1952: Meester J. S. van Weerden | Veertig jaren schoolhoofd

___________________________________________________________

01-11-1952 Nieuwsblad van het Noorden, zaterdag 

Onvermoeid werker
Veertig jaar meester van Zuurdijk J.S. van Weerden: kenner van Groningens geschiedenis
(Van een onzer redacteuren) 

— Ik kan me niet goed voorstellen, dat het al weer zo’n tijd is, zei de heer J. S. van Weerden, toen we hem bezochten naar aanleiding van het feit, dat hij vandaag, 1 November, veertig jaar hoofd der school te Zuurdijk is.

We geloven het graag, want meester Van Weerden is naar hart en gemoed nog een „jongkeerl“, een mens midden in het volle leven met een naar vele zijden gerichte interesse.

Zuurdijk mag gelukkig zijn met zo’n meester, want een man, die veertig jaar in dezelfde school de opeenvolgende geslachten onder zijn hoede krijgt, kan veel bederven, maar ook veel goeds doen aan de dorpsgemeenschap. 

Meester Van Weerden heeft nooit iets bedorven ….

Niet slijts
Nu is Zuurdijk blijkbaar altijd nog al gelukkig geweest met zijn schoolhoofden. Bij gevolg was het dan ook niet erg slijts op dit punt: in de afgelopen 200 jaar zijn er slechts zes hoofden der school geweest. De gemiddelde diensttijd was dus ruim 30 jaar.

Van deze twee eeuwen heeft de heer Van Weerden dus de laatste veertig jaren volgemaakt. Hij stamt nog uit de school van de grote Leopold onder wiens directoraat hij de kweekschool te Groningen doorliep. Daarna werd hij onderwijzer in Wildervank welke standplaats hij kort daarop voor Uithuizen verwisselde. In 1912 volgde zijn benoeming tot hoofd te Zuurdijk. Samen dient de heer Van Weerden ruim 45 jaar het onderwijs. 

Symbool
De gezellige en gastvrije meesterswoning leunt tegen de school aan. De kerk is de andere buur. Deze plaats tussen school en kerk mag wel symbolisch heten voor het leven van de heer Van Weerden, want veel bewoog hij zich ook op kerkelijk terrein. Tegelijk met zijn ambtsjubileum herdenkt hij ook het feit, dat hij 40 jaar organist der Ned. Hervormde gemeente is. Bovendien is hij directeur van het kerkkoor en een kwarteeuw kerkvoogd.  

Ook op maatschappelijk en sociaal terrein bewoog meester Van Weerden zich: ruim 30 jaar was hij Groene Kruis-voorzitter, nog steeds presideert hij de bloeiende vereniging Dorpsbelangen, die lezingen organiseert, en bibliotheek houdt en als onderafdeling onder meer een „spekclub” heeft, die het vorig jaar voor niet minder dan f 2700.— slachtte.
Bijzonder trots is hij op de mandoline en harmonicavlub, die niet minder dan 30 leden telt op een inwonertal van om en bij de 350 zielen.
We zouden nog meer functies kunnen noemen, maar volstaan liever met te zeggen, dat de meester een der centrale figuren is in de dorpsgemeenschap, die hem zozeer ter harte gaat. 

Streekhistoricus
Geboren Groninger als hij is, interesseerde de heer Van Weerden zich vrijwel van jongs af voor de Groninger historie. Zijn studies op dit gebied verschaften hem bekendheid in brede kringen. In verband met de vaderlandse geschiedenis ging hij die van de hele provincie, in het bijzonder die van het Marnegebied en nog meer speciaal die van Zuurdijk na en kwam tot de ontdekking, dat deze streekhistorie op zowel maatschappelijk, sociaal als kerkelijk gebied uitermate interessant is. Dit droeg hij uit in lezingen, tijdschrift- en krantenartikelen, monografieën en lezingen voor de R.O.N.-microfoon.
Het begon met het Groninger volkslied, dat vooral ten plattelande nog leeft, en de folklore. Verder bestudeerde hij de verhoudingen tussen de verschillende standen, adel, boeren, arbeiders en burgers — in de dorpen en tussen de dorpen onderling. Hij ging na hoe door de invoering der gemeentelijke indeling hoofddorpen opbloeiden en de andere dorpen tot stilstand kwamen en smaakte het genoegen, dat dit probleem als vraagpunt werd gesteld bij de Groninger Maatschappij van Landbouw, wat leidde tot de instelling van een studiecommissie, waarin de Provinciale Planologische Dienst en de NETO (Noordelijke Economisch – Technologische Organisatie) zitting kregen. 

Op kerkelijk terrein
Voorts bestudeerde hij het conjunctuurverloop van roomse en hervormde (staats)kerk en de afbrokkeling van de Ned. Hervormde Kerk in de vorige eeuw op de rechter- en in deze eeuw op de linkervleugel. Dit laatste leidde tot een opdracht van Kerk en Wereld om samen met ds Visser van Warffum een hoofdstuk over het kerkelijk leven in Hunsingo en Fivelingo te schrijven voor het Pastoraal Handboek, dat aanstaande predikanten moet inlichten omtrent hun toekomstig werkterrein. 

