28-08-1934 Groningens Ontzet 

___________________________________________________________

29-08-1934 Nieuwsblad van het Noorden, woensdag
HET FEEST VAN GRONINGEN’s ONTZET ENORME DRUKTE IN DE STAD 

De viering van Groningen’s Ontzet is gisteren onder bijzonder gunstige omstandigheden verloopen.
Het samenvallen met den marktdag werkte er toe mee, dat het bezoek nog grooter was dan andere jaren.
Wie ‘s middags op de kennisterreinen rondliep, kon slechts voetje voor voetje vooruit komen en de Boteringestraat zag ook zwart van menschen, die van Vischmarkt naar Ossenmarkt of omgekeerd wandelden.

Het programma van Volksvermaken is vlot en volgens aankondiging verder afgewerkt. Onze klokkenist Everts heeft tusschen zes en half zeven voor de derde maal het carillon bespeeld en “Patrimonium” zoowel als het Accordeongezelschap “Excelsior” gaven op de Groote Markt muziekuitvoeringen, welke veel belangstelling trokken.

HET VUURWERK
‘T PEERD VAN OOME LOEKS GEVLEUGELD
.
Toen het Bengaalsch vuur opvlamde en de cascades van jasmijn- en magnesiumvuur de markt verlichtten, zoodat ook allen die binnen en op de huizen een plaats hadden gevonden, duidelijk zichtbaar waren, kon men gisteravond weer eens zien hoeveel duizenden het vuurwerk komen zien. Jong en oud, heele families stellen zich lang voor den aanvang op, om een goede plaats te veroveren. En wie na negen uur nog de tribune of een der woningen wilde bereiken, diende te beschikken over uithoudingsvermogen, strategie en een groote dosis geduld. Het vuurwerk op de Groote Markt is en blijft de meest algemeen gewaardeerde attractie van het feest van Groningen’s Ontzet.

Wij hebben dit jaar het vuurwerk in wording gezien in de fabriek der firma Schuurmans te Leeuwarden en daarna het monteeren in de gymnastiekschool in de St. Jansstraat gadegeslagen. Hoeveel werk dit alles kost hebben wij onze lezers in een artikel uitvoerig verteld, terwijl de foto’s er een illustratie van gaven.. Alle mogelijke voorzorgen worden getroffen om het geheel en zijn talrijke onderdeelen zoo goed mogelijk te doen slagen. 

Het resultaat is ook dit jaar weer de belooning geweest van maandenlange voorbereiding en arbeid. Volksvermaken heeft redenen om tevreden te zijn, zelfs al was de windrichting niet gunstig, waardoor de rook een enkele maal even hinderlijk was en een nummer niet in volle schittering deed uitkomen. Maar aan het geheel heeft dit gelukkig geen afbreuk gedaan.
Wij beginnen met de vermelding van het slot: de A-kerk in gekleurd diamantvuur, onder vuurregen en geflankeerd door drie dubbele pauweveeren van Chineesch vuur met draaiende gekleurde zonnen. Dit was ook werkelijk de clou van het programma. De reproductie van de A-kerk was bijzonder goed (ook perspectivisch) en de verlichting smaakvol. Een schitterend stuk, waarop een hartelijk applaus volgde.
Natuurlijk waren er nog tal van andere decoraties e.d., als de reeds genoemde cascades van jasmijn-vuur en wit magnesium-vuur, beiden met prachtige vonkenregens. Tweemaal verrezen Martini en Hoofdwacht in de fantastische verlichting van Bengaalsch vuur. Een groote decoratie met op het feest toepasselijk opschrift kwam goed uit en de verschillende fonteinen, vuurraderen, draaiende pyramide, boomen van Romeinsche kaarsen enz., waren aantrekkelijk door de vele schitterende kleuren en – niet te vergeten – heftige ontploffingen.
Ook de mechaniek-nummers ontbraken niet. Daarvan was de voor een sulkey gespannen struisvogel een bijzondere attractie.
Het muziekcorps (dat onvermoeid was in het spelen van populaire liederen als Sarie Marijs, Eikenhout en wat dies meer zij) speelde hierbij de bekende hymne op het beroemde peerd van Oome Loeks. Volgens sommigen zou het”Vogel, waarheen is uw vlucht” hier beter op zijn plaats zijn geweest, maar van andere zijde werden ook hiertegen bezwaren geopperd.
Aan bommen was er geen gebrek. Ze zijn onschadelijke herinneringen aan de projectielen van Bommen Berend, al waren deze in vergelijking met de producten der moderne wetenschap ook niet zoo heel gevaarlijk. Maar in elk geval prefereeren we Groningers de signaal-, zwerm-, brillant- en sterren-bommen benevens de gouden en zilveren regens, de talrijke soorten sterren en gekleurde bouquetten.

