___________________________________________________________

27-04-1936 Nieuwsblad van het Noorden
De groote estafetterit door Nederland De Noordelijke etappe is thans vastgesteld.

Het blijkt ons, dat zeer velen een totaal onjuiste voorstelling hebben van deze, rit, die over 2000 K.M. gaat en waarvan men denkt, dat dezelfde paarden dien afstand moeten afleggen.
Dit is onjuist en ook niet mogelijk.
Vroeger toen men niet beschikte over spoorwegen en automobielen, ging het snelvervoer te paard en hadden de koeriers op bepaalde posten paarden staan. Men ging het vermoeide paard, dat een bepaalden afstand had afgelegd, verwisselen voor een frisch paard en vervolgde daarmede tot de volgende post, waar weer een frisch paard klaar stond. Op die wijze was het mogelijk snel berichten over te brengen.
Dit zelfde geschiedt ongeveer de volgende week op Maandag 4, Dinsdag 5, en Woensdag 6 Mei.

De Noordelijke etappe begint te Leens. De tijd van vertrek wordt nog nader bekend gemaakt. Het eerst start de landelijke rijvereeniging „Winnetou” te Leens, beginpunt Hotel Swaagman, en zet met 10 ruiters haar posten uit tot den spoorwegovergang te Uithuizen. Deze afstand is 25 K.M., waar 10 ruiters starten, staat om de 2 ½ K.M. dus een ruiter op zijn post.
De berichtkoker, die naar H. M. de Koningin op Het Loo moet worden gebracht, wordt, waar de wegen dat toelaten, in snelle galop aan den volgenden ruiter overgegeven.
Te Uithuizen staat de landelijke rijvereeniging ’t Zandt klaar, die haar posten heeft uitgezet tot Steendam. Daar gaat het over ’t Zandt, Oosterwijtwerd, bij Tjamsweer over het Damsterdiep, Appingedam. ’t Zandt heeft 14 ruiters uitgezet over 30 K.M.
Te Steendam staat de landelijke rijvereeniging Schildwolde klaar, die de berichtkoker vervoert over Siddeburen, Hellum, Schildwolde, Slochteren over Stootshorn, Noordbroek, naar de Texacopomp aan den weg Noordbroek, Scheemda. Deze afstand van 18 K.M. wordt bezet met 9 ruiters.
Dan neemt de landelijke rijvereeniging Scheemda de etappe over en brengt de berichtkoker naar Oostwold bij het hotel De Witte Zwaan. Deze afstand wordt bezet door 5 ruiters, die een afstand hebben af te leggen van 11 K.M. Finsterwolde neemt hier de berichtkoker over en brengt die haar het Grens-hotel te Bellingwolde, over Finsterwolde, Beerta, Ulsda, Oude Schans. De afstand is 15.8 K.M. welke wordt bezet met 6 ruiters.
De landelijke rijvereeniging Bellingwolde brengt vandaar de berichtkoker oyer Vriescheloo, Wedde, Onstwedde, naar de Zuidwendigerweg te Nw.-Pekela. Deze afstand is 24.3 K.M. en wordt bezet door 11 ruiters.
Veendam staat hier klaar en brengt de berichtkoker over Zuidwending via Veendam, langs het Westerdiep naar Bareveld. De afstand is 15 K.M. en wordt bezet door 5 ruiters.
Hier staat Stadskanaal gereed, die langs den hoofdweg langs het Stadskanaal de berichtkoker brengt naar Nieuw-Buinen tot de Luders-laan. Deze etappe is 14 ½ K.M. en wordt bezet door 5 ruiters.
De landelijke Rijvereenigingen Nieuw-Buinen, en 2e Exloërmond bezetten de etappe Nieuw-Buinen naar Erm over een afstand van 34.1 K.M. met 22 ruiters.
Van Erm gaat de etappe naar Gramsbergen, welke wordt bezet door de landelijke rijvereeniging Emmen met 7 ruiters over een afstand van 21.9 K.M.
Dit is het eindpunt van de Noordelijke etappe, welke lang is 209.6 K.M., welke totaal afstand wordt bezet door 94 ruiters. 

