___________________________________________________________

07-03-1990 Trouw, woensdag
Boze akkerbouwers kondigen blokkade van Schiphol aan
Van een onzer verslaggevers

Actievoerende boeren gaan vandaag wellicht over tot een blokkade van Schiphol. De luchthaven zelf heeft hierover alleen via de media kennis genomen, aldus een woordvoerder van Schiphol.
„Of z’n actie wordt geaccepteerd hangt af van de ernst”. Voor dit soort situaties gelden een aantal standaardprocedures. Of er wordt ingegrepen is uiteindelijk een verantwoordelijkheid van Politie en Justitie”, aldus de woordvoerder.
De actie tegen Schiphol werd gisteren aangekondigd door akkerbouwers die een vliegveld blokkeerden Eelde en Lelystad.

Irritatie
De irritatie over de economische schade die de acties veroorzaken neemt toe. De leden kunnen er niet langer begrip voor opbrengen dat anonieme akkerbouwers zo langdurig en onrechtmatig schade aan derden mogen toebrengen, aldus de vervoerdersorganisatie NOB Wegtransport. De NOB vindt het tijd worden dat de nationale en lokale overheden snel actief werken aan een oplossing. Lukt dit niet dan moeten zij hun verantwoordelijkheid nemen en de openbare orde herstellen, zo luidt een verklaring. De organisatie meldt dat vooral in het noorden onherstelbare economische schade dreigt nu de goederenstroom naar Duitsland stagneert. Volgens NOB ondervinden al meer dan 50 transportondernemingen schade. Ook de Christelijke Vervoerders Organisaties hebben een oproep gedaan aan de akkerbouwers om de blokkades aan de grenzen op te heffen wegens de ‘onevenredig grote schade. De schade bij de rijksdienst voor het wegverkeer in Veendam, die sinds vorige week wordt geblokkeerd, beloopt ook al circa 2,5 miljoen gulden. Hoofddirecteur M. Froon zegt dat de blokkade ook nadelig is voor de autobranche omdat er geen kentekens kunnen worden verstrekt. Minister Dales van binnenlandse zaken laat het vooralsnog aan de lokale overheid over al dan niet op te treden. Ze houdt vast aan haar brief aan de commissarissen van de koningin, waarin ze schreef dat acties een grens bereiken „daar waar gewichtige belangen van de staat, de volksgezondheid en belangen van bedrijven, instellingen, burgers en maatschappelijke belangen geschaad worden of dreigen te worden”.

Verharding
K. J. de Waard, coördinator van de boeren die in Den Haag actie voeren, sluit verharding niet uit. „We naderen het punt waarop alles is geoorloofd”.
Hij verwacht dat bij ingrijpen van de politie „de vlam dan echt in de pan slaat”.
De blokkade van de VAM is gisteren opgeheven, nadat de schade daar inmiddels tot vijf miljoen gulden is opgelopen. Voorzitter Maarsing van de Veenkoloniale Christelijke Boeren en Tuindersbond (CBTB) sluit een nieuwe blokkade niet uit als premier Lubbers of minister Braks geen nieuwe toezeggingen doen.

• Pagina 3: Lubbers op zoek naar bemiddelaar voor akkerbouwers

Lubbers op zoek naar bemiddelaar voor akkerbouwers
Van onze verslaggevers
DEN HAAG, AMSTERDAM – Premier Lubbers heeft de actievoerende akkerbouwers toegezegd dat hij een bemiddelaar zal zoeken. De boeren hadden dit zelf al geopperd, maar zeiden gisteren in een reactie dat het nog beter is als er geen bemiddelaar uit de politiek komt.
De namen van de commissarissen van de koningin Wiegel (Friesland) en Meijer (Drenthe) deden al direct de ronde. Meijer heeft ook al gezegd dat hij beschikbaar is.
Lubbers deed zijn belofte naar een bemiddelaar te willen zoeken gisteren, toen hij door de fractievoorzitters van RPF en WD werd ondervraagd over zijn uitspraken maandagavond in Hoogeveen. De premier zei daar dat hij wel mogelijkheden ziet om de akkerbouwers tegemoet te komen als zij op hun beurt meewerken aan produktiebeperking. In de afgelopen jaren is het areaal waarop graan wordt verbouwd juist met 20 procent gegroeid, terwijl ook de opbrengst per hectare jaarlijks met 2,5 procent toeneemt. Zo hebben de boeren geprobeerd de lagere graanprijs te compenseren. De boerenorganisaties reageerden sceptisch op het voorstel de produktie aan banden te leggen. Ze willen er wel over praten, maar zien niet goed hoe de graanproduktie aan een plafond kan worden gebonden.

