___________________________________________________________

Mr. T. P. TRESLING, geboren in 1809 to Groningen, lid der 2de kamer; redacteur van de Eerste Groninger Volksalmanak. Overleden in 1844.

___________________________________________________________

In de Groninger Volks-Almanak van 1838 is op pagina 75 opgenomen onderstaande zamenspraak, warin ook voorkomt de bekende pikeur Jan Pieter Oepkes de Boer:

HARDDRAAVERIJ, Un zaamenspraak, oppen 24 Augustus holden boeten Draa poorte in de Slingerij,
[Peiter Wever, Geert Stel en Roulf van Dieken gaan bie un tafeltien zitten.

PEITER.
Jonges,wat bin ‘kmuide loopen,
Laat ons gaauw un slokkien koopen;
‘k Bin zoo rill’rig ien mien hoed. −
Eerst gong ’t laaije zweit er oet,
Dou ‘k ien stad kwam, ’k mos wel runnen
Want ze zollen zoo begunnen,
En zoo’n spul, mien leive man,
Mout ik van ’t begun of an
Zein, ans ken ’t mie niks meer scheelen:
Ik ken ’t runnen nog wel veelen;
Maar dat staan ien ’t natte gras
Kwam mie dou maar slecht van pas. 

KNELSOOM.
G’navond zaam, hou gait ’t ien ’t leven?
Heije j’ ook naa stad begeven,
Om te kieken wel of ’t won,
En wat peerd of ’t hardste kon? 

ROULF.
Jonges jaa, dal kon neit missen:
’t Wief dee niks as hissebissen,
Schol mie weer de pokkel vol.
‘k Mos toch hen, het gong zoo ’t wol,
‘k Luit heur prutt’len, ‘k luit heur ragchen,
En mos ien mien voessien lagchen,
Dou ik oppe seeze zat,
Zweip er op, en zoo naa stad. 

KNELSOOM.
Nou ’t was wel de muite weerdig:
Peerden, almaal even veerdig,
En de meisten luipen stolt;
Maar het kneep er vaak verdold.
Jongs, ik mag ’t zoo geeren lieden,
Dat de peerden veirmaal rieden;
Tweimaal kamp, mien laive man,
Dan zei ‘k eerst wel ’t hardste kan.
Komt un fiks beleerde draaver,
Dij de pokkel het vol haver,
Mit un stumpert ien de baan,
Och dan is ’t zoo gauw gedaan;
Maar as twei van d’ eerste baazen,
Zoo om ’t hardste, dat ze blaazen,
Vleigen, jong dat gait er deur:
Dan is d’ ein een beettien veur,
Dan weer d’ ander; baide stoeven
Deur de baan, kant dat ze snoeven;
Dan stait ’t schoem heur oppe hoed,
En de damp dij slagt er oet.
Elk stait dan naa ’t end te kieken,
’t Viaggien mout het vonnis strieken.
Stait dan soms dat vlaggien stil,
Dan het Knelsoom recht zien wil. 

GEERT.
Nee, zoo heiltied kamp te rieden
Ken mie dan maar ‘lilt verblieden;
Want men stait al ien ’t gedrang,
En dat dreutlen duurt te lang;
Wat zegstou der van Peit Wever? 

PIETER.
‘k Hol ’t mit dij. Un oord jenever
Het dij kamprid mie al kost,
Dat ‘k ook vort betaalen most.
‘k Ston mit Jaap en Klaas to praaten
En nog and’re kameraaten,
‘k Zee : „de zwarte wordt de baas”.
„Most ’t neit leuven man“, zee Klaas,
„Hij kan ’t heil en dal neit redden”.
‘k Wed van al, waarom wilst wedden?”
„lk“, zee Klaas, „‘k wed om un oord”.
Dat was zegd; maar ik verloor ’t. 

ROULF.
Ja, dat oord had Klaas wis binnen;
Want dei broene most ’t wel winnen.
Jong het is zoo’n leedig peerd,
Gaauw der bie, dat is wat weerd.
‘k Wil zien deugden neit vergrooten;
Maar un peerd, zoo mooi op pooten,
Het hier ien gein jaren west,
Loopen ken het opperbest;
Want hij is zoo taai van leden,
Dat hij nooit wordt muide reden.
‘k Zeg dij tou, ik hol ’t veur waar,
’t Is un roen van zessen klaar. 