DE HIPPISCHE WEDSTRIJDEN
(van onzen deskundigen medewerker).
Het is weer een groote paardendag geweest, een dag vol afwisseling. De belangstelling was ouderwetsch groot en het was opmerkelijk, dat velen uit het Zuiden, die verleden jaar hadden deelgenomen aan de Nationale kampioenschappen, weer naar Groningen waren overgekomen, om de hippische feesten van den 28sten Augustus mede te maken.
Zijne Excellentie de Minister van Defensie was ook zeer voldaan over de wedstrijden en het bleek wel, dat de landelijke ruitersport zijn volle aandacht had. 

Zeer jammer was het, dat de deelname van de zijde der landelijken te wenschen liet. Groningen als centrum met uitstekende velden voor massale demonstraties dienen de landelijken in eere te houden. Want in Groningen kunnen zij zich ontplooien op een voortreffelijke wijze en het is zeer te bekeuren, dat dit slechts voor een deel door de landelijken wordt ingezien. Het moge dan waar zijn dat de werkzaamheden het niet toe heten om naar Groningen te komen, hoe verklaart men dan de aanwezigheid van vele landelijken zonder de paarden? Wij weten, dat verschillende personen zich zeer verdienstelijk hebben gemaakt om de demonstratie zoo goed mogelijk te doen verloopen, maar daar staat tegenover, dat velen niet die medewerking hebben gegeven, waarop Volksvermaken recht heeft.
Voor de rest heeft het Volksvermaken niet aan medewerking ontbroken. De deelname voor de tuigpaarden was bijzonder groot, idem van de dravers. De jachtrit van de landelijke ruiters was ook goed bezet, die der burgerijvereenigingen minder goed. Dit had zijn oorzaak in het feit, dat onder de aangegeven paarden eenige voorkwamen, die door de Koninklijke Harddraverij- en Ren vereeniging zijn gedisqualificeerd, omdat die hebben deelgenomen aan de wilde rennen – de pony-rennen – en waar de baan te Groningen geregistreerd is door de Koninklijke Harddraverij- en Ren vereeniging werd het deelnemen aan deze wedstrijden verboden.

De tuigpaarden.
Groot was die deelname. Een prachtcollectie. Het is wel interessant de meeningen te hooren over de tuigpaarden, die aan de hand worden voorgebracht. Dat is iets bijzonders, gebeurt maar eens in het jaar en dat is op den 28sten Augustus. In ‘t tuig wil men actie hebben en aan de hand wil men een klasse paard. Twee zeer groote eischen. Echter wordt vergeten, dat beide eischen slechts heel sporadisch samengaan. Hendo was er nu niet! Elza was door kreupelheid op stal gebleven en daardoor waren de andere deelnemers van twee zware concurrenten verlost. Toch is het den heer D. E. Mellema gelukt wederom den eersten prijs te behalen. Julius moest nu zijn groote stalgenooten vervangen. Een bijzonderheid is het, dat de heer Mellema precies 25 jaren geleden voor het eerst op de 28 Augustus-keuringen uitkwam, waarvoor hij van het bestuur een herinneringsmedaille ontving. Veel sterker spreekt echter de prestatie, dat door hem 15 eerste prijzen op de 28 Augustus-keuringen zijn behaald in de nummers enkelspannen. Zes eerste prijzen behaalde Bingley Victor, 2 Hedon, 6 Hendo en nu Julius eerste, is tezamen 15 eerste prijzen.
Over het algemeen hebben de tuigpaarden een beste verrichting gegeven en men kan niet zeggen, dat de verschillen groot waren. 

