___________________________________________________________ |
___________________________________________________________ |
1786 Zuurdijk: Twee vermogende ingezetenen dezer gemeente Eje Roelfs en Hendrik Hindriks de Jonge, schonken aan de kerk hier ter plaatse enen nieuwen predikstoel, in plaats van den ouden steenen, waarvan men zich dusver zich had moeten bedienen.
1833 Zuurdijk. Twee godsdienstige leden dezer gemeente, E. Oudeman, Wed. R. Eijes, en haar schoonzoon H. Warendorp Torringa, hebben, ten hunnen kosten, de kerk alhier met geheel nieuwe banken laten versieren.
Bron: Opgave van Legaten, Giften en Geschenken aan Kerken en Kerkelijke Personen bij de Hervormde in Nederland,.
Uitgegeven ten voordeele van het Fonds voor de noodlijdende kerken, enz.
door K.F. van Setten, predikant te Doeveren, c.a. Te Amsterdam bij G.J.A. Beijerinck 1842
Meester J.S. van Weerden schreef in Zuurdiek mien Dörpke:
Zuurdiekster vonden, dat ze, ook wat ‘t ienwendige van kerk betrof, met tied mitgoan mozzen. Tòt aan 1786 tou haren ze ‘n bakstainen preekstoul, moar hai wer meschain ‘n beetje onogelk. Dou doar aanmaarkens op maakt werren, hemmen ze hom tot òfbroken en der ‘n nije hòlten veur ien plaats zet. Veraandern zat dou – ‘t was kòrt veur de Fraanse revolutie – tòch ien lucht. ‘t Hait, dat dizze preekstoul schonken is deur Hindrik Hindriks Jr. en zien neef Eye Roelfs van Kammen. Zo bennen, ‘n generoatsie later, der ook nog nije banken ien kerk komen, schonken deur de wed. Roelf Eyes van Kammen (Dinemui) en heer schoonzeun Henricus Woarendörp Törrengoa (1838).
Ien 1849 is ter all weer aan kerk optimmert; ien oost- en zuidmuur bennen dou nije en braide gezichten komen; deur dij òllen en smalen vil gain licht genoeg meer noar binnen.
Ook is der dou al weer ‘n nije preekstoul komen. Noar de leste mode – op Zuurdiek kwamen ze vaak wat achteraan – hemmen ze preekstoul glanzend wit vaarfd met vergulde liesten. Ien later dagen – ‘t was al noa 1900 – is ‘t witte en ‘t golden der weer òfkraabd en ‘t òlle aikenhòlt weer veur ‘n dag komen. Van kerkebanken is ‘t vaarf dou ook verwiederd; ook dij bennen dou aiken beitst. ‘t Gruine loakense bekledsel op rand van preekstoul en op lezzenoar van veurlezer mos ter dou ook tot moar òf. ‘t was veur ‘n kerk ‘n te wereldse kleur, vonden Zuurdieksters en doarom hemmen ze der ‘n bie òld aikenholt passend donkerbrons ferwailen bekledsel veur ien ploats bròcht.
Op foto’s is de beoogde extra lichtinval goed te zien. Ook de wit gestukadoorde muren zullen de kerk toen lichter gemaakt hebben.
Ondanks het modieuze zal het toch een fraai gezicht geweest zijn: de predikant in zwarte toga met witte bef op een witte preekstoel!
De kerkbanken en preekstoel werden in 1928 ontdaan van de witte verf.
In Nederland zijn meer voorbeelden bekend van wit geschilderde preekstoelen, die later ook werden ontdaan van de verf. Veelal wordt dan vermeld dat de witte verf in de Franse tijd was aangebracht om belastingheffing te ontgaan. Napoleon zou een belasting op eikenhout ingevoerd hebben. Tot nu is er nergens een wettekst gevonden waarin belasting werd geheven op eikenhouten meubelen e.d. Bovendien waren kerken, buiten hun landerijen, vrijgesteld van belastingen.
Wat Napoleon wel heeft ingevoerd was de Personele Belasting, een belasting op luxe goederen. Had een dame bijvoorbeeld een waaier – was een luxe bezit – dan werd hierover belasting geheven.
Deze wet is pas eind zestiger jaren van de vorige eeuw afgeschaft. Voordien kwam een belastingambtenaar de huishoudelijke inboedel controleren en taxeren.
Ook voerde Napoleon in de belasting op haardsteden en vensters. Had je meer dan 2 haarden in je woning dan werd er over het meerdere belasting geheven. Had je vensters in de muur, dan werd hierover belasting geheven. In binnensteden is bij oud huizen nog zichtbaar dat de eigenaar om belasting te sparen een venster dichtmetselde!
___________________________________________________________ |
Woensdag 12 December 1928 vergadering van Stemgerechtigde Leden
Besloten wordt in 1930 de kerk inwendig een beter aanzien te geven, door de muren te doen witten door een stucadoor en de banken en preekstoel met beits te behandelen.
Kerkvoogden krijgen machtiging, te handelen zooals het beste is en het voordeligste.
Voorts wordt nog besloten, tot verhuring van zitplaatsen over te gaan, omdat uit den boezem der gemeente daartoe de wensch geuit werd. Dit zal geschieden op 12 Dec, des avonds 7 uur in de kerk.
4 December 1930 vergadering van Stemgerechtigde Leden
Voorts wordt besloten, ook dit jaar weder een verhuring van zitplaatsen te houden, waarvoor de gegadigden per advertentie zullen worden opgeroepen.
8 December 1932 vergadering van Stemgerechtigde Leden
Nog deelt de President-Kerkvoogd mede:
1. dat de bankverhuring op dezelfde wijze zal plaats hebben als vorige jaren. []
16 December 1935 vergadering van Stemgerechtigde Leden
2. dat de banken weer op de zelfde wijze zulle worden verhuurd als het jaar te voren.
___________________________________________________________ |
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed; Documentnummer 20.895; 09-1941
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed; Documentnummer 301.982; A.J. van der Wal; 05-1989
___________________________________________________________ |
Woensdag 12 December 1928 vergadering van Stemgerechtigde Leden
Besloten wordt in 1930 de kerk inwendig een beter aanzien te geven, door de muren te doen witten door een stucadoor en de banken en preekstoel met beits te behandelen.
Kerkvoogden krijgen machtiging, te handelen zooals het beste is en het voordeligste.
Voorts wordt nog besloten, tot verhuring van zitplaatsen over te gaan, omdat uit den boezem der gemeente daartoe de wensch geuit werd. Dit zal geschieden op 12 Dec, des avonds 7 uur in de kerk.
4 December 1930 vergadering van Stemgerechtigde Leden
Voorts wordt besloten, ook dit jaar weder een verhuring van zitplaatsen te houden, waarvoor de gegadigden per advertentie zullen worden opgeroepen.
8 December 1932 vergadering van Stemgerechtigde Leden
Nog deelt de President-Kerkvoogd mede:
1. dat de bankverhuring op dezelfde wijze zal plaats hebben als vorige jaren. []
16 December 1935 vergadering van Stemgerechtigde Leden
2. dat de banken weer op de zelfde wijze zulle worden verhuurd als het jaar te voren.
___________________________________________________________