| ___________________________________________________________ |
19-04-1990 Nieuwsblad van het Noorden, donderdag
‘Beheerst protest’ in Den Haag | Slechts 1000 tractoren ingezet | Boeren zien af van blokkades
Van onze verslaggevers
DEN HAAG — De akkerbouwers gaan vandaag weer massaal de straat op om kracht bij te zetten aan hun eis de prijzen voor hun produkten met negen procent te verhogen. Maar de boeren zien in tegenstelling tot vorige maand, af van blokkades van wegen en gebouwen. Volgens de drie landbouworganisaties worden botsingen met de politie vermeden en zal het publiek zo weinig mogelijk overlast worden bezorgd.
Bij de acties zullen niet meer dan duizend tractoren worden ingezet. De boeren besloten tot deze aanpak na het uitlekken van strenge richtlijnen van de PvdA-minister Dales van Binnenlandse Zaken aan de politie.
Dat neemt niet weg dat de boeren alles willen doen om aandacht ie krijgen. In alle provincies zijn ze vanmorgen tussen zeven en acht uur per trekker en bussen naar het provinciehuis gereden waar petities en een “laatste strohalm” werden aangeboden. In Groningen kreeg gedeputeerde J. van Dijk zo’n tweehonderd demonstrerende boeren op de stoep. Van Dijk ondersteunde de eisen.
Vanmiddag wordt dezelfde petitie in Den Haag aangeboden aan het Tweede Kamerlid Blaauw, voorzitter van de vaste Kamercommissie voor Landbouw. Die commissie bespreekt vanmiddag de eisen van de boeren en het rapport van de commissie van drie, de oud-ministers Wiegel en De Koning en het voormalig Tweede Kamerlid Meijer.
In Den Haag worden vanmiddag enkele duizenden boeren en boerinnen en zo’n 100 trekkers verwacht om de vergadering op het Binnenhof te volgen. Alleen al uit Groningen vertrokken vanmorgen zeventien bussen met zo’n duizend boze boeren naar de residentie. Het gezelschap zal het Binnenhof niet op gaan, maar zich verzamelen op het Plein, achter de gebouwen van de Tweede Kamer. Daar spreken actieleiders de boeren toe.
| ___________________________________________________________ |
19-04-1990 Nieuwsblad van het Noorden, donderdag
Noorwegen helpt Litouwen | Kremlin draait oliekraan dicht
Van onze correspondent
MOSKOU — De Sovjet-Unie heeft gisteravond alsnog de levering van olie aan de enige Litouwse raffinaderij in Mazhiekiai stopgezet. In Litouwen wordt ook elk moment het geheel of gedeeltelijk dichtdraaien van de gaskraan verwacht.
De afsluiting van de oliepijpleiding gebeurde na een telefonische mededeling van het Kremlin.
De maatregel kwam slechts enkele uren nadat de Sovjet-onderminister van Energievoorziening, Aklim Moechamedzjanov, had verklaard dat er geen plannen waren de olie- en gasleverantie te staken. “De Litouwse massamedia verspreiden geruchten,” zei deze Rus toen nog.
Inmiddels nemen de protesten in het Westen, maar ook in de Sovjet-Unie zelf, tegen de anti-Litouwse maatregelen van de Russische partijleider Gorbatsjov in kracht toe. Zo heeft gisteravond de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Baker, het Kremlin gewaarschuwd dat Sovjet-acties tegen Litouwen de handelsrelaties tussen beide landen kunnen schaden. Ook Japan en Frankrijk hebben bij de Sovjet-Unie aangedrongen op matiging in de Litouwse kwestie.
De Noorse regering heeft zich de woede van het Kremlin op de hals gehaald met haar aanbod de Litouwers van olie te voorzien ingeval de voorraden krap worden.
De paus heeft laten weten een bezoek te willen brengen aan het overwegend katholieke Litouwen om de bewoners een hart onder de riem te steken.