PEITER.
Ofst’ nou al un beettien snarste,
‘k Zeg de zwarte ken het hardste,
’t Liekt er heilendal neit naa,
‘k Wed dat Geert ook zegt van jaa.
Houveul priezen het hij kregen,
Daar ken lang dien roen neit tegen,
Dij van daag de pries ontvong;
Maar dat gong ook, zoo as ’t gong.
Zoo veul lange zwaare ritten
Blieven ien de pokkel zitten.
‘k Had dat heil gaauw iene kop, 
Daarom was de zwarte ook op. 
Anders zol hij hom wel vegen, 
IJbals best ken hij der tegen; 
Maar zien baan was ook wat schel.
Roulf dat weistou ook jaa wel? 

ROULF.
Praat is niks, maar dij ’t ien ’t leste 
Vol holt, zeg ik, is de beste, 
En dat het de broene leerd. 
’t Is un stendert van un peerd.
‘k Zeg dij tou, hij ken ’t wel veelen, 
Is ’t wat sladd’rig, ’t ken neit scheelen,
En hij leert bie daagen an, 
Help mie maar rais kieken, man. 

KNELSOOM.
Weit je wat ? Kiek ‘k wil joe baiden 
Ien joen scheel nou neit leifst schaiden; 
Maar ik zeg, zoo’n draaverij 
Is fortuunlik, leufl mie vrij. 
’t Eine peerd is ien de wolden 
Groot brogt, is daar lank anholden, 
Ken het beste vort ien ’t zand; 
’t Ander komt van ’t Hoogeland. 
Bin nou deur un paar schoer’ regen 
Vrij wat slaagen ien de wegen, 
Of un peerd daaran is wend, 
Scheelt un donder om un end. 
’t Hangt ook veul of van pikeuren,
Partij doun ’t neit naa beheuren,
Rieten ’t peerd al ien de bek, 
Hoelen, reeren, net as gek. 
Schrikt un peerd, dij het it leden, 
En hij wordt ien ins ofreden; 
Want zoo gaauw wordt hij neit bang,
Of dan gait het ien de sprang. 
‘k Heb het op dij malle knepen 
Van pikeurs maar neit begrepen, 
Maar men ken mit goud fersoun 
Daar gein duvel tegen doun. 
Partij gaan dan wel aan ’t ragchen; 
Maar de winner zit te lagchen, 
As zien maat al flökt en schelt 
En zien ongeliek vertelt. 
Wordt hij hellig, ja kant glendig,
Kereltien, dan is ’t ellendig; 
Onder ’t volk sliept mennig goet 
Hom der tou nog mooi wat oet.  

GEERT.
Krekt zoo Knelsoom, weg en rieder 
Brengt un peerd un bulte wieder; 
Maar ik hol ’t er zeker veur, 
’t Meiste dut hom de pikeur. 
Jan Peit’r Oeps, dij ken ’t hom bakken,
En dij lat zuk neit verlakken; 
Jaren het hij ’t spul al daan; 
Hit is mester op de baan.
Hij ken ’t best un peerd regeiren: 
Zit hij d’r op man, oet zien veiren 
Naait hij mit zien peerd der oet, 
En deur schreiwen en getoet, 
Ken un ander hom niks leeren; 
Maar zuls ken hij ook wel reeren, 
As het zoo op ’t leste knipt, 
En un peerd verbie horn wipt; 
Want hij geft het nooit verloren; 
Mit de teugels, mit de sporen 
Haalt hij ’t leste oet zien peerd, 
Jaa, dij het zien dingen leerd.  

