___________________________________________________________

06-08-1970 Trouw

Dr. Van Wijngaarden: het gaat van zelf over
Volgende week onderzoek naar herkomst van muizen
Van een verslaggever MUNNEKEZIJL —
Komen de muizenmassa’s, die op het oude land nabij de ingepolderde Lauwerszee de landbouw flinke schade berokkenen, uit het Lauwerszeegebied, of vinden ze hun oorsprong op het oude land zelf? De schadetaxateur J. de Waard uit Zuurdijk, is er, al zijn er dan geen bewijzen, van overtuigd, dat ze wel degelijk uit de nieuwe polder komen.
Dr. A. van Wijngaarden, hoofd van de afdeling zoölogie van het instituut voor natuurbeheer te Zeist, die vroeger veel onderzoek naar muizen heeft gedaan, acht het niet waarschijnlijk. De plant- en dierkundige afdeling van de rijksdienst voor de IJsselmeerpolders twijfelt, maar gaat pas volgende week een onderzoek instellen.
Dr. Van Wijngaarden houdt zich in zijn huidige functie niet meer actief met schadelijke dieren bezig, maar is wegens zijn kennis over muizen toch door de rijksdienst benaderd. Hij gelooft dat de muizenplaag niet uit de oude Lauwerszee komt, maar in het getroffen gebied zelf is opgebouwd. Muizen migreren volgens hem niet meer dan 100 meter per seizoen, terwijl ook wegen en dijken grote barrières vormen. En om van de Lauwerszee op het oude land te komen, zouden ze toch de oude Lauwerszeedijk hebben moeten passeren

Wat te doen?
Wat te doen tegen de plaag? De graanoogst zo snel mogelijk binnenhalen en dan het land ploegen. Het gras kort afmaaien, is zijn advies. Directe bestrijding zou alleen in boomgaarden economisch verantwoord zijn. Maar men moet zich er niet over opwinden, vindt dr. Van Wijngaarden: het gaat vanzelf over.
De heer De Waard, boer voorzitter van het actiecomité dat voor betere economische omstandigheden voor de Groninger boeren ijvert, en taxateur, denkt heel anders over de herkomst van de muizen. De kwelders aan de rand van de oude Lauwerszee buiten de oude zeedijk hebben een vegatatie met onder meer gras, waarin de muizen konden leven. Vroeger werden de dieren in toom gehouden doordat die kwelders van tijd tot tijd onder liepen. Nu de Lauwerszee is afgesloten gebeurt dat niet meer. Ze hebben zich nu dus kunnen ontwikkelen en zijn voor nieuwe voedselgebieden naar ander grasland getrokken: de percelen van de graszaadtelers aan de andere kant van de dijk. De percelen met de ernstigste schade, die van de heer G. K. Huisman uit Munnekezijl, liggen vlak achter die oude zeedijk. De heer De Waard is door de gewestelijke raad van het landbouwschap in Groningen aangewezen om samen met een door de rijkslandbouwvoorlichtingsdienst aangewezen collega-taxateur de schade te schatten. Bij Huisman, zo hebben ze geconstateerd, is op 3 hectare graszaad 90 pct van het zaad en 60 pct van de grashalmen opgegeten. Op een ander perceel van 3 hectare is dat 55 pct en 25 pct. Het is de vraag of het de moeite van het oogsten nog wel waard is. De schade op die 6 hectaren wordt op om en bij de 10 duizend gulden geschat. Behalve dat van de heer Huisman hebben nog 8 andere bedrijven opgave gedaan van schade aan verschillende gewassen, maar daar is het volgens de heer De Waard minder erg.
Het graszaad moet deze week geoogst worden. Is het van het land af, dan kunnen de muizen wel nieuw voedsel gaan zoeken in belendende percelen tarwe en aardappelen. De tarwe-oogst gaat over een dag of tien beginnen, de aardappeloogst valt nog veel later. In die percelen wo-dt daarom nu nog niet getaxeerd omdat de schade die de zich snel vermenigvuldigende muizen er aanrichtten, dat wel veel groter kan worden dan ze nu is. Als de boeren hun tarwe gaan maaidorsen, zullen ze de taxateurs waarschuwen. Uit de grond getrokken aardappelen bleken hier en daar al aangevreten te zijn.

Sporadische vogels
De boeren die zijn gaan ploegen omdat ze koolzaad willen zaaien, jagen zoveel muizen op, vertelt de heer De Waard, dat de meeuwen die erop afkomen ze niet opkunnen. Er komen ook anders in deze buurten sporadische vogels als velduilen, sperwers en buizerds op de muizen af, Komen er teveel muizen, dan ontstaat er wel een ziekte en herstelt het biologisch evenwicht zich snel, verwacht de heer De Waard. Maar zover is het nu nog niet. Zijn bestrijdingssuggestie: de getroffen graszaadpercelen niet oogsten, maar laten staan tot de oogst van de andere gewassen van het veld is in de hoop dat de dieren zo veel mogelijk blijven waar ze zijn.

Volgende week
De plant- en dierkundige afdeling van de rijksdienst voor de IJsselmeerpolders gaat volgende week onderzoeken of muizenmigratie van de platen in de oude Lauwerszee naar het oude land tot de mogelijkheden behoort. Iets concreets wil de afdeling er nog niet over zeggen, maar dat omdat er tussen de platen en het oude land nog een strook water ligt, vindt men zo’n migratie niet erg waarschijnlijk. Op die platen die voor de afsluiting al bij eb droogvielen, heeft de dienst tijdens de vogelwaarnemingen wel muizen gesignaleerd. Speciaal onderzoek naar muizen is in de nieuwe polder nog niet gedaan, omdat het land er nog onontgonnen is. De rijksdienst wil volgende week ook nog contact opnemen met een bioloog, die vroeger bij deze dienst een onderzoek gedaan heeft naar muizenmigratie. Hij heeft nu een andere betrekking en is met vakantie. De gewestelijke raad van het landbouwschap wil straks de uitkomsten van de taxaties bespreken in de Lauwerszeecommissie, waarin vertegenwoordigers van het landbouwschap en de rijksdienst zitten. De schade is vooral geconstateerd bij Munnekezijl, Zoutkamp en Westpolder.

Geen catastrofe
Ook op het bekende veredelingsbedrijf van R. J. Mansholt te Westpolder zijn muizen binnengekomen, maar van een catastrofe is volgens directeur Mansholt geen sprake. De droogte was erger.
Men heeft de aanwezigheid van de dieren op het bedrijf al in juni geconstateerd en heeft al duizenden verdelgd door het strooien van vergif in de muizegaten. Op het kweekbedrijf en ook elders in de Westpolder zitten volgens de bedrijfsleider van heer Mansholt wel een a twee muizen per tien vierkante meter. In de Lauwerszeepolder zijn het er wel 30 per tien vierkante meter. Hier geen twijfel over de herkomst uit de Lauwerszeepolder: zo’n gebied waar niets groeit dan allerlei onkruiden is een muizeneldorado. Al in mei ontwikkelden de diertjes zich enorm. Er zijn op het bedrijf van de heer Mansholt wel geregeld afgevreten graanhalmen, maar van tastbare schade aan dal gewas durft hij niet te spreken. Ook in zijn aardappelvelden is de schade wel aanwezig, maar niet te taxeren.

___________________________________________________________

Naar Muizenschade Lauwerszee