De Litouwse president Landsbergis sprak gisteren van een ‘Russische economische oorlogsdaad, die aangeeft welke politieke chaos er in de Sovjet-Unie heerst’.
In de hoofdstad van Litouwen Vilnius is gisteren een Rus gearresteerd die een vliegtuig van Aeroflot had gekaapt dat onderweg was van Moskou naar Leningrad. De man dwong de piloot onder bedreiging van een bom naar Vilnius te vliegen. De kaper, die volgens de Russische autoriteiten geestesziek is, wilde met zijn daad protesteren tegen het Russische agressieve optreden in de wereld.
| ___________________________________________________________ |
MOSKOU — Landsbergis, de man die Litouwens vreedzame campagne voor onafhankelijkheid leidt, is een 57-jarige professor in de musicologie. Maar in zijn politieke doen en laten lijkt hij op de Indiase leider Gandhi. Hij mist het charisma van de Poolse vakbondsleider Lech Walesa of van de Tsjechoslowaakse president Vaclav Havel, maar is er met de leiders van de volksbeweging Sajudis wel in geslaagd om het Litouwse volk in twee jaar tijd te verenigen in de strijd voor onafhankelijkheid.
Volgens sommigen is Landsbergis onbuigzaam, anderen zeggen dat hij een opleven van de strijd tussen de supermachten riskeerde door het uitroepen van de onafhankelijkheid van Litouwen 11 maart. Gandhi slaagde er in 1947 in om India los te maken van Groot-Brittannie door te appelleren aan het rechtvaardigheidsgevoel van de Britten. Anno 1990 hoopt Landsbergis dat Sovjet-leider Michail Gorbatsjov het gebruik van geweld heeft afgezworen en zal toegeven dat de inlijving van Litouwen bij de Soyjet- Unie in 1940 onvrijwillig was en dat deze misstand rechtgezet moet worden.
Volgens Landsbergis zal Gorbatsjov alleen door het loslaten van Litouwen een Sovjet-staat kunnen creëeren die bijeen wordt gehouden door de vrije wil van de volkeren. Gorbatsjov heeft zich echter fel tegen Litouwen gekeerd en eist dat de onafhankelijkheid herroepen wordt, voordat overleg tussen de Baltische staat en Moskou plaats kan vinden.
“De Sovjet-president is niet voornemens met Landsbergis te onderhandelen“, aldus de journalist Leonid Michailov in het weekblad New Times. Maar ook als Landsbergis verwijderd wordt zal Gorbatsjov nauwelijks genegen zijn om naar de onderhandeltafel te komen, omdat een eventueel succes voor Litouwen zal leiden tot etnische spanningen elders in de Sovjet-Unie. De analyse van Michailov was bijzonder redelijk in vergelijking met de vele anti-Litouwse artikelen en commentaren die in de afgelopen maand in de Sovjet-media verschenen. De militaire manoeuvres van het Sovjet-leger, de bezetting van overheidsgebouwen en het dwarsbomen van de uitvoering van Litouwse wetten zijn er op gericht om de regering van Landsbergis in de ogen van de Litouwers te ondermijnen, aldus Michailov.
Tot nu toe hebben de Litouwers echter voet bij stuk gehouden en is de steun voor Landsbergis onverminderd. Toen Moskou met behulp van militairen probeerde om in Vilnius een eigen openbare aanklager te installeren, weigerde het personeel van het openbaar ministerie de nieuwe man te gehoorzamen en bleven zij werken voor de door de Litouwse regering aangestelde aanklager.
Nadat Moskou-getrouwe communisten een aantal militairen naar de enige drukkerij in de republiek stuurden en eisten dat zij het drukken van pro-onafhankelijksheidsbladen zouden staken, werkten de 1.000 arbeiders gewoon door en negeerden de militairen. Maar de regering heeft afgezien van de vorming van een eigen militie uit angst voor confrontaties met de KGB.
| ___________________________________________________________ |
Naar Boerenprotesten 1990