Vermoedelijk wordt de start gehouden in den avond van 4 Mei en wordt dus bij nacht gereden. Zoo is de geheele etappe Leens—Gramsbergen in den nacht van 4 op 5 Mei met landelijke ruiters bezet. Hoewel een groot gedeelte van het wegparcours slecht is voor de ruiters, veronderstelt men, dat de Noordelijke landelijke ruiters de 209.6 K.M. in een zeer snel tempo zullen afleggen.

 

___________________________________________________________

02-05-1936 Provinciale Drentsche en Asser Courant
RUITERSPORT. DE GROOTE ESTAFETTERIT DER LANDELIJKE RUITERS.

Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan der „Kon. Ned. federatie van landelijke rijvereenigingen” zal op 5, 6 en 7 Mei een estafetterit worden gehouden, loopende over 2000 KM en waaraan door pl.m. 100 vereenigingen zal worden deelgenomen.
Dag en nacht wordt gereden door de ruiters, die in kokers oorkonden vervoeren, bestemd voor H. M de Koningin.
Er is één hoofdroute n.l. de z.g. Groningerroute, loopende van Leens langs de Duitsche grens door Twente over Winterswijk naar de Betuwe en vandaar over Gorcum en Alblasserdam naar Gouda, den Haag en Utrecht om tenslotte in Apeldoorn aan te komen.
Te Den Haag (een z.g. knooppunt) sluit aan de Noord-Hollandsche route en de Eilandenroute (komende uit Brabant en voerende over de Zuld-Hollandsche eilanden en door het Westland).
Te Apeldoorn komt tenslotte ook aan de z.g. Friesland-route, die te St. Anna Parochie een aanvang heeft genomen, terwijl die van Noord-Holland van het Noordelijke punt van Texel vertrekt!.
Precies op de minuut nauwkeurig wordt voor elke rijvereeniging de starttijd uitgerekend. Op alles is gerekend. De strooken van b.v. 10 rijvereenigingen vormen tesamen één étappe, waar een étappe-leider de leiding van heeft.
In totaal zijn er 13 étappe-leiders over alle routes.
Met de centrale leiding, die in hotel „De Keizerskroon” te Apeldoorn zetelt die dagen, staan de verschillende étappe-leiders voortdurend in telefonische verbinding, zoodat men vanuit dat eene punt den toestand op alle routes volkomen kan beheerschen.
De tijden van vertrek zijn als volgt:
Leens: vermoedelijk in den nacht van 5 op 6 Mei;
St. Anna Parochie: 6 Mei vanaf het raadhuis om 13.40 uur;
Genderen: 6 Mei vanaf het raadhuis om 11.25 uur;
Cocksdorp: 6 Mei om 10 uur.
Aankomst te Apeldoorn, hotel „De Keizerskroon” 7 Mei om 11 uur ’s morgens.
Om half drie zal de laatste ruiter (der plaatselijke rijvereeniging) de oorkonden, begeleid door tal van andere landelijke ruiters en autoriteiten ten paleize „Het Loo” aan H. M de Koningin overhandigen.
De oorkonden bevatten betuigingen van hulde en trouw en verknochtheid aan het Huis van Oranje en zijn geschonken door:
de Commissarissen der Koningin in de provinciën Gelderlands .Overijssel, Groningen en Drenthe namens de bevolking hunner gewesten;
door de federatie voornoemd namens de landelijke ruiters uit de overige gewesten (met uitzondering van Limburg en Zeeland, waar geen leden wonen.)
Het zullen dagen van ongeëvenaarde sport worden; van sport in den besten zin des woords, nl. sport om der wille van de sport, waarbij alleen succes kan worden verkregen als een ieder zijn plicht doet.