In het Spannennummer waren Climax en Julius superieur. Hun actie was zeer goed, terwijl Graaf Lodewijk en Umberto eveneens een schitterende verrichting gaven. Over Ziano en Vitus was nogal verschil van meening, het zijn paarden, die iets apart zijn, doch van de geheele troep het meest beantwoorden aan den eisch van carossier, de oorsprong van het tuigpaard. De beide blessen van den heer Maans vielen ook zeer in den smaak en ‘t was niet uit de richting geweest, wanneer men die drie had geplaatst. Best gingen ook de beide zwarten van den heer Nienhuis, terwijl een goede aanteekening ontving het span vossen van den heer Hemmes, die zeer zijn aangekomen en nu ook snelheid ontwikkelen.

De artillerie-demonstratie is een groot succes geworden. Voor hen, die zich bemoeien met de paardenfokkerij, een zeer leerzame demonstratie. Het uithoudingsvermogen van de paarden is wel zeer aan den tand gevoeld en de rust die sprak uit de geheele verrichting bewees wel afdoende hoe serieus die africhting is geweest. Nu is er wel eens gezegd, dat het hier gefokte paard geen galop-vermogen zou hebben, maar dit praatje is door deze demonstratie wel voldoende gelogenstraft. Natuurlijk zeggen wij niet, dat al onze paarden daaraan voldoen, maar het is nu wel gebleken, dat door selectie en africhting van het landbouwpaard een bruikbaar legerpaard te maken is. Zonder te komen in de meerdere geschiktheid van de bloedpaarden, welke met een geheel ander doel zijn gefokt. De Noordelijke fokkers weten nu welke eischen men aan de remonten, het artillerie-paard, stelt. De africhting was geschied in pl.m. 8 maanden, terwijl er ook paarden onder voorkwamen, die 3 a 4 maanden in africhting waren.
En de niet fokkers hebben kunnen genieten van de mooie demonstratie van de galoppeerende vierspannen, het was een opwindend schouwspel, toen de troep in linie in snellen galop het terrein verliet voor bij de tribune, daverend toegejuicht door het duizendkoppige publiek. Kapitein Le Heux trok zeer groote aandacht door zijn schitterende verrichtingen met zijn hoogeschoolpaard Dancy. De rijkunstige ontwikkeling die daaruit sprak, dwong diep respect af. Kapitein Le Heux met zijn adjudant Kram hebben de harten der Groningers wel veroverd, zij zijn weer naar het Zuiden gegaan en kunnen overtuigd zijn, dat hun bekwaamheid en die der manschappen diep respect hebben afgedwongen. Het artillerie-paardendepôt te Tilburg, dat een zoo goeden naam heeft, heeft ook zijn naam in het Noorden gevestigd.

De ruiterwedstrijden.
De kampioensbeker van het Noorden is nu in handen van de landelijke rijvereeniging Finsterwolde. Het vorige jaar had Stadskanaal die veroverd, doch het is haar niet gelukt dezen weer te bemachtigen. Er zal nog veel meer met de afdeelingen geoefend moeten worden, zal het resultaat bevredigend zijn. Want dit is het inderdaad nog niet. Het is juist goed, dat op dergelijke wedstrijden eens gepeild wordt naar de hoogte of laagte van den stand der dressuur. Dat kan ‘n aansporing zijn om met ernst verder te werken. En de goede niet te na gesproken, wij krijgen de overtuiging, dat wanneer er in het Noorden niet harder gewerkt wordt onder de landelijken, een instorting onvermijdelijk is. Hulde willen wij brengen aan Veendam, Finsterwolde en Stadskanaal, die getoond hebben het fundament van de rijsport – de dressuur – goed te onderhouden, zij het dan ook met onderlinge verschillen. De Burgemeester van Groningen heeft voor het laatst de Noordelijke landelijke ruiters geïnspecteerd.

