___________________________________________________________

In den Jare 1811 is deze Polder ingedijkt en de Sluis gelegt, Onder Medewerking en toezigt van den HoogEdelen Gestr Heer den Heer H: L: Wichers Prefect van het Departement van de Wester-Eems, En de Raden van Prefecture J: W: Tjassens en P: G: van Iddekinge, en Onder Directie van de Heeren Volmagten Sijbrand Bruins K: J: de Waard Jan Rentjes Hendrik Pieters en Albert Tonnis, en de Boekhouder van de Polder Kas Dojes Pieters

___________________________________________________________

Klaas Jans de Waard, landbouwer boerderij “Eerste Aykemaheerd“, Wester Waarddijk 14 te Pieterzijl, lid van de Staten der provincie Groningen. Schout der gemeente Grijkskerk, * 16-11-1756 te Grijpskerk/de Waarden, † 11-03-1819 te Grijkskerk, huis No 17, 62 jaar x 16-04-1781 te Pieterzijl Eke Klaassen Wijbranda, * 16-09-1755 te Wirdum (Frl), † 18-08-1814 te Grijkskerk, 58 jaar, huis No 17, boerderij “Eerste Aykemaheerd”

___________________________________________________________

	KLAAS JANS de WAARD geboren 16 November 1756 Lid der Provinciale staten van Groningen en Schout der Gemeente Grijpskerk door een val van zijn paard overleden 11 Maart 1819 Noodlottig moest aldus De beste burger sneven In 't midden zijns bedrijfs En van zijn werkzaam leven Ten dienste van den staat Tot nut der Maatschappij Wie is 't die geen traan Op deze grafzerk wij? W P . t . Z.
	EKE KLAASSENS geboren 16 September 1755 overlden 18 Augustus 1714 in leven vrouw van KLAAS JANS de WAARD

W P te Z is ??
De graftombe op het kerkhof van Grijpskerk verving de oorspronkelijk zerk, waarop stond:
Bijna verlopen was mijn levensschreed
Als ‘k uit dit dorp naar huis toe reed
‘k Had mijnen weg ruim half verkort
Doen ik van ‘t paard ter needer stort,
Van hulp en bijstand gansch ontbloot
Kwam ‘k schielijk onverwagt ter dood,
Daar God mijn ziel heel spoedig nam,
Zelfs eer ik in mijn woning kwam.
Nu leid alhier mijn vleesch en been,
Begraven onder dezen steen.

Deze tekst was van de hand van Johan Ernestus Winter, predikant bij de Hervormde Gemeente te Zuidhorn en een groot vriend van den overledene.
Johanna Barbara Winter, de dochter van J. E. Winter, huwde met Jan Pieters Vork, landbouwer op de boerderij “Pollux” te Zuurdijk

___________________________________________________________

Volgens de familieoverlevering overleed Klaas Jans de Waard op ten gevolge van een val van zijn rijpaard. Hij kwam uit de Stad geronnen alwaar hij een vergadering had bijgewoond van de Provinciale Staten.
In “De Waarden en het Geslacht de Waard”, in 1937 uitgegeven en gedrukt door H. N. Werkman staat:
“Toen op 11 Maart 1819 zijn paard zonder berijder op de boerderij, die hij op de Waarden bewoonde, aankwam, en men op onderzoek uitging, vond men hem verdronken in een sloot aan de Bosscherweg, dicht bij het zogenaamde Drievonder”. 
Waarschijnlijk was het ter hoogte van het transformatorhuisje.

In de overlijdensakte staat dat hij op de boerderij is overleden. Dit zou kunnen betekenen dat hij toch nog leefde en naar de boerderij gebracht werd en daarna overleed?
Op 11-03-1819 was er geen vergadering van de Provinciale Staten.
Boze tongen beweerden dat hij iets te diep in het glaasje had gekeken. 