PEITER.
Jan Peit’r Oeps, dat wil ‘k wel weiten,
Dij ken al zien maats wel zweiten,
Maar ’t is lieke veul, ik zeg,
Smiet mij Boersma ook niet weg,
En Jan Wedman, — dat ’s un menner 
Dat ’s un eerste peerdekenner. 
Nou dat welt wie almaal wel, 
Mouste ’t zuls bekennen, Stel. —
Kiek, ik zeg ’t neit om te flaaijen,
Maar zuks bin het dij ’t hom draaijen:
‘k Denk vaak bie mie zuls wel, Geert,
Dij maar splint het, ken un peerd
Van hou duur ook makkelk koopen,
Het hij dan het hardste loopen,
De eig’ner krigt un pries der veur,
De eere zeg ik krigt pikeur,
Wat zegstou ans, Roulf van Dieken? 

ROULF.
Ja jong ‘k sta ook vaak te kieken,
As dat zoo om ’t hardste vlugt,
En het volk naar ’t ende zegt.
k Zei het vot al, wel ’t mout winnen,
Maar dan schut mie vaak te binnen,
Wat een rieder al neit kan;
‘k Zel joe ’t rais vertellen man. 
’t Is nou denk ik tien jaar leden, 
Dou heb ‘k vaak un meer bereden, 
Dij mien vader zoo veur ’t wark 
Koft had op un Slochter mark. 
’t Was un regte kwaade rakker, 
Maar op ’t ooge leek ’t un stakker; 
’t Was een holster van un peerd, 
Plomp en laai en onbeleerd.
‘k Mout joe zeggen: plougen, aaiden
Kon, of wol hij gein van baiden,
Veur de seeze, deugde niks;
Maar ik leerd’ hom ’t loopen fiks.
Ik kon hom allenn’ regeiren; 
Maar mien breur most ’t neit prebeiren; 
Want dan wuir dat beist kant mal,  
En dan wol hij nimmedal. 
Ook gein ander duurde ’t wagen; 
Maar ik kon mit hem wel jagen  
Van Grijpskerk ien drei ketier 
Zoo na stad, mit al pelzier. 
Had hij mie maar op zien rugge, 
Daar gong ’t hen. — 

PEITER.
Nou dat was vlugge;
Maar ik heb ’t nog starker heurd. 
’t Is ien mien tied nog gebeurd, 
Dat un hoer van Eppenhoezen 
Dij vaak vrij wat dee an ’t roezen, 
An ’t Zuudwolder tolhek kwam, 
Daar hij vaak un borrel nam. 
’t Peerd begon daarom to stappen, 
Maar zien boer gaf hom drei klappen 
Mit un gargien op zien nek, 
Dat hij zoo sprong over ’t hek, 
En der dou zoo oet gong snieden, 
Dat hij vloog, ien plaats van rieden.
Binnen ’t half uur ston hij al
’t Eppenhoezen op zien stal. 

KNELSOOM.
Nou dij was ook neit van guster ; — 
Maar ‘k heb ’t ook beleefd, jong, luster! 
’t Is nou leden vieftig jaar, 
Ai, wat zeg ik, ’t is neit waar, — 
’t is om Gories (*) vieftig leden, 
Dat un man van Hoogemeeden (†) —

(*) St. Gregorius. 
(†) Daar is meneer weer van de wieze; want de boeren zeggen jaa van Hoogemeiden. 
De Zetter