De voornaamste „hobby” van de heer Van Weerden blijft echter de gewestelijke cultuur, zoals die zich in Groningen voordoet als een Saksische cultuur op een ondergrond van een oud-Friese. Op dit gebied ziet hij dan ook zeker een taak voor de nieuwe hoogleraar in het Neder-Saksisch, die nu eindelijk, dank zij het onvermoeid streven der Algemene Vereniging Groningen benoemd zal worden. Zo bestrijkt de heer Van Weerden met zijn werk ook buiten de schooluren een breed gebied. Maar wat hij voor zijn eigen dorpsgemeenschap betekent, en hoe dankbaar zijn oud-leerlingen en leerlingen zijn voor hetgeen hij voor| hen is en was, zal ongetwijfeld Dinsdag duidelijk aan het licht komen, bij de grootse huldiging, die men voor hem in petto heeft. Zuurdijk heeft geen zaal, die groot genoeg is om alle belangstellenden te bevatten. Daarom zal men naar Ulrum trekken, waar eigen krachten de huldigingsavond tot een onvergetelijke zullen maken voor de heer en mevrouw Van Weerden in de eerste plaats, maar ook voor Zuurdijk.

___________________________________________________________

05-11-1952 Nieuwsblad van het Noorden, woensdag 

Veertig jaren schoolhoofd
„Meester” van Zuurdijk op grootse wijze gehuldigd
J.S. van Weerden, centrum van dorpsgemeenschap 

Zuurdijks meester“, de heer J. S. van Weerden, is gisteren ter gelegenheid van zijn 40-jarig jubileum als hoofd van de plaatselijke openbare lagere school op grootse wijze gehuldigd. Niet in Zuurdijk zelf, omdat de belangstelling voor dit jubileum zo enorm was, dat er geen ruimte beschikbaar was, waar allen in konden worden ontvangen. 

Honderden trokken daarom naar „Neptunus” in Ulrum, waar de grote bovenzaal nog te klein bleek om allen een zitplaats te verschaffen …. 

Het is een groot feest geworden. Een spontane huldiging, waarbij alle kinderen en kleinkinderen van de heer en mevrouw Van Weerden aanwezig waren. Het begon eigenlijk al des middags in de zaal van café Hellinga te Zuurdijk, waar de schooljeugd voor een groot feest samenkwam. Er was een poppenkast, waarvan de volwassenen evenzeer genoten als de kinderen. Een sneltekenaar bracht daarna vooral de jongeren in verrukking. 

Toneel en toespraken
De avond te Ulrum stond onder leiding van de heer J. de Waard, voorzitter van de oudercommissie.
Oud-leerlingen zorgden op het toneel voor een feestelijk programma, dat werd gecompleteerd met twee één-acters en een revue, geschreven door mevrouw I. H. Zijlma.

Namens het gemeentebestuur van Leens werd de jubilaris toegesproken door burgemeester J. C. Lindeboom, die in hartelijke bewoordingen de heer Van Weerden als een man van grote allure schilderde. „U bent een groot mens”, aldus de burgemeester, „maar u bent nooit te groot geworden voor het kleine Zuurdijk, waaraan U met hart en ziel verknocht bent. Wie Zuurdijk zegt, zegt Van Weerden! En omgekeerd!”

Als blijk van waardering bood de heer Lindeboom „meester” Van Weerden het boekwerk „Erflaters van onze beschaving“, aan. 

Hulde en geschenken
Daarna sprak mejuffrouw J. Nienhuis, die reeds meer dan 30 jaren aan de school te Zuurdijk als onderwijzeres is verbonden.
Eén van de oudste leerlingen, de heer G. H. Zijlma te Zuurdijk, haalde op zeer geestige wijze enkele herinneringen aan de vroegere schooltijd op.
De heer A. T. Noordhuis, evenals de jubilaris, kerkvoogd van de Ned. Hervormde Kerk, roemde de uitstekende kwaliteiten van de heer Van Weerden, waarna dokter L. H. Bruins te Leens, als vriend en oud-leerling een boekwerk overhandigde. Bij monde van mevrouw Noordhuis- Rietema boden de oud-leerlingen een uitgave van 1712 van de verzamelde werken van Cats aan. Mevrouw Van Weerden ontving een bloemstuk. De sprekers werden afgewisseld door muziek van het gezelschap Demos, dat zich op uitstekende wijze van zijn taak kweet. Aan het slot voerde de jubilaris zelf het woord.
Hij bracht dank aan allen, die deze dag voor hem en de zijnen tot een onvergetelijk feest gemaakt hebben. En traditiegetrouw besloot de heer Van Weerden met het vertellen van enkele historische bijzonderheden over zijn school, die reeds meer dan 350 jaren oud is.

___________________________________________________________

Naar Meester J. S. van Weerden