___________________________________________________________ |
Meester J.S. van Weerden heeft de aankoop van het orgel beschreven in “Zuurdiek mien Dörpke”:
Noa 1900 is ter aan kerk en zien omgeven nòg wel ‘t ain en ander doan. Ien 1905 benen der aan drie kanten van ‘t òlle kerkhòf kestaanjebomen poot; ien 1908 is toorn opknapt en is ter ‘n uurwerk aanschaft, eerst mit twij, moar ‘n zetje loater, dou ‘t oosten van ‘t dörp aan kerkvoogden vroug, òf zai der meschain nait bie heurden en nait van uur of tied wanten huvven, mit drij wiezerploaten; ien 1913 het ‘n stucadoor binnenwanden van kerk opknapt.
Aan aal dizze dingen kon je waiten, dat kerkvoogden meer aarmslag kregen haren. Dat kwam deur ‘t kosterijlaand, dat ze ien 1880 ien aigen beheer nomen haren en doar ze ienkomsten van ien ‘t vervòlg ien kerkekas stört haren.
Ien 1900 was dat land onderhands, veur zes joar, verhuurd aan Jan Hoan veer 175 gld, ien 1906 wer dat bròcht op 212,50 gld. Dou ‘t ien 1912 publiek verhuurd wer, kwam huurpries op 377 gld en ien oorlògstied, ien 1918 was dij, zes joar laank, 1166 gld. En dat veur goud twij bunder laand. Kerkvoogden wazzen doar goud mit oet, beter as huurders, dij der nòg al wat geld bie zitten loaten hemmen. Gelukkeg wazzen ‘t Houwerzielsters en gain Zuurdieksters.
Kerkvoogden wizzzen wel weg mit aal dat geld. Zai besloten ieder joar 400 gld aan kaant te leggen om ‘n echt kerkörgel aan te schavven. Ien Geuchien Zielmoa’s tied wer doar de spòt mit dreven – kiek moar ien “Ons Dörpke” – moar nou zol ‘t echt wezen. En zo wer ien de örgelfabriek Rohlfing ien Osnabrück ‘n aachtregister pneumoatisch örgel besteld veur de pries van 156.400 maark. Maark ston dou op f 1.15 ‘t honderd.
Kerkvoogden hemmen nòg even wacht, om heur ien maarken te dekken, der kon mit de wizzelvalege stand van dat geld nòg ais ‘n veurdailtje oetlopen. Dou maark op ‘n duur op 85 ct ‘t honderd kwam, duzzen ze nait laanger wachten en hemmen zai heur zeker steld deur maarken te kopen. Koers leek wat stabieler te wòrren, hai gong zulfs nòg weer wat omhoog en kerkvoogden dòchten aal ‘n mooi winstje te moaken.
Moar ‘t pakte hail anders oet! Maark begunde te zakken en kelderde op ‘n duur tòt drij cent ‘t honderd en heur kòfte maarken haren moar ‘n weerde meer van ‘n poar stevels.
Kerkvoogden begunnen aal baang te wòrren, dat van haile transaksie niks meer terechtkomen zol. En dou kwam der bericht, dat ‘t bestelde örgel ien Nijschans aan grens ston; ‘t wachten was nou op betoalen van ‘t ienvoerrecht, hoast ‘n poar honderd gulden.
Dat gaf wel ‘n haile opluchten, moar ook ‘n nije zörg, wamt oet veurzörg haren kerkvoogden aal gain örgelbeun aanleggen loaten. Dij kwam heur op nòg es 430 gld te stoan. Ien ain moand tied haar timmerman Oaries Lap alles bestöt, de ienvoerrechten wazzen betoald en dou kon Rohlfing tòt ploatsen van ‘t örgel overgoan.
Ter ere van Rohlfing mout zegd worden, dat hai gain cent meer vroug as overainkomen was; hai haar hom ien verband mit ‘t aal moar zakken van weerde van ‘t Duutse geld ja makkelk op overmacht beroupen kend.
