Hindriks Klinker, dienstmaagd, * Feerwerd, † 24-01-1880 Zuurdijk, 76 jaar, des avonds zes uur

Ouders Pieter: Jakob Foppes, arbeider en Anje Pieters, arbeidster
Ouders Hilje: Hindrik Geerts Klinker, timmerman en Teuniske Jakobs, arbeidster 
Aangevers overlijden Pieter: Abel Klaassens Kooij, 35 jaar, landbouwer, wonende Oldehove, onverwante nabuur en Abel Tinga van Dijken, 25 jaar, landbouwer, wonende Oldehove, onverwachte nabuur [] nalatende deze zijne echtgenote en vier kinderen
Blijkbaar wilden naburen wel het overlijden aangeven en een paard en wagen beschikbaar stellen, maar niet volgens de regels van de kluft behulpzaam zijn bij de begrafenis. 
Aangevers overlijden Hilje: Klaas Lap, daglooner, 44 jaar, wonende Zuurdijk; Jan Balkema, 57 jaar, daglooner, wonende Zuurdijk
Jan Balkema was gehuwd met Hiektje Wierenga
Pieter Jakobs Beukema was niet verwant aan de familie Beukema in de Marne.

___________________________________________________________

Jacobus (Willems) van der Veen, dagloner, * 09-03-1815 Zuurdijk Ewer 7, † 17-05-1859 Warfhuizen, 44 jaar, des avonds negen uur x 09-05-1845 Leens Vrouwke Rijpkes Beukema * 17-10-1815 Warfhuizen, † 15-10-1856 Warfhuizen, des morgens acht uur, 40 jaar

Ouders Jacobus: Willem Jacobus van der Veen en Ettje Sierts, Ewer 7
Ouders Vrouwke: Rijpke Mennes Beukema, overzetter x Albertje Luitjens Torringa
Aangevers overlijden Jacobus: Albert Jacobs Dob, 56 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen; Klaas Doot, 25 jaar, daglooner, wonende Warfhuizen
Aangevers geboorte Jacobus: vader Willem Jacobus van der Veen, 42 jaar, dagloner, wonende Zuurdijk; Klaas Harms Timmer, 39 jaar, timmerman, wonende Zuurdijk; Jan Remges Wierenga, 30 jaar, zonder beroep, wonende Zuurdijk
Willem Jacobus van der Veen ondertekende met Willem Kobes van der Ven
Aangevers Frouwke: Albert Dob, 54 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen; Berend Alberts, 35 jaar, veldwachter, wonende Wehe
Getuigen huwelijk: Hendrik Berends Smit, 47 jaar, schoenmaker; Hendericus Derks Sissingh, 58 jaar, wagenmaker; Hendrik Roelfs Spoelma, 52 jaar, wever; Rijpke Dijkstra, 51 jaar, veldwachter; allen wonende Wehe;
“verklarende de ouders van de comparante Bruid niet te kunnen teekenen, als hebbende zulks niet geleerd”

Kinderen Van der Veen-Beukema:
Rijpke 1845 – 1856
Willem 1849 – 1856
Albert 1851 – 1856
Albertje 1855 – 1856

  

___________________________________________________________

Rijpke Mennes Buikema/Beukema, tapper, wonende Warfhuizen, ~ 20-06-1790 Hornhuizen, † 24-10-1856, des morgens zes uur, 66 jaar x 17-11-1810 Warfhuizen Albertje Luitjes Torrenga, * Warfhuizen, † 06-12-1845  Warfhuizen, 62 jaar, des morgens een uur, tappersche

Aangevers overlijden Rijpke: Derk Sevinga, 35 jaar, daglooner, wonende Warfhuizen; Jan Doorenbos, 36 jaar, geneesheer, wonende Wehe
Aangevers Albertje: Jan Bakker Jurriens Boer, 60 jaar, landbouwer, Barnegaten, Zuurdijksterweg 2, Warfhuizen, nabuur; Albert Dob, 43 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen nabuur
Ouders Rijpke: Menne Rijpkes Buikema, ~ 30-09-1759 Hornhuizen, † 14-09-1825 Warfhuizen, des avonds tien uur 68 jaar x Frouke Everts Musch, ~ 10-01-1790 Hornhuizen, † 17-06-1826 Warfhuizen
Ouders Albertje: Luitje Roelfs x Annechiens Jacobs, landbouwers op Schouwen

Kinderen Beukema-Torringa:

1. Ludovicus (Rijpkes) Beukema, * 21-10-1812 Warfhuizen, † 03-07-1817 Warfhuizen, 4 jaar, huis no 73

Getuigen geboorteaangifte Ludovicus: Roelf Luitjes Torrenga, 59 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen en Klaas Kaspers van der Weer, 58 jaar, dagloner, wonende Warfhuizen
de vader die deze niet met ons heeft vertekend als kunnende niet schrijven
Aangevers overlijden Ludovicus: Klaas Kaspers van der Weer, 63 jaar, dagloner, wonende Warfhuizen en Louwe Jurjens Boer, 28 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen (Barnegaten), geburen
de eerste getuige verklaard niet te kunnen schrijven 

2. Vrouwke (Rijpkes) Beukema, * 17-10-1815 Warfhuizen, † 15-10-1856 Warfhuizen, 40 jaar x Jacobus Willems van der Veen

1. Luitjen (Rijpkes) Beukema, timmerman, * 06-04-1819 Zuurdijk, † 19-02-1895 Schouwerzijl, 75 jaar x 07-05-1888 Jantje (Garmts) Benes, * 22-04-1819  Martenshoek, † 07-05-1888 Schouwerzijl, 69 jaar