DTB Grijpskerk 1781:
Den 25 Maart Voor de eerste maal
Den 1 April voor de tweede maal
Den 8 dito Voor de derde maal gekondigt
Klaas Jans De Waart Van de Waarden
en Eke Clases Wijbranda Van Wirdum
verzonden met Attestatie naar Pieterzijl
DTB Wirdum (Frl) 1781: 1781 Den 25 Maart jongst 1 en 8 april zijn alhier geproclameert Klaas Jans de Waard onder Grijpskerk in Groningerland en Eke Klazes Wijbranda te Wirdum, den 12 April Attestatie gepasseerd en volgens terug gezonde Attestatie te Pijterzijl in Groningerland op den 16 dito getrouwd.

In de akte van overlijden staat: Eelktjen Klaassens, oud agt en vijftig Jaren, Huishoudersche van beroep, wonende op de waard, Dochter van wijlen Klaas Derks en van wijlen Derktje Ruurts Ehe Lieden in leven woonagtig te Wirdum, nalatende een weduwnaar genaamd K: J: de Waard en zes kinderen
Aangevers overlijden Eke: Jannes W: Krijthe, 57 jaar, landbouwer boerderij Wester Waarddijk 12 te Pieterzijl, wonende op de waard en Albert Mennes Douma, 55 jaar, landbouwer, wonende op de waard binnen de gemeente Grijpskerk
Aangevers overlijden Klaas Jans: Jannes Willems Krijthe, 62 jaar, landbouwer boerderij Wester Waarddijk 12 te Pieterzijl, wonende op de Waard en Arend Pieters de Boer, 50 jaar, landbouwer “Allert Emastede”, Bosscherweg 7 te Grijpskerk, wonende op de Waard, beide naaste buren 

___________________________________________________________

Klaas Jans de Waard onderhield contacten met Marten Ædsges Teenstra, landbouwer op de boerderij “Castor” te Zuurdijk.
Als Doopsgezinden gingen zij na de Omwenteling in 1795 openbare functies te bekleden. Voor 1795 waren Doopsgezinden, Rooms-Katholieken en Joden niet bevoegd openbare functies te bekleden. Ongetwijfeld zijn Klaas Jans en Marten Ædsges elkaar in die tijd “in het circuit” tegengekomen.
In het door Marten Ædsges Teenstra bijgehouden Schrijfboek heeft hij zijn boekenbezit genoteerd:
[]76. (Willem Levend,  9 delen met Claas Jans de Waard)(¹) Aan Klaas voor 13- :-

(¹) doorgehaald 

Dr. Ynte Botke, heeft in 1988 die het Schrijfboek heeft bewerkt onder de titel:
Het ‘Schrijf-boek’ van Marten Aedsges (1742-1806 Landbouwer te Zuurdijk. De subtitel: “ZOO NUTTIG IN ZIJNE KRING ALS LANDBOUWER”

Botke schrijft:
dat hij zijn helft van nr. 76, de roman Willem Leevend van Betje Wolff en Aagje Deken, na lezing had verkocht aan Klaas Jans de Waard, een zeer gefortuneerde doopsgezinde landbouwer uit de Waarden onder Grijpskerk en oud-provisioneel representant van de Ommelanden, met wie hij het boek samen had aangeschaft.

___________________________________________________________

Kinderen:

1. Sjoukje (Klaas’) De Waard, * 29-08-1784 boerderij “Eerste Aykemaheerd“ te Grijpskerk/de Waarden , † 10-10-1834 te Niezijl, 50 jaar, huis No 23a x 1803, ondertrouw 01-05–1803 te Grijpskerk Rentje (Tewes) Heemstra, van Rasquert, landbouwer te Pieterzijl “Campe Doenga heerd“, Wester Waarddijk 9 te Pieterzijl en “Wiersmaheerd“, Wester Waarddijk 7 te Pieterzijl, * 1776 te Eenrum, † 23-01-1825 te Pieterzijl, 48 jaar, huis No 109.