___________________________________________________________

06-05-1936 Nieuwsblad van het Noorden 

SPORT Paarden De groote esrafetterit door Nederland
De Noordelijke etappe is hedennacht te 12.06 te Gramsbergen aangekomen. Voortreffelijke organisatie.
(Van onzen deskundigen medewerker)

De Koninklijke Federatie van Landelijke Rijvereenigingen is wel een voortreffelijke organisatie. Zij roept haar leden op om de posten te bezetten over een afstand van 2000 K.M. om een bericht over te brengen van de Commissarissen in diverse provinciën aan H. M. de Koningin, en ziet, alle ruiters bezetten deze posten en voort gaat het, bij dag en nacht, langs wegen en velden.
Groote opofferingen getroosten die landelijke ruiters zich want in het diepste van den nacht leggen zij een afstand af van soms meer dan 30 K.M. om hun post te bezetten en wanneer zij hun plicht hebben gedaan, dan gaan zij dien langen weg in den nacht ook weer terug, dat is soms meer dan 60 K.M. in totaal, om toch lid te zijn van die lange keten, die over een afstand van 2000 K.M. was uitgezet. Er was een geweldige geestdrift en het tempo werd tot een angstig volgen opgevoerd. Snelheden werden bereikt tot over de 50 K.M.

Te Leens was bij het vertrek groote belangstelling. Burgemeester Spoelstra was aanwezig en hield een kernachtige toespraak daarbij wijzende op de mooie organisatie der landelijke die zich o.m. ook ten doel stelde het kweeken van plichtsbesef. Spr. wees er op, dat het bericht inhield een uiting van verknochtheid van het platteland aan het Koninklijk Huis. 

De heer J. L. Torringa te Zuurdijk was de eerste ruiter die op ’n teeken van den burgemeester te 2.24 startte nadat nauwelijks de tonen van het Wilhelmus waren weggedragen door den zachten voorjaarswind over de groenende landouwen.
 (06-05-1936 Leeuwarder Courant)

Voort ging het op Uithuizen aan, de posten stonden allen perfect en op tijd op hun plaatsen. In de verte zagen wij mevr. Westerhuis-Torringa staan met haar mooie vos welke het hoofd omhoog met welgevallen de galoppeerende ruiter zag aankomen. Snel werd overgegeven en voort ging het langs een landweg, waarbij mej. Siccama de laatste post had bezet en de oorkonde door den Andel bracht.

Te Den Andel stond de vlag breed uit op het huis waar Gambo woonde, mede een teeken, dat Germandus van een zware ziekte herstellende is.
Mej. Siccama had een zeer snel tempo en reed met een onversaagden moed.
Zoo ging het verder, de eene post na de andere en te 4.42 stond ’t Zandt bij den spoorweg-overgang te Uithuizen gereed. Winnetou had haar parcours afgelegd binnen den tijd, 9 minuten te vroeg.

’t Zandt gaf ook een geweldig tempo aan en had de lange route over Appingedam naar Steendam totaal 30 K.M. Niettegenstaande het wegparcours slecht was, door een gladden asphaltweg werd de 30 K.M. afgelegd in 1 uur en 10 min. Wij kwamen daar aan te 4.42 uur terwijl de juiste tijd was 5.09 uur.

Schildwolde nam hier over en vertrok dus te vroeg, 40 min., zoodat de eindposten nauwelijks op hun plaatsen waren. Kloosterboer te Westerlee nam de eerste post over aan den weg Noordbroek-Scheemda en waar elke ruiter de opdracht had de post een half uur voor den aangegeven tijd te bezetten, kon na een kleine vertraging het parcours worden voortgezet.

Te Oostwold kwamen wij aan om 6.21, terwijl de aangegeven tijd was 7.05 dat dus 44 minuten te vroeg. Te Oostwolde werd dan ook 29 minuten gewacht, om de Ver. Finsterwolde tijd te geven de posten te bezetten. Dit bleek juist te zijn, want te Bellingwolde waren de posten nauwelijks betrokken.