Kerkvoogden wollen heur dou ook nait kennen loaten en hemmen hom 400 gld extroa oetbetoald. Zai konnen dat ja makkelk doun van de winst, dij zai op heur maarken moakt haren.
Baaide partijen wazzen tevree, Rohlfing ook, want dij haar hom voet noa ‘t sluten van ‘t contract van materioal verzekerd en zien guldens kon hai weer omzetten ien ‘n poar miljoun maark en zo kwam dij ook weer oet de nusten. Hai was ‘n solied man, bepoald te òllerwets solied, wamt ‘n poar joar loater is e feliet goan; op menaaier, zoas hai dee, zol gain ain ‘t laank volhòllen hemmen.
‘t Òlle örgeltje van Boneschanser, dat tot dou tou ien kerk bruukt was, is veur 50 gld verkoft aan onderwiezeres, Juffr. Nainhoes.
___________________________________________________________ |
Meester J.S. van Weerden was in die tijd de secretaris van de kerkvoogdij en hij noteerde:
1912
Vergadering van stemgerechtigde Leden der Ned. Hervormde Gemeente te Zuurdijk op Maandag 5 Augustus 1912 ten huize Wed. Clason.
Lijst van aanwezigen: H.J. Zijlma, R. Blink, C. Doornbos Kerkvoogden
Jan J. Bos, A. Spiets, E. Hekma, Dj. Siccama, S. Toxopéus, K. Loots Jzn, J. Spiets, J. Dijkstra, E. Koning, J. de Boer, G. Bos, R. Nederhoed, P.G. Abbring, A. Lap, G. Poel
De voorzitter de heer H.J. Zijlma opent de vergadering waarna de notulen worden gelezen en goedgekeurd.
Daarna volgt de Agenda.
punt 1. []
punt 2. Wordt op voorstel van den voorzitter besloten tot het aanschaffen van een orgel voor de kerkediensten t zij door koopen, t zij door huren.
1918
Vergadering van Stemgerechtigde leden der Hervormde Gemeente te Zuurdijk op Donderdag 28 November des avonds 7 uur, ten huize van de Wed Datema
Aanwezig 18 leden
[]
Verder doet de heer Siccama het voorstel, om, nu voor de komende zes jaren de kerk er financieel zeer goed voorstaat, te gaan denken over de aanschaffing van een kerkorgel, en daarvoor elk jaar 400 gulden te gaan reserveeren, m.a.w. tot de stichting van een orgelfonds over te gaan. Aangenomen.
Dan maakt de heer C. Doornbos nog een opmerking over het spuwen in de kerk, waardoor de vloer in de kerk er op sommige plaatsen en op sommige tijden een zeer onaesthetisch aannzien krijgt. Hij hoopt, dat de kerkgangers deze opmerking ter harte zullen nemen.
Niemand iets meer hebbende in ‘t midden te brengen, sluit de President de vergadering.
C. Doornbos pres. J.S. van Weerden secr
1922
Vergadering van Kerkvoogden en Notabelen der Nederd. Hervormde Gemeente te Zuurdijk, op Maandag 13 Maart 1922, ten huize van de Wed. Datema.
C. Doornbos, Jan J. Bos, J.S. van Weerden, H.J. Zijlma, J. de Boer, A. Lap, R. Nederhoed.
Aanwezig de drie kerkvoogden en 4 notabelen.
Deze vergadering was belegd naar aanleiding van een aanbod der firma Holtman en Leemhuis, te Zuidbroek agenten der orgelfabriek, Rohlfing en Co te Osnabrück, om voor billijken prijs aan de Ned. Herv. gemeente alhier een kerkorgel te leveren. De firma was door den lagen markenkoers (1.15 gld de 100 mk) in staat, zeer goedkoop kerkorgels te importeren.