De landelijken hebben ons opgedragen hun grooten dank te willen overbrengen aan den vertrekkenden magistraat, die steeds de parade heeft afgenomen op de Groote Markt en de eerste Burgemeester was, die daartoe in staat werd gesteld.

28 Augustus behoort weer tot het verleden. Zal in de paardenwereld lang in herinnering blijven.

Onderscheidingen.
Door den vertegenwoordiger van de Nederlandsche Federatie van Landelijke Rijvereenigingen is des middags aan den lunch de medaille van verdienste uitgereikt aan den secretaris van de Vereeniging voor Volksvermaken, den heer G. Tammes en aan den hippischen adviseur van de Vereeniging voor Volksvermaken, den heer J. B. Kamphuis, als erkenning van de verdiensten die beide heeren hebben ten aanzien van de landelijke ruitersport. 

De uitslagen luiden:
Enkel ingespannen tuigpaarden, prijzen f 60, f 40, f 30, f 25, f 25, f 15:
1. Julius, eig. D. E. Mellema, Finsterwolde;
2. Graaf Lodewijk, eig. D. H. Vinkers, Westerlee;
3. Hilda, eig. H. Bolt, Groningen; 4. Ziano, eig. T. J. Mellema, Beersterhoogen;
5. Simson, eig. J. C. Nienhuis, Groningen;
6. Climax, eig. D. J. Mellema, Reiderwolderpolder;
7. E.V. Lord Derby, eig. D. J. Maans, Hoogkerk.

Dressuur Landelijke ruiters. Prijzen kampioenswisselbeker, in 1933 gewonnen door de Ver. Stadskanaal, f 40, f 30, f 20, f 20, f 15: 1. Landelijke Rijv. Finsterwolde;
2. idem Stadskanaal;
3. idem Veendam.

Jachtrit van leden van Landelijke Rijvereenigingen, prijzen kunstvoorwerpen:
1. S. Vos, Borgercompagnie op Bernard;
2. B. K. Tichelaar, Uithuizen op Laneda;
3. A. Siebring, Stadskanaal op Wartel;
4. E. J. Pier, ‘t Zandt, op Blanck.

Keuring van twee spannen tuigpaarden, prijzen f 60, f 50, f 30, f 20, f 20, f 20:
1. Julius en Climax, eig. D. E. Mellema, Finsterwolde;
2. Graaf Lodewijk en Umberto, eig. D. H. Vinkers, Westerlee;
3. Ziano en Vitus, eig. T. J. Mellema, Beersterhoogen;
4. Lord Lister en Lord Derby, eig. D. J. Maans, Hoogkerk;
5. Simson en Dalila, eig. J. C. Nienhuis, Groningen;
6. Sigismund en Casper N., eig. E. Hemmes, Groningen.

Jachtrit van leden van Burgerrijvereenigingen, prijzen kunstvoorwerpen:
1. Jongeheer Nieborg, Groningen, op Coco;
2. mej. N. Huisman, Slddeburen, op Askari;
3. G. Harkema, Groningen, op Braun Lady;
4. B. K. Tichelaar, Uithuizen, op Laneda.

DE DRAVERIJEN VIOLETTE M WINT DRAVERIJ A.
..Voor de draverijen verschenen in de A draverij 30 paarden aan den start, welke in 5 series van 6 paarden liepen. In deze draverij werden door bijna alle paarden veel fouten gemaakt, wat vermoedelijk kwam, doordat de paarden vlak voor de bocht startten, terwijl de baan die verlegd was en nu door de voetbalvelden ging ook nogal los was.