Verdeeldheid
Lubbers’ plan heeft in de niet-confessionele boerenbond KNLC verdeeldheid gezaaid. De noordelijke afdelingen met veel noodlijdende akkerbouwers, pleiten ervoor dat iedere EG-lidstaat een areaal voor de verbouw van graan krijgt toegewezen.
Maar in zijn officiële reactie wees het KNLC, net als de christelijke en katholieke boerenbonden, op de moeilijke controle van produktiebeperking en mogelijke verstarring van de bedrijfstak. Voert een graanboer tarwe op aan de kippen van zijn buurman, dan kraait daar geen haan naar. Bovendien kan graan lang worden opgeslagen.
Tegenover de Tweede Kamer zette Lubbers uiteen dat het Europese beeld, dat erop gericht is de overproduktie van graan tegen te gaan, niet goed heeft gewerkt. De Europese landbouwministers spraken af elke keer als de graanproduktie boven de 160 miljoen ton uitkwam de graanprijs met drie procent te verlagen en tegelijkertijd het braakleggen van landbouwgronden, minder intensief gebruik van de akkers en omschakeling naar andere gewassen te stimuleren. Van die laatste afspraak is nauwelijks iets terecht gekomen. Alleen in Nederland, West-Duitsland en Italië is een subsidieprogramma voor braaklegging opgezet. De grote graanproducenten, Frankrijk en Engeland, geven zulke lage premies voor braaklegging dat geen boer erover peinst mee te doen. Lubbers wil nu dat de EG-landen aan deze afspraak worden herinnerd door de lidstaten die wèl hun best doen om de produktie te beperken te ontzien bij andere strafmaatregelen, zoals de verlaging van de graanprijs. „Het moet niet zo zijn dat degene die zich het netst gedraagt het slechtst af is“, aldus Lubbers. De premier maakte gisteren duidelijk dat de Nederlandse akkerbouwers niet moeten afwachten tot Brussel het beleid bijbuigt. Lubbers denkt juist dat de boeren voorop moeten lopen, zodat minister Braks van landbouw zijn Europese collega’s daarmee onder druk kan zetten. Boeren uit Zeeuwsch-Vlaanderen zijn al per bus naar Brussel vertrokken. De verwachting was dat zich onderweg Belgische akkerbouwers bij hen zouden aansluiten. In Brussel willen de boeren hun eisen met betrekking tot het landbouwbeleid op internationaal niveau kracht bijzetten.

Angst
Uit angst voor acties gaat een vergadering van het algemeen bestuur van het Landbouwschap vandaag in Den Haag overigens niet door. Het schap vergadert doorgaans in het Ser-gebouw maar durft niet de garantie te geven dat de vergadering ongestoord verloopt. Ook gisteren werden weer verschillende acties gehouden. Akkerbouwers blokkeerden de toegang tot de vuilverbranding in Zaanstad, Alkmaar, Den Haag en de Afvalverwerking Rijnmond (AVR) en de Gasunie in Groningen. Akkerbouwers voedselvroegen minister Alders in een petitie aandacht voor het gebruik van landbouwprodukten bij het oplossen van bepaalde milieu-vraagstukken. Zo zouden plastic tassen kunnen worden vervangen door tassen van bijvoorbeeld vlas.

