| ___________________________________________________________ |
28-11-1964 Nieuwe Provinciale Groninger Courant
Mevrouw Clevering-Meijer zag het graag anders: Wind voor openluchtrecreatie en tocht voor „Verhildersum”
(Van één onzer redacteuren)
„Er waait een openluchtrecreatie-wind en wij moeten het zeker van de tocht hebben.”
Deze woorden lijken zo wat sarcastisch misschien, maar klinken uit de mond van mevrouw T. F. Clevering-Meijer alleen maar een tikkeltje spijtig. Ze weet immers dat er niet genoeg geld is. Aan de andere kant vindt ze echter dat het toch ook wel een beetje schappelijker verdeeld zou kunnen worden.
Als actief deelneemster aan het culturele leven, ziet mevrouw Clevering met spijt dat de restauratie van de borg „Verhildersum” (Vrouw Hilda’s Heem) te Leens maar moeizaam zijn beslag vindt. Ze is secretaresse-penningmeesteresse van de stichting Verhildersum en bovendien bestuurslid van de vereniging „Ommelander Museum voor Landbouw en Ambacht”.
In heel Nederland thans geen landbouwmuseum
Beide functies raken elkaar direct als het om de restauratie van de borg gaat. Ook het Ommelander Museum ziet immers niets liever dan een snel herstel van „Verhildersum” omdat het museum daar zijn historische verzameling hoopt onder te brengen. De borg moet een cultureel-recreatief centrum worden. En dat culturele aspect is het nu juist dat tussen wal en schip valt. Dat komt van die openluchtrecreatie-wind. Recreatie wordt op het ogenblik — ook in Noord-Groningen — wel bevorderd, maar het blijft bij zwembaden, fietspalen en meer van zulke overigens nuttige zaken.
„Je moet je neus zo nu en dan eens weer op de departementen laten zien, anders bereik je helemaal niets”, zegt mevrouw Clevering. Ze is haar neus ook eens gevolgd naar het departement van Landbouw en Visserij. Het spoor liep echter op niets uit.
Niet op begroting
Het gaat om een museum dat de landbouw betreft, zo oordeelde mevr. Clevering. Waar kan ik dan beter terecht dan op dat departement. Maar tevergeefs. „Er staat helemaal geen post voor musea op onze begroting“, werd haar hardvochtig verteld. En dat is waar. Zo waar zelfs dat het agrarische Nederland op het ogenblik helemaal niet eens een landbouwmuseum heeft. Dat van Wageningen is namelijk ook op het hellende vlak terecht gekomen. Het landbouwmuseum zetelde tijdelijk in een gebouw van de Landbouwhogeschool. Daar moest het nu uit vertrekken en een nieuw gebouw waarvoor wel plannen hebben bestaan is er ook niet. Landbouw en Visserij heeft dus geen geld voor musea, ook niet voor „Verhildersum”.
Bij O. K. en W. aankloppen helpt ook niet. Althans niet voor de restauratie in verband met het museum. „O. K. en W. zegt dat het geen kunst met een grote ,K’ is“, verzucht mevrouw Clevering.
Vechten…
Mevrouw Clevering vecht echter door, hoeveel werk het ook kost. De typemachine op de ronde tafel in haar werkkamer rijgt de zinnen aaneen van de correspondentie over Verhildersum en trouwens ook over allerlei andere zaken op het culturele vlak. Die werkkamer de grote kamer in het voorhuis van een boerderij vlak onder Pieterburen heeft overigens veel weg van een huiskamer en doet er in gezelligheid in ieder geval niet aan onder. Op de plaats waar vroeger bedsteden waren, rijen de boeken zich nu aaneen in kasten, gescheiden door een schouw.
„Die verbouwing is, 26 jaar geleden gebeurd. Als we het nu moesten doen werd het meer iets eigens van Noord-Groningen, maar dat beseften we toen nog niet”, kritiseert mevrouw Clevering zich zelf. „Het is met behulp van een Twentse architect ontworpen. Enfin, het is zo ook wel leuk.”
Plezierig
Intussen kan ze zich nu uitleven in haar ideeën over het Groningse „Verhildersum”. „Het is wel plezierig dat we nu toch van start zijn gegaan met de restauratie“, zegt ze, vergenoegd over de steun die O. K. en W. geeft voor die restauratie. Is het niet met het oog op het cultureel-recreatieve aspect, dan toch voor de borg als monument. „Verhildersum” dateert uit de tweede helft van de veertiende eeuw, werd aanvankelijk bewoond door het geslacht van de Onsta’s uit Sauwerd en later door de Van Starkenborghs. Jhr. Edzard Tjaerda van Starkenborgh Stachhouwer verkocht het bezit in 1821 aan mr. H. van Bolhuis, die het naliet aan Geertje Olst van Bolhuis. Zij trouwde met mr. Hendrik Frima, advocaat en procureur te Appingedam.
In 1953 werd de gemeente Leens de trotse bezitter. De borg is in al die jaren niet in zijn oorspronkelijke vorm gebleven. Er zijn twee vleugels geweest, zoals op de Coenderskaart uit de tweede helft van de 17e eeuw valt af te lezen. De Beckeringkaart uit de 18e eeuw leert dat er toen nog maar één vleugel was, die later ook is verdwenen. Waar die vleugels stonden, zijn nu twee muurtjes, in deze eeuw gebouwd om een beschutte ruimte te krijgen. „Het is wel de vraag of die muren blijven bestaan. Ze zouden eventueel kunnen worden vervangen door een haag op zijn ,18e eeuws'”, fantaseert mevrouw Clevering. Het interieur blijft echter wel in grote trekken gelijk. Het is de bedoeling dat daar in de toekomst door het Ommelander museum stijlkamers uit verschillende perioden zullen worden ingericht.
Expositie-zolder
Zover is het nu echter nog niet. Op het ogenblik is men nog met het herstel van het dak alleen bezig. Gelukkig echter zal tegelijk een nieuwe vloer op de zolder worden gebouwd, zodat die na goedkeuring van de gemeenteraad van Leens alvast voor een expositie kan worden ingericht. Het zal waarschijnlijk volgend voorjaar zover zijn. Tegelijk met deze eerste fase zal ook een deel van de 2e fase worden uitgevoerd.
Omdat er nu toch eenmaal steigers rond het gebouw in de grachten staan, kunnen de muren nu beter meteen opnieuw worden gevoegd. Voorlopig zal het daar wel bij blijven. „De aannemer heeft me als eens aan mijn jasje getrokken om meteen door te kunnen gaan. Maar daar hoeven we niet op te rekenen. Deze eerste fase kost een ton en voor de rest moet er nog eens 3.5 ton bij”, aldus mevrouw Clevering.
Ze heeft echter wel een stille hoop dat er (volgens de plannen waarover wij al eerder publiceerden) intussen een nieuw gebouw bij de borg kan worden gezet. Het geld is er nog niet, maar wat niet is, kan komen … Verder wachten dan nog de plannen om een model van de Lauwerszee-inpoldering te maken, alsook een waddendiorama en andere attracties.
| ___________________________________________________________ |