Te Finsterwolde zagen wij Roelofs een zeer snelle galop inzetten terwijl de volgende ruiter Bruggers een rengalop ging inzetten met een tempo van 45 K.M.
Op den weg bij Ulsda zette mevr. Mellema van Reiderwolderpolder een snelle galop in, om de ruiters te volgen. Zij reed hors concours.
Overal langs den weg zag men de menschen staan met groote verwondering die voortijlende ruiters met berichtkoker nastarend.
Finsterwolde had de laatste ruiters door een te vroeg uur nauwelijks op post doch de ruiters spoedden zich daarheen en namen steeds galoppeerende de koker over.
Bellingwolde vertrok te 7.30 uur, terwijl de officieele tijd was 7.45 dus 15 minuten te vroeg.
Bellingwolde had een flinke afstand, ruim 24 K.M. Germaan van Oterdoom zette er een flink tempo in en wij noteerden 50 K.M. Bellingwolde was in rij tenue, hetgeen niet overal het geval was. Verschillende snelle trajecten kregen wij nog en te N. Pekela arriveerde Bellingwolde te 8.27.
Hier stond Veendam gereed en vertrok direct. Bellingwolde had op haar zwaar traject nog weer 5 minuten ingehaald, zoodat Veendam 20 minuten te vroeg vertrok. Van Veendam hebben wij weinig kunnen zien, omdat men zich van den etappe-leider niets aantrok. Wij zagen wel mooie schimmels in den donkeren avond.
Te 9.08 kwamen zij aan te Bareveld waar Stadskanaal gereed stond. Onmiddellijk werd vertrokken en voort ging het in een verbijsterend tempo. Het was ’n fantastisch gezicht. De maan scheen in Stadskanaal en achter de boomen langs, over het jaagpad, zagen wij in een snelle rengalop de voortijlende ruiters en amazones, bliksemsnel werd de koker overgenomen en voort ging het weer in een tempo dat angstige momenten bracht. Bewonderen moet men de onversaagdheid van die ruiters. Wij noteerden lange einden met een snelheid van 55 K.M., terwijl het een feit is, dat Stadskanaal met twee amazones mej. Boerhave en mej. Kroon een gemiddelde snelheid heeft gehaald van 30 K.M. per uur. Geen enkele vereeniging, die dit gemiddeld heeft behaald.
Nieuw Buinen en 2e Exloermond hadden wel het zwaarste traject Ruim 34 K.M. bezet met 22 ruiters. De laatste ruiter was dus heen en weer 68 K.M. van huis. Het tempo van Nw. Buinen moest 30 K.M. zijn, en hoewel het in den nacht was en een mooie berm ter beschikking, was dit tempo door vele jonge ruiters niet te halen. Aangezien 16 min. te vroeg werd vertrokken, kon Nieuw-Buinen dit op dit zware parcours best gebruiken.
Precies te 11 uur kwam men te Erm aan, waar Emmen klaar stond om de laatste etappe naar Gramsbergen te volbrengen. Precies te 11.09 het vastgestelde uur vertrok Emmen. Dit was nog een afstand van bijna 22 K.M. Een tweetal paarden waren zeer snel, doch de anderen konden het tempo niet halen, zoodat wij 10 min. te laat aan het eindpunt te Gramsbergen aankwamen.

Zooals wij hebben gezegd, de organisatie was perfect en men moet bewondering hebben voor een zoo mooie saamhoorigheid.

De tijd ontbreekt ons om beschouwingen te geven over de verrichting van de paarden. En wij volstaan met te constateeren, dat er zeer veel best paardenmateriaal was met een prima galop. Maar ook noteerden wij vele paarden, die niet konden galoppeeren weshalve het zaak is, daaraan meer aandacht te schenken.
Dat het voor een goede galop noodig is een paard van andere origine te hebben dan de Groninger is ons niet gebleken.

En zoo ijlt thans de berichtkoker met de oorkonde aan H. M. de Koningin door de Geldersche dreven en arriveert hedennacht in Den Haag vanwaar wordt vertrokken naar Apeldoorn waar het bericht uit Leens te 2.30 aan H.M. de Koningin wordt overhandigd.
De heer Jb. Maarsingh te Stadskanaal heeft de eer, de laatst aankomende ruiters met een deelnemende landelijke rijvereeniging uit de omgeving van Apeldoorn aan H. M. de Koningin te presenteeren.
Zooals gezegd trok de voortijlende ruiter steeds veel aandacht en waar het door de velden ging werd met ploeg en paarden halt gehouden en de eenzame landwerker bracht overal zijn groet, terwijl de in de weide loopende paarden, voor zoover hun dit mogelijk was een eindje meeholden.
Zoo was er leven op elk terrein, inderdaad de Koerier te paard heeft toch veel bekoring.

