___________________________________________________________

30-09-1991 NRC Handelsblad, maandag
Boerenprotest in Europa tegen landbouwbeleid
Door een onzer redacteuren ROTTERDAM, 30 SEPT.

Ongeveer 150 protesterende akkerbouwers hebben vanmorgen het landgoed Lauswolt in het Friese Beetsterzwaag geblokkeerd met trekkers en landbouwvoertuigen. In het hotel op het landgoed verblijven de Europese ministers van landbouw, die een informeel bezoek aan Friesland brengen.
De actie richtte zich op de plannen van de Europese Commissie om de prijsgaranties en de exportsubsidies in de Europese landbouw te verminderen. De blokkade werd rondom het middaguur opgeheven, nadat een delegatie van de boeren een gesprek had gevoerd met minister Bukman en de Europese landbouwcommissaris Mac Sharry. Deze zegden een vervolggesprek toe. De boze akkerbouwers toonden zich tevreden met het aanbod.

In Parijs betoogden gisteren honderdduizend boeren uit heel Frankrijk tegen de verlaging van hun inkomen. De demonstratie had een vreedzaam en ludiek karakter. Politieke leiders toonden zich onder de indruk van de massaliteit van het protest. Volgens landbouwminister Louis Mermaz kan de Franse regering de demonstratie gebruiken in de EG-onderhandelingen over de herziening van de gemeenschappelijke landbouwpolitiek en de GATT-onderhandelingen over vermindering van het protectionisme in de landbouw. De blokkade-actie in het Friese Beetsterzwaag was vanmorgen in alle vroegte begonnen.
Akkerbouwers uit de drie noordelijke provincies probeerden met gaskanonnen en carbidbussen de nachtrust van de hoge EG-delegatie te verstoren. De boeren slikten de aanvankelijke eis om met alle aanwezige ministers te spreken in, nadat Bukman dat had geweigerd en optreden van de Mobiele Eenheid dreigde.

___________________________________________________________

PAG. 11 BOERENPROTEST

Op de Place de la Nation in Parijs gaven Franse boeren uiting aan hun bezwaren tegen de Oosteuropese landbouwimporten.

Parijs juicht protesterende boeren toe
Door onze correspondent PARIJS, 30 SEPT.
Honderdvijftigduizend boeren uit geheel Frankrijk hebben gisteren in Parijs vreedzaam en soms ludiek gedemonstreerd tegen verlaging van hun inkomen. De manifestatie die vele uren in beslag nam, maakte grote indruk op het Parijse publiek en de politieke wereld. De Franse hoofdstad leek zondagochtend te zijn veranderd in een grote markt. In alle delen van de stad deelden boeren uit allerlei landstreken gratis hun produkten uit. De Parijzenaars die daarvan profiteerden, kregen en passant informatie over de economische moeilijkheden van de circa één miljoen boeren die Frankrijk nog heeft.
De demonstratie die ‘s middags plaats had in het hart van de stad, had afgezien van de gebruikelijke schimpscheuten op spandoeken een vrolijk karakter. Maar de politieke leiders ontveinsden zich niet dat het massale protest van ruraal Frankrijk ook de betekenis van een laatste waarschuwing had. Minister van landbouw Louis Mermaz zei dat „we groot profijt kunnen trekken” van de demonstratie. Hij doelde daarmee op de onderhandelingen in de Europese Gemeenschap over herziening van de gemeenschappelijke landbouwpolitiek en de GATT-onderhandelingen over vermindering van het protectionisme in de landbouw. De leiders van de oppositiepartijen — oud-president Valery Giscard d’Estaing, de Parijse burgemeester Jacques Chirac en de leider van het uiterst rechtse Front National, Jean Marie Le Pen — sloten zich bij het protest van de boeren aan. Tenslotte „zijn we allemaal Franse boeren”, zo zei Philippe de Villiers van de rechtse RPR, afgevaardigde uit de Vendee, een van de armste landbouwgebieden in Frankrijk. Chirac zei dat de ontvolking van het Franse platteland die al vele jaren gaande is, het „harmonisch evenwicht van het land” bedreigt. Raymond Lacombe, de leider van de FNSEA, de grootste Franse landbouworganisatie, hekelde in een toespraak aan het slot van de demonstratie de „brutale aanvallen van de Verenigde Staten die het wapen van het voedsel willen controleren, terwijl Europa aarzelt“. Hij wees de Europese doctrine van vrijhandel af „omdat de zogenoemde sociale Europese ruimte een ruimte van sociale achteruitgang wordt”.