Met 6 stemmen voor en 1 stem tegen werd besloten, opdracht te geven tot het bouwen van een 8 registers pneumatisch pijporgel, tegen den prijs van 156400 mark.
Hierboven komen dan nog de invoerrechten, de vervoerkosten en de kosten van plaatsing.
Nadat over dit eenige punt der agenda breedvoerig gesproken is, sluit de President-Kerkvoogd de bijeenkomst.
de pres. C. Doornbos de scr. J.S. van Weerden
Vergadering van Stemgerechtigde Leden op Donderdag 7 December 1922
C. Doornbos, J.S. van Weerden, Jan J. Bos, E. Koning, A. Huizing, A. Spiets, H.J. Zijlma, J. Koning, J. de Boer, G. Poel, Ph. Matthijs, K. Anneijes, P. Lap, A. Lap, Wed. P. Datema, T. Munting Jzn, T. Bos, T. v d Steeg, T. Kloosterman, J. Spiets, T. Pruis
Aanwezig 21 leden.
1. Opening der vergadering door den pres. kerkvoogd, den heer C. Doornbos.
[]
3. Ingekomen stukken:
a. Mededeeling van de firma Holtman en Leemhuis, dat het bestelde kerkorgel binnenkort zal worden verzonden. Voor kennisgeving aangenomen.
1923
Vergadering van Kerkvoogden + notabelen op Maandag 26 Februari 1923.
C. Doornbos, J.S. van Weerden, Jan J. Bos, H.J. Zijlma, J. de Boer, J. Koning
Aanwezig drie kerkvoogden en drie notabelen. Voorzitter de heer C. Doornbos. Deze vergadering was bijeengeroepen om te beraadslagen over den bouw eener galerij ten behoeve van het orgel, dat in de kerk geplaatst zal worden. De kerkvoogden hebben hiervoor een plan en begrooting laten opmaken door den heer Havinga, architect te Wehe, ten bedrage van f 430. Het ligt in de bedoeling, het werk door den kerketimmerman A Lap te doen uitvoeren, indien zijn inschrijving het bedrag der begrooting niet overschrijdt, of daarmee ongeveer overeenkomt. Nadat de notabelen te kennen hebben gegeven, dat zij zich met de voorstellen der kerkvoogden kunnen vereenigen, sluit de voorzitter, onder dankzegging voor de opkomst de vergadering.
Zuurdijk 22 Maart 1923
de pres. C. Doornbos de scr. J.S. van Weerden
Vergadering van kerkvoogden en notabelen op Donderdag 22 Maart 1923.
C. Doornbos, J.S. van Weerden, Jan J. Bos, H.J. Zijlma, K. Loots Jzn, A. Lap, J. Koning
Aanwezig de drie kerkvoogden en vier notabelen. Afwezig de heeren De Boer en Siccama.
De Pres. Kerkvoogd opent de Vergadering, waarna de Secr. Kerkvoogd de notulen der vorige vergadering leest. Deze worden goedgekeurd.
Als punt 1 is aan de orde het voorstel van kerkvoogden, om den heer Rohlfing een toeslag te verleenen van f 400, ter tegemoetkoming in zijn schade wegens de ontzettende daling van den markenkoers. Met algemeene stemmen aangenomen.
Punt 2, het voorstel van kerkvoogden, om ook voor 1923 den duurte-toeslag ad f 150 aan den predikant te bestendigen, wordt eveneens met algemeene stemmen aangenomen.
Hierna sluiting.
Zuurdijk 26 November 1923
de pres. C. Doornbos de scr. J.S. van Weerden
___________________________________________________________ |
Groninger Archieven nummertoegang 343 inventarisnummer 74
Inventaris Hervormde gemeente Zuurdijk
Tekeningen van het orgel, een blauwdruk van het orgelfront en een doorsnede/plattegrond, gemaakt door L. Rolfing te Osnabruck, 1922