In de eerste serie nam Kapt. de Bruane spoedig de leiding over van White Darling en won in besten stijl met overmacht. Na overrijden, waarin Stormlooper ver voor de anderen het eerst de rechterstoel passeerde, herhaalde de ruin wederom deze verrichting in de 2e serie door spoedig binnen door de leiding van Welkom van Aduard over te nemen. Na 400 M. kwam Ooststar op de 2de plaats maar was ongevaarlijk voor Stormlooper.

In de 3e serie werd X Kaper B na 300 M. gepasseerd door Peter Stanly K, terwijl St. Bernard en Forcherin er vlak bij lagen. Forcherin, die het voordeel van de binnenbaan had, ging naar voren en had in het laatste rechte eind de leiding, welke de merrie niet weer afstond.

In de 4e serie ging Daria snel naar voren maar verviel in de eerste bocht in ‘n terrein kostende fout. Na 300 M. nam Willy B de leiding van Wilco over. In het laatste rechte eind kwam Wilco gevaarlijk opzetten en ontspon zich een mooie eindstrijd tusschen dit 2-tal waarin Willy D met gering verschil de overhand behield. Even vóór de finish verloor Wilco echter ook den draf.

In de laatste serie ging van de 4 paarden die op 750 meter vertrokken, The Harvester H het eerst naar voren om den strijd aan te binden met Violette M, die in slechten stijl de leiding had. Na 300 M. was The Harvester bij Violette maar The Harvester begon ook slecht te draven. In de laatste bocht kwam Sir Kerrigan in mooien stijl naar voren, maar de afstand was te kort om The Harvester en Violette M te bereiken. De jury was zeer clement om de aankomst te handhaven. Voor de beslissing waren dus aangebleven Kaptain de Buruane, Stormlooper, Willy D, Forcherin en Violette M.

Hiervan nam Violette spoedig de leiding van Willy D over. In de laatste bocht kwam Stormlooper naast Willy D, passeerde deze in het laatste rechte eind, maar kon Violette M, die toen beter draafde, dan in de eerste serie, niet meer bereiken.

Gedetailleerde uitslag
1e serie: gepl. Kapt. de Bruane (T. A. d. d. Veen) 750 M. in 1.09;
ongepl. Brunhilde 770 M., Mariett 770 M., Francy May 760 M., White Darling 700 M., Vorst Wahnfried 750 M.
2e serie: gepl. Stormlooper (M. Rozema) 750 M. in 1.08 2/5;
ongepl. Ooststar 770 M., Newbold 770 M. Vaz Dias 730 M., Welkom v. Aduard 720 M. en Qurville 730 M.
3e serie: gepl. Forcherin (M. Rozema) 760 M. in 1.10 1/2;
ongepl. St. Bernard 760 M., W Petrosia 770 M., Peter Stanly K 730 M., X Kaper B 700 M., en Pandora 740 M.
4e serie: gepl. Willy D (J. Mensinga) 720 M. in 1.10 3/5;
ongepl. Wilco 720 M., Peter Harvester 750 M., Daria 790 M., Willy A 770 M. en Quicklooper 760 M.
5e serie: gepl. Violette M (M. Siderius) 730 M. in 1.08 4/5;
ongepl. The Harvester H 750 M., Sir Kerrigan 780 M., Vliegende Hollander 750 M., Atletha A 750 M. en Qui Vive 750 M.

Beslissende serie:
f 200 Violette M, eig. C. Hoogendoorn (M. Siderius) 730 M. tijd 1.08;
f 75 Stormlooper eig. L. van Hemmen (M. Rozema) 750 M.;
f 50 Willy D eig. W. v. d. Dong (J. Mensinga) 720 M.;
f 25 Kapt. de Bruane eig. Stal W (T. A. v. d. Veen) 750 M.
f 10 Forcherin eig. C. J. Meijwes (H. Mensinga) 760 M.