Boeren belegeren ministers EG: ‘Wir wollen auch essen’
Door onze correspondent KARIN DE MIK

BEETSTERZWAAG, 30 SEPT.
Langs een haag ME’ers komen elf EG-landbouwministers met hun ega’s om 10 uur vanochtend uit een achteruitgang van hotel Lauswolt in het Friese Beetsterzwaag. Het is dan ruim vijf uur nadat kwade akkerbouwers uit de drie noordelijke provincies met gaskanonnen en carbidbussen de nachtrust van de hoge EG-delegatie, die voor een informeel overleg naar Friesland was afgereisd, had verstoord. „Wir wollen auch Essen haben“, roept een boze boer naar het gezelschap. Een ander bijt directeur-generaal van der Lelie van het ministerie van Landbouw toe: „Dit is de man die ons landbouwbeleid bepaald heeft. Dat is de grootste schurk“.
De hoofdingang van het imposante landgoed is geblokkeerd door metershoge strobalen en aardappelen die op de rode loper van de trap zijn gekieperd. Op het gazon staan tientallen tractoren en ruim 150 actievoerende boeren. Klaas Dijkstra uit Emmeloord, woordvoerder van de boeren, komt om negen uur naar buiten. Via een megafoon spreekt hij de boeren toe vanaf het bordes, omringd door vier agenten. „Het overleg verloopt moeizaam“, zegt hij, terwijl de automatische kanonnen die boeren op het land gebruiken om vogels weg te jagen, afgaan. De boeren eisen in eerste instantie het vertrek van de hele groep ministers, maar willen later een gesprek met minister Bukman en landbouwcommissaris MacSharry. Bukman heeft laten weten daar alleen in toe te stemmen als de blokkade wordt opgeheven. Later mag de blokkade blijven, als de overige ministers maar een vrije doortocht krijgen en ongestoord naar twee touringcars kunnen lopen. „Een gesprek met alle ministers”, wordt er geroepen. Dijkstra verklaart dat er geen tolken zijn, en de Franse en Engelse landbouwministers niet aanwezig zijn. De boeren willen echter een brede delegatie en eisen dat ook de Duitse minister Kiechle bij het gesprek aanwezig is.
Een kwartier later komt Dijkstra opnieuw naar buiten. „Het is de ME of wat anders“, zegt hij, „Kiechle wordt geweigerd. Het terrein wordt door de ME schoongeveegd en er komt geen gesprek of er komt een gesprek met Bukman en MacSharry.”
De confrontatie met de ME is volgens Dijkstra „een te groot offer. Het leven is concessies doen”. De menigte gaat overstag.
Dijkstra, W. Schaap, K.J. de Waard, G. Dikboom, M. Rienks en L. Hamster, twee afgevaardigden uit elke provincie, zullen het gesprek gaan voeren.
„We vragen geen concrete toezeggingen“, legt Dijkstra later op verzoek uit, „Onze wens is dat Bukman en MacSharry onze wensen meenemen in het overleg dat morgen plaatsvindt in Drachten. Daar wordt gesproken over agrificatie en dat is volgens ons de oplossing van de akkerbouwproblematiek. Geen prijsdaling voor granen, vlees en melk, zoals Mac Sharry wil. Ook geen hectaretoeslag. Je kunt boeren niet afhankelijk maken van toeslagen. Dan worden het staatsambtenaren, net als vroeger in het Oostblok.”
Ook de door MacSharry aangekondigde produktiebeheersing, waarbij in Europa 4 miljoen hectare landbouwgrond verplicht braak moet worden gelegd, wijst Dijkstra af. „Dat betekent dat er 400.000 arbeidsplaatsen in de landbouw verdwijnen.”
De politiebewaking van Lauswolt wordt buiten door enkele Drentse boeren gehekeld. „We konden zo het zwembad in, als we hadden gewild”, zegt één van hen. Een ander laat een kaart zien. „Er zijn vier toegangswegen, die had de politie toch kunnen afsluiten? Over interne veiligheid gesproken. We konden de trekkers vanmorgen zo tot aan de slaapkamerramen rijden.” Persvoorlichtster M. van der Linden van de Rijkspolitie Friesland spreekt tegen dat het hotel niet goed bewaakt zou zijn. „Er waren dertien veiligheidsmensen binnen, alle deuren waren beveiligd. We hadden hier rekening mee gehouden, maar tegen tractoren doe je niet zoveel. Het was niet onze bedoeling om Lauswolt op voorhand hermetisch af te sluiten.”

___________________________________________________________

Naar Boerenprotesten 1991