Ook Rentje en Sjouktje konden de boerderij tijdens de landbouwcrises de boerderijen niet houden. Sjoukje zou zelfs een vordering tot echtscheiding ingediend te hebben, echter bij haar overlijden wordt ze aangemerkt als weduwe van Rentje
Ouders Rentje: Tewes Hiepkes Heemstra x Fenje Reintjes, landbouwers “Bewesmaheerd” te Eenrum en later “Almaheerd” te Rasquert
Aangevers overlijden Rentje: Hisdert Hindriks Hamming, 26 jaar, zonder beroep en Pieter Tijssens 33 jaar, inlandse kramer, beide wonende te Pieterzijl, en geburen
Aangevers overlijden Sjouktje: Meint Dirks van Heukelem, 35 jaar, inlandse kramer en Jan Pieters de Vries, 31 jaar, arbeider, beide wonende te Niezijl en geburen 

2. Klaas (Klaassens) De Waard, landbouwer op de Waarden, boerderij “Jan Grijpsheerd”, Ooster Waarddijk 7 te Kommerzijl, burgermeester van Grijpskerk, lid Provinciale Staten van de provincie Groningen, * 25-10-1787 boerderij “Eerste Aykemaheerd“ te Grijpskerk/de Waarden, † 22-07-1852 te Grijpskerk/de Waarden, 64 jaar, boerderij “Jan Grijpsheerd” x 1810 te Grijpskerk Menke Jannes Krijthe, * 25-07-1790 te Grijpskerk, † 22-03-1844 te Grijpskerk/de Waarden, boerderij “Jan Grijpsheerd”, 52 jaar

Klaas Klaassens de Waard en Menke Jannes Krijthe hebben zich laten  portretteren.
Hun portretten worden genoemd in de tentoonstellingscatalogus Groninger Museum: Reunie van het Voorgeslacht (1959) en De Groninger Dracht (1997)
 Familieboek De Waard

19-12-1810 Huwelijkscontract Zuidhorn:
Bruidszijde: Jannes Willems Krijthe, vader x Lieuktje Reinders, moeder
Bruidegomszijde: Klaas Jans de Waard, vader x Eke Klaasens, moeder
Ouders Klaas: Klaas Jans de Waard x Eke Dirks
Aangevers overlijden Klaas: Pieter Dirks Teenstra, 62 jaar, landbouwer, wonende te Waard, gebuur en Harm Harms Buining, 24 jaar, landbouwer, wonende te Waard, gebuur
Aangevers overlijden Menke: Harm Kornelis Gaaikema, 43 jaar, landbouwer, wonende te Waard, gebuur en Harm Hindriks Veltman, 29 jaar, arbeider, wonende te Waard, gebuur

3. Fokeltje (Klaassens) de Waard, * 22-05-1790 boerderij “Eerste Aykemaheerd“, te Grijpskerk/de Waarden, † 14-05-1821 Pieterzijl, 30 jaar, huis No 112, T.B.C.
   x I 25-08-1810 te Pieterzijl Ædsge Marten Teenstra, landbouwer Ruigezand, * 17-6-1776 te Zuurdijk, † 28-12-1818 te Ruigezand, 42 jaar
   x II 05-06-1820 te Grijpskerk Jan Freerks Boersema, Doopsgezind leraar te Pieterzijl en in 1826 Midwolda, * 12-07-1793 te Zuidhorn, † 11-12-1866 Beerta, 73 jaar  

Fokeltje zal vernoemd zijn naar haar tante Fokeltje Clases Wijbranda x 11-01-1778 Jorwerd Augustus Cornelis Braak, koopman, rentenier, † 09-05-1814 Warga, 63 jaar  

Ouders bruidegom II: Freerk Jacobs Boersema, landbouwer x Menje Jans
Ouders bruid II: Klaas Jans de Waard, landbouwer x Eke Klaassens, landbouwersche
Getuigen huwelijk: Jan Kornelis Wiersema, 62 jaar, zonder beroep; Jannes Gerrits Snoek, 50 jaar, veldwachter; Pieter Boersema, 46 jaar, winkelier; Rienk Tjerks Dijkstra, 21 jaar, zonde beroep, allen wonende te Grijpskerk
Bruidegom I 26 Bruid II 30 jaar.
Aangevers overlijden Fokeltje: Samen Martens Reitsema, 33 jaar, schoenmaker en Luurt Hindriks Luurts, 32 jaar, grofsmid, beide wonende te Pieterzijl en naaste buren 
Jan Freerks Boersema hertrouwde op 27-04-1833 Midwolda Dirktje Minnes Faber, dienstmeid, * 27-08-1800 Schraad, † 16-002-1878 Loppersum , 77 jaar, dochter van Minnes Thijssen Faber en Hilje Arjens Nauta 