Getuigen geboorteaangifte Luitjen: Jan Roelfs Hazekamp, 25 jaar, dagloner, wonende Zuurdijk en Jacob Pieters Helder, 75 jaar, dagloner, wonende Zuurdijk
den vader als declarant en den tweeden getuige verklaren niet te kunnen schrijven
Ouders Jantje: Garmt Jurriens Benes, schipper x Martje Meertens Eisses
Geboorteakte Jantje: [] des morgens te drie uur, in het door hem bevaren Schip, liggende te Martenshoek onder Kropswolde in deze gemeente, voor het Huis Lett A N° 26 

4. Annegien (Rijpkes) Buikema, naaister, * 05-05-1822 Warfhuizen, † 06-08-1849 Warfhuizen, 27 jaar

Genoemd naar haar grootmoeder Annechiens Jacobs 
Getuigen geboorteaangifte Annegien: Jan Berents Barkema, 29 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen en Wietze Abels Bos, 58 jaar, dagloner, wonende Warfhuizen 
Aangevers overlijden Annegien: Wietze Abels Bos, 57 jaar, dagloner, wonende Warfhuizen, nabure en Albert Jacobs Dob, 46 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen, nabure 

5. Zwaantje (Rijpkes) Beukema/Buikema, * 05-08-1825 Warfhuizen, † 14-01-1827 Warfhuizen, 1 jaar, huis no 54

Getuigen geboorteaangifte Zwaantje: Geert Alberts Folgerts, 59 jaar, schipper, wonende Warfhuizen en Jan Berents Barkema, 32 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen 
Aangevers overlijden Zwaantje: Rijpke Mennes Beukema, 35 jaar, dagloner, wonende Warfhuizen vader en Jan Berents Barkema, 33 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen  

___________________________________________________________

Albertje Luitjes Beukema-Torringa was een dochter van Luitje Roelfs Torringa en Annechien Jacobs, landbouwers op Schouwen.

Swaantje Luitjens Hofman-Torringa, was een dochter van Luitje Roelfs Torringa en Annechien Jacobs, landbouwers op Schouwen.

Jannes Luitjens Torringa x Henrica Warendorp was een zoon geboren uit het eerdere huwelijk van Luitje Roelfs Torringa x Aaltje Jans Borgman, hun zoon was de eerder genoemde Henricus Warendorp Jannes Torringa en hun kleinzoon de minderjarige Jannes Luitje Torringa 

Jannes Luitjens Torringa, landbouwer Stoepemaheerd, Albertje Luitjes Beukema-Torringa, dagloner, tapper, overzetter, Swaantje Luitjens Hofman-Torringa, dagloner, waren dus broer en zusters
Jannes Luitjens Torringa werd landbouwer op Stoepemaheerd. Blijkbaar waren er voor zijn zussen geen huwbare boerenzoons voorradig. Broers en zussen, die geen boerderij konden overnemen moesten een ander beroep vinden en werden veelal dagloners, soms bij hun broer/neef.

 Zie Familie Torringa Zuurdijk, Warfhuizen, Leens

Rijpke Mennes Beukema was een zoon van Menne Rijpkes Buikema en Frouke Everts Musch, beiden van Hornhuizen, kleinzoon van Rijpke Alberts en Anje Pieters, landbouwers Hornhuizen; boerderij Westerhorn, achterkleinzoon van Albert Alberts en Courtjen Rijpkes Boyckema.

Jacobus (Willems) van der Veen bleef na het overlijden van zijn gezin en schoonvader tapper op de Stoepen en overleed aldaar als onhertrouwde weduwnaar op 17-05-1859, 44 jaar oud. Zijn overlijden werd aangegeven door de eerder genoemde Albert Jacobs Dob, 56 jaar, landbouwer, wonende Warfhuizen; Klaas Doot, 25 jaar, daglooner, wonende Warfhuizen.

Jacobus van der Veen was geboren op 09-03-1815 te Zuurdijk als zoon van Willem Jacobus van der Veen en Ettje Sierts, die in 1829 als eigenaren woonden op Ewer 7.
Zijn geboorte werd aangeven door zijn vader, Klaas Harms Timmer, 39 jaar, timmerman en Jan Remges Wierenga, 30 jaar, zonder beroep, beiden wonende te Zuurdijk (Ewer).

Het overlijden van Rijpke Mennes Beukema werd gedaan Derk Sevinga, 35 jaar, daglooner, wonende Warfhuizen en Jan Doorenbos, 36 jaar, geneesheer, wonende Wehe.
Derk Sevenga woonde in de andere helft van het huis “De Stoepen”. De bewoners van deze helft – Derk Sevenga, echtgenote Henderica Cleveringa en schoonvader Klaas Pieter Cleveringa en een kind – zijn wonder boven wonder niet bezweken aan de cholera of leden niet aan deze ziekte.
Klaas Pieters Cleveringa was gehuwd met Klaaske Roelfs Torringa.
Klaaske was weer familie van Albertje Luitjes Beukema-Torringa, Swaantje Luitjens Hofman-Torringa, Jannes Luitjens Torringa 

___________________________________________________________

 Zie Familie Torringa Zuurdijk, Warfhuizen, Leens
Terug naar Geschiedenis