___________________________________________________________

04-05-1936 Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant

Wij reproduceeren hier de oorkonde, die de Commissaris der Koningin in ons gewest, mr. A. E. baron van Voorst tot Voorst aan de estafette der landelijke rijvereenlgingen naar de Koningin zal medegeven ais een uiting van hulde en trouw der bevolking aan het Huis van Oranje.
De oorkonde bevat het wapen van Overijssel, met daaronder:
Hulde uit Overijssel, Zwolle, Mei 1936, en de onderteekening van den Commissaris, voorts de wapens van alle 58 Overijsselsche gemeenten met de handteekeningen der burgemeesters.
De gemeentewapens zijn achtereenvolgens van boven naar beneden,
eerste rij links: Almelo, Steenwijkerwold, Zwolle, Tubbergen, Olst,
2e rij: Holten, Steenwijk, Hasselt, Oldemarkt, Giethoorn, Staphorst,
3e rij: Deventer, Kaalte, Rijssen, Wijhe, Ommen, Genemuiden, Kampen,
4e rij: Losser, Staden Ambt Delden, Blokzijl, Zwollerkerspel, Denekamp,
5e rij: IJsselmuiden, Wilsum en Grafhorst, Markelo, Kamperveen en Zalk en Veecaten, Stad- en Ambt Vollenhove, Blankenham en Kuinre, Bathmen,
6e rij: Borne, Nieuwleusen, Goor, Haaksbergen, Hellendoorn,
7e rij: Avereest, Hengelo, Ambt Hardenberg, Enschede, Wanneperveen, Heino, Diepenveen,
8e rij: Stad Hardenberg, Wierden, Gramsbergen, Weerselo, Vriezenveen, Ootmarsum;
9, laatste, rij: Dalfsen, Diepenheim, Den Ham, Oldenzaal, Zwartsluis.

In het geheel zullen aan den estafette-rit 672 amazones en ruiters deelnemen.
De Groninger of hoofdroute is verdeeld in 7 etappes en wel Leens-Gramsbergen-Miste (bij Winterswijk) -Loveer-Gorcum-Den HaagOtterloo-Apeldoorn.
De route begint te Leens morgenmiddag te 2.24, en het parcours door Overijssel loopt over Dalen, Gramsbergen, Lemele, Wierden, Delden, Boekelo, Rekken.
Aan deze tweede etappe, die 142 K.M. lang is, nemen 57 ruiters deel; leider is de heer Bos.
De Friesland route bestaat uit drie etappes: St. Anna Parochie-Avereest-Laren (Geld.)-Apeldoorn.
Het traject door Overijssel voert langs Ruinerwold, Avereest, Balkbrug, Zwolle, Olst, Holten, Laren. Leider os de heer G. Bakhuis, voor 59 ruiters. Deze tocht begint Woensdag a.s. te 1.40 te St. Anna Parochie.
De Noord-Hollandsche route begint te De Cocksdorp op Texel op Woensdagmorgen 10 uur en loopt in twee etappes over Sloten naar Den Haag,
de vierde, de z.g. Eilandenroute, vangt aan op Woensdag a.s. te 11.25 te Genderen (N.Br.) en voert over Werkendam, Zuid Beyerland, Middelharnis, Brielle en Maassluis naar Den Haag.

De centrale leiding bestaat uit de heeren jhr. Coehoorn van Sminia, W. Slob en mej. van Wijk en bevindt zich van 5 t.m. 7 Mei in Hotel De Keizerskroon te Apeldoorn.
Het knooppunt is Den Haag (Roomhuis), waar de heer F. den Hartog van de Centrale Pers- en Propagandacommissie in functie zal zijn.
De overhandiging der oorkonden aan Hare Majesteit zal op ’t Loo plaats hebben Donderdag 7 Mei des middags te 2.30 uur.
Een groot aantal ruiters uit het Geldersche, onder leiding van den heer J. C. Maarsingh, bestuurslid der K.N.F.v.L.R., zal de oorkonden van Apeldoorn naar ’t Loo brengen.

___________________________________________________________

Naar Fotoverslag 
Terug naar Winnetou