4. Jan (Klaassens) de Waard, landbouwer boerderij “Tweede Aykemaheerd“, Ooster Waarddijk 10 te Kommerzijl, * 06-07-1791 boerderij “Eerste Aykemaheerd“, te Grijpskerk/de Waarden, 63, † 21-09-1854 te Grijpskerk/de Waarden, 63 jaar, x 14-08-1820 te Grijpskerk Aagtje Tammes Huizinga, zonder beroep, * 11-1787 te Uithuizermeeden, † 12-05-1864 te Grijpskerk/de Waarden, 78 jaar.

De boerderij wordt ook genaamd: “De Waarden”
Getuigen huwelijk: Jannes Gerrits Snoek, 50 jaar, veldwachter; Pieter Jacobs Boersema, 47 jaar, winkelier; Jacob Harms Buining, 63 jaar, koopman; Rienk Tjerks Dijkstra, 71 jaar, zonder beroep; allen wonende te Grijpskerk
Bruidegom 29 bruid 33 jaar | bruid wonende op de Waard Huis No 17
Ouders bruidegom: Klaas Jans de Waard, landbouwer x Eke Klaassens, landbouwwersche
Ouders bruid: Tamme Sierts Huizenga, landbiouwer x Siepke Luurts Doornbosch, landbouwersche
Aangevers overlijden Aagtje: Hidde Lameris, 50 jaar, landgebruiker, wonende te Grijpskerk en Jacob Folkerts, 27 jaar, wagenmaker, wonende te Grijpskerk

5. Derk Klaassen de Waard, landbouwer “Noordewijk” in de Noordpolder en in 1819 “Eerste Aykemaheerd“, Wester Waarddijk 14 te Pieterzijl, * 07-1794 boerderij “Eerste Aykemaheerd“ te De Waard/Grijpskerk, † 25-04-1825 te De Waard, 30 jaar, huis No 17 x I 13-05-1818 Eenrum Lucina (Klaassens) Thema, landbouwersche, * Pieterburen, ~ 06-12-1795 Pieterburen, † 02-02-1836 De Waarden, 40 jaar, huis No 17.

Familie Thema 
Derk is vernoemd naar zijn grootmoeder Derktje Ruurts?
Uiteindelijk werd Derk gewijzigd in Dirk en Leusina gewijzigd in Lucina.