___________________________________________________________

Arbeidsbureau lief voor boeren
Van een onzer verslaggevers
SPIJKENISSE – Een lange rij trekkers als grommende torren in rotten van twee voor het Spijkenisser arbeidsbureau.
„De boeren laten zich inschrijven“, zegt een blauwbekkende motoragent, die met nog drie collega’s de rebelse akkerbouwers met hun tractoren escorteert. Inschrijven? Ze zijn toch nog niet werkloos? „Welnee, maar het arbeidsbureau is er ook voor mensen die zich bedreigd voelen en zich alvast laten inschrijven”, vindt Martin Reekers, plaatsvervangend directeur van het gewestelijk arbeidsbureau in Spijkenisse. Zo’n tien medewerkers vingen gistermiddag tussen half een en twee uur met een kop koffie de ongeveer zeventig Zuidhollandse en Zeeuwse akkerbouwers op.
Na eerder de Afvalverwerking Rijnmond (AVR) in het Botlekgebied te hebben geblokkeerd, stroomden de boeren het arbeidsbureau binnen. Een overrompeling? Reekers antwoordt bijna verdedigend: „Daarvan is geen sprake geweest. Ze hebben ons maandagmiddag al ingeseind. Een klein beetje regie is er natuurlijk wel nodig, als je 70 mensen over de vloer krijgt. Vandaar dat we ze in ploegjes hebben ingedeeld en laten inschrijven, terwijl de wachtenden koffie kregen.”

Vrouwen
Als er 69 akkerbouwers, onder wie enkele vrouwen, zijn afgehandeld, legt de plaatsvervangend directeur uit waarom hij het „niet alleen als een papieren kwestie” ervaart. Is de broodwinning van de boeren dan écht in gevaar? „Ik heb te maken met individuele cliënten, die een beroep doen op de diensten van het arbeidsbureau. Als ik zelf onzeker zou zijn over mijn huidige baan, zou ik me ook laten inschrijven. Natuurlijk het is een ludieke actie, maar er zit ook een serieuze kant aan.”
Op dit arbeidsbureau in een gewest met een sterk agrarisch karakter (Hoeksche Waard, Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee) wordt geen wanklank over de akkerbouwers vernomen. Reekers haast zich wel op te merken dat „dit natuurlijk los staat van wél of geen sympathie voor de acties”. „Dit is onze normale cliënt-vriendelijke behandeling.”

Ed Groenhoff, akkerbouwer op 100 hectare in Mookhoek bij Strijen heeft voldoende redenen zich als werkzoekende te laten inschrijven. „Als de politiek zo doorgaat, zullen heel wat mensen hun bedrijf moeten verlaten. Een behoorlijk deel van de akkerbouwers die je hier ziet, zullen dan moeten sneuvelen.” Een sneuvelen dat Groenhoff (41) vooralsnog onnodig vindt. Er zijn zoveel nieuwe mogelijkheden, zoveel alternatieven om het hoofd boven water te houden. „We hebben vanmorgen met onze actie bij de Afvalverwerking Rijnmond uitdrukkelijk aandacht gevraagd voor milieuvriendelijke alternatieven.” Als voorbeeld noemt hij gewassen waaruit vezelprodukten, plantaardige olie en de energie-vervanger bio-ethanol kunnen worden gewonnen. „Maar daarvoor is nog veel onderzoek nodig en ik vind dat de regering dit onderzoek onvoldoende steunt.”
Bij de AVR, de grootste vuilverbrander van Nederland, hadden de akkerbouwers een willig oor voor die wensen gevonden. AVR-directeur Nales toonde begrip.
De akkerbouwers verlangden van hem dat hij in brieven aan de ministeries van Vrom, van landbouw en van algemene zaken, meer financiële steun voor onderzoek naar alternatieve, milieuvriendelijke akkerbouwprodukten zou bepleiten. Die brieven – en een advertentie op kosten van de AVR met een soortgelijke strekking in de landelijke dagbladen – werden toegezegd.

In die brieven komt ook het mondiale belang van de Nederlandse akkerbouw aan zijn trekken: „De voedselsituatie in de wereld is nog niet van dien aard, dat definitieve vermindering van de produktiecapaciteit voor de toekomst niet tot verdere verslechtering van deze situatie zou leiden.” En er staat onomwonden in dat voorrang moet worden gegeven aan onderzoek naar alternatieve gewassen.

Akkerbouwer Ed Groenhoff: „Ik vind dat Nederland met dit onderzoek achterloopt bij landen als Frankrijk, Oostenrijk en Italië. In Nederland moeten proefprojecten voor die alternatieven worden opgezet. En wel heel snel, want we hebben niet veel tijd meer.”

___________________________________________________________

Naar Boerenprotesten 1990