Het heerrijdersnummer bracht een mooieren strijd waarin 21 paarden uitkwamen, welke in 3 series van 5 en 1 van 6 liepen.
In de 1e serie ging Vas Diaz voorop terwijl van de achterste paarden Willy A uitstekend naar voren ging en spoedig de plaats achter Vas Diaz innam. In de laatste bocht lag Willy. A naast Vas Diaz en had toen de course in handen.
In de 2e serie passeerde Daria direct Brunhilde, die geen beenen bij den start had. Aan de overzijde lag Daria bij St. Bernard en Stormlooper en rekende in de laatste bocht met deze paarden af.
In de 3e serie leidde Vliegende Hollander tot de laatste bocht maar kreeg toen gezelschap van Petrosia, die ondanks een foutje het eerst het rechte eind inging. Sir Kerrigan, die in de bocht een fout gemaakt had, dicht bij 2e.
In de 4e serie moest Wilco de leiding spoedig afstaan aan Peter Stanly K, die een beste course maakte. In de laatste bocht, kwam Atletha naast Peter Stanly K maar spatte toen weg. Peter Stanly K behield de leiding. Een mooi gesloten aankomst.

In de beslissende serie stond W Petrosia, bij het los gaan der linten, gedraaid. Hoewel Daria daarvan eenige hinder ondervond, vloog hij op de koppaarden af en lag na 300 meter naast Willy A, die nog voor het ingaan der laatste bocht gepasseerd werd. Peter Stanly K leidde nog met grooten voorsprong maar Daria toonde veel snelheid en wist voor de tribune, Peter Stanly K, die wederom best liep, te bereiken en als eerste de rechterstoel te passeeren. Hiermee behaalde heerrijder Bosma dus voor de 2e keer deze week een fraaie overwinning voor stal Mensinga.
Gedetailleerde uitslag:
1e serie: gepl. Willy A (E. Maathuis) 770 M. in 1.12;
ongepl. Peter Harvester 750 M. Quicklooper 760 M., Vas Diaz 730 M. en Kapt. de Bruane 750 M.
2e serie: gepl. Daria (R. Bosma) 790 M. in 1.10;
ongepl. Stormlooper 750 M., St. Bernard 760 M. Brunhilde 790 M. en White Darling
3e serie: gepl. W. Petrosia (P. Schilhorn van Veen) 770 in 1.10;
ongepl. Sir Kerrigan 780 M., Vliegende Hollander 750 M., Qui Vive 750 M. en Mariett 770 M.
4e serie: gepl. Peter Stanly K (A. Marcus) 730 M. in 1.12;
ongepl. Atletha A 750 M., Newbold 770 M., The Harvester H 750 M Wilco 720 M. en Pandora 740 M.

Beslissende serie:
f 125 Daria eig. J. Mensinga (R. Bosma) 790 M. in 1.08 1/2;
f 60 Peter Stanly K, eig. B. Hoekzema (A. Marcus) 730 M.;
f 40 Willy A, eig. Stal Orlof (E. Maathuis) 770 M.;
f 25 W. Petrosia, eig. K. Torringa (P. Schilhorn v. Veen) 770 M.

FAVEUR IN DE HARMONIE.
Als vervolg van de voorstellingen op Zondag en Maandag heeft Faveur gisteren, met een meer uitgebreider programma, honderden bezoekers een avond van variatie weten te brengen. De tuin was “uitverkocht”. De danslustigen wisten zich na afloop nog gedurende geruimen tijd in de keurig versierde zaal te vermaken.

___________________________________________________________


Groningen tijdens de paardenkeuring op 28 Augustus Naar een speciaal voor ons vervaardigde teekening van onzen stadgenoot, den kunstschilder W. B. van Marle.
___________________________________________________________

Terug naar Draverijen deelname “W Petrosia”