Op 11-03-1819 overleed vader Klaas Jans de Waard.
Zoon Derk Klaassen de Waard en Lucina Klaassens Thema woonden toen in Usquert op “Noordewijk” in De Noordpolder
Op 16-04-1819 werd de nalatenschap verdeeld. Aan Derk, nog wonende in Usquert, werd de boerderij “Eerste Aykemaheerd” toegedeeld. Omstreeks 11-03-1819 zal er verhuisd zijn naar Grijpskerk.
Op 29-04-1819 werd de boerderij “Noordewijk” door de Erven Klaas Jans de Waard verkocht aan het echtpaar Harm (Hendriks) Addinga en Frouwke (Klaassens) Thema; Derk en Lucina woonden toen in Grijpskerk.
Op 10-5-1819 werd dochter Eke geboren te Grijpskerk.
In 1825 woedde er een zware storm. Derk werkte mee aan de bescherming van de dijk en liep een voor hem fatale longontsteking op.
Bruidegom I 24 bruid I 22 jaar | bruidegom I wonende op de Waard | bruid I wonende te Pieterburen
Getuigen huwelijk I: Kornelis Jakobs Wiersum, 44 jaar, kastelein; Derk Klaverkamp, 40 jaar, landbouwer; Siwert Jakobs Oosterhuizen, 60 jaar, landbouwer; Sibrand Berents Kwelder, 38 jaar, kuiper; allen wonende te Eenrum
Ouders bruidegom I: Klaas Jans de Waard x Eke Klasens
Aangevers overlijden Derk: Albert Mennes Douma, 66 jaar, landbouwer en Jan Arends de Boer, 21 jaar, zonder beroep, beide wonende op de waard, naaste buren
DTB Pieterburen 1795: Den 6 Decemb. Leusina V. Klaas Klaassens M. Aafke Michiels
Aangevers overlijden Lucina: Pieter Jans Zand, 60 jaar, arbeider en Johannes Arends Boer, landbouwer, beide wonende op de Waard onder Grijpskerk
Lucina hertrouwde op 23-05-1833 Grijpskerk de buurman Menne Alberts Douma, landbouwer “Eerste Aykemaheerd“, ~ 10-04-1803 Grijpskerk, boerderij “Menno Doemaheerd“, Wester Waarddijk 11 te Pieterzijl, † 03-06-1865 te De Waard, 62 jaar
Na het overlijden van Lucina hertrouwde Menne in 1841 met Barber van Dellen en vertrok naar de boerderij “Menno Doemaheerd“.

___________________________________________________________

Portretten (pastel; 49 x 38,5 cm) Lucina en Derk de Waard, niet gesigneerd, maar toegeschreven aan Theodorus Bohres
Beschrijving portret Lucina: gedessineerde donkerblauwe japon, witte omslagdoek met gedessineerde blauw met rode rand en franje, witte kanten Groningse muts met oorijzer; gouden halssnoer, bloembroche op omslagdoek. Blauwgrijsachtige achtergrond
De portretten worden genoemd in de tentoonstellingscatalogus Groninger Museum: Reunie van het Voorgeslacht (1959). In het boek De Groninger Dracht (1997) wordt het portret van Lucina zelfs paginagroot afgebeeld. 

	DIRK KLAASSENS de WAARD Landbouwer op de waarden geboren den 20 juli 1794 overleden 25 april 1825 De trouwste man de teerste vader Beweend door vrouw en kroost te gader Ligt hier voor altijd neer Vereend met hem op deze aard Was hij mijn reinste liefde waard Nu rust hij in den Heer
	LUCINA THEMA geboren te Pieterburen den 24 November 1795 overleden 2 Februari 1836, in leven vrouw van DIRK KLAASSENS de WAARD

Opvallend is dat de tweede echtgenoot van Lucina, Menne Alberts Douma, niet vermeld wordt!

6. Sytze (Klaassens) De Waard, Doopsgezind leraar: 1821 Mensingeweer, 1826 Akkrum, 1828 Haarlem, * 1796 boerderij “Eerste Aykemaheerd“, te Grijpskerk/de Waarden, † 26-09-1856 te Haarlem x 01-11-1821 te Grijpskerk Willemina Jannes’ Krijthe, * 1793 te Grijpskerk, † 08-01-1860 te Groningen, 66 jaar, Heerestraat letter F nummer 305

Getuigen huwelijk: Pieter Dirks Teenstra, 32 jaar, landbouwer; Siebren Dirks Teenstra, 28 jaar, landbouwer; Jannes Gerrits Snoek, 51 jaar, veldwachter; Pieter Jacobs Boersema, 48 jaar, winkelier; allen wonende te Grijpskerk
Bruidegom 25 bruid 28 jaar
Ouders bruidegom: Klaas Jans de Waard, schout/landbouwer x Eke Klaassens, landbouwersche
Ouders bruid: Jannes Willems Krijthe, landbouwer x Lieuwktje Renders
Aangevers overlijden Willemina: Coenraadt Friese, 43 jaar, leedaanzegger en Albertus Jacobus Valkema, 48 jaar, klerk, beide wonende te Groningen.

table id=81 /]
Noordpolder, Douwe Martens Teenstra en Marten Douwes Teenstra