Kiek un tuttel had hij neit; 
Maar liek as ik Knelsoom heit, 
Zoo was ’t Jaapkoom; Loeks, un koeper,
Was zien vaâr, un eerste zoeper,
‘k Heb zien breur nog heil wel kend,
’t Was un groote, starke vent.
En zien zusters man het jaren
Bie ons op de snikke varen. —
Nou dij man, liek as ik zeg,
Kon ook veerdig over weg.
’t Was rais op un dingsdag aavond,
Dat hij zoo al zuitjes draavend,
Mooi bezopen van den Dam,
Laat te Roeskebrugge kwam.
Blaauwe bles wol wieder loopen;
Maar hij mos un slokkie koopen.
„Kom kast’lain geef rais een oord:
„Hou zol ’t wezen mit de poort?”
„Ja jong, ’t is al over zeuven, 
„Dij is dicht, dat moust maar leuven”. — 
„Nou dan krigt mien blaauwe bles 
„Daalkies nog un mooije les. 
„Dou moust mie nog ein oord geven!” 
Nou en dou — van al joen leven 
Heije ’t zoo neit zein of heurd, 
Maar ’t is almaal zoo gebeurd. — 
Dou sluig hij dat oord jenever, 
Tot verstarking van zien lever 
Blaauwe bles tou ’t keelgat ien, 
Sprong er op en greep de lien; 
En dou gong het an un jaagen 
Zunder sporen, zunder slaagen,  
Vloog hii vot ; want, jong, de roen 
Was van ’t zeupien botte doen. 
Jaapkoom keek al onder ’t loopen, 
Of de poorte nog was open; 
Maar zien blesse vloog zoo gaauw, 
Dat het wuir hom greun en blaauw, 
Ja kant vuur en vlam veur de oogen. 
Nou en dou — ’t is ongelogen — 
Nam de bles un groote sprang, 
En vloog — Jaapkoom wuir al bang — 
Van de grond mit all’ veir pooten, 
Want de poort dei was al sloten, 
Zo in ins mit man en al 
Over poort en over wal. 
Nou zoo’n sprang, dat het zien reden, 
Vuilde Jaapkoom ien zien leden. 
Want zoo’n harde konkel, man, 
Wordt men al wat anders van. 
Maar hii juig toch weêr van frissen 
Deur de stad, en ’t kon neit missen, 
Weêr zoo’n sprang en Jaapkoom zat 
Op zien bles, maar boeten stad. 
Nou ik zeg zuks ken neit ieder, 
Maar hij was un beste rieder:  
Vol het peerd ook op zien kop, 
Jaapkoom bleef er toch nog op.  

PEITER.
‘k Mout dan zeggen, ’t was un wonder, 
Ik dou graag veur Jaapkoom onder; 
Want had ik zoo’n sprangkien daan, 
‘k Was wis om un luchien gaan.  

GEERT.
Ja jong, ’t klinkt al wonderbaarliek; 
Zukken sprang was jaa vervaarliek; 
Dan nog d’r op, dat ’s al to zot: 
‘k Leuf verdold, dat Knelsoom spot.

PEITER.
Dou mogst wel dien snoet wat hollen,
Knelsoom zel ons neit verknollen; 
Hij het zuls de man ja kent  
En zien volk, dat scheelt un end. 
Hij weit ’t beter as un ander; 
Maar hest nooit van Aalexander 
Heurt, dij groote starke held ? — 
Daar het mester van verteld 
0 verduveld raare dingen: 
Dij kon ook iesbaarliek springen, 
Mit zien Sephaal (*) of hou dat ’t heit? — 
Ja ik weit ’t jandorie neit.  

(*) Bucephalus, het beroemde paard van ALXANDER den Grooten.

GEERT.
Nou, of and’ren ’t leuven meugen, 
Ik hol ’t veur un dikke leugen. 

KNELSOOM.
Krekt, dou heste ’t bie ’t rechte end, 
’t Is un leugen, ik beken ’t. 
‘k Wol joe alien neit bedreigen, 
Maar Roulf was daar eerst an ’t leigen, 
’t Was veur vast bie ’t leigen of; 
Peiter muik ’t nog ins zoo grof. 
‘k Dochte, wacht ik zal heur leeren, 
Hou min leigen mout mit eeren, 
Want mit eeren lugt un man, 
As elk ’t makkelk vuilen kan.
Dat ’s un lessien veur joe baiden.
Maar mie dunkt ’twordt tied van schaiden.
’t Zunnechien krupt haast ien ’t nust,
En mien wief wordt ongerust,
‘k Ried ien donker ook mit vreeze,
Jan span gaauw mien peerd veur seeze.

ROULF.
Kom kast’lain geef nog un oord!
KNELSOOM, ‘k hol mie an joen woord:
Koom wie hier rais weêr te zaamen,
‘k Zal de maat wat beter raamen:
‘k Zal dan ook rais leigen, man,
Zoo dat elk het vuilen kan.
Laat ons daar nog eerst op drinken,
En Oranje boven klinken!

___________________________________________________________

Naar Drafpaard “Goliath” 
Naar Adriaan de Hoop in “’t Joar Dârteg” door mr A. S. de Blécourt