___________________________________________________________

04-08-1965 Nieuwsblad van het Noorden, woensdag
NVHN NADER NIEUWS VOER: HET WATER
„Waterpest” belaagt Electra, die – van zijn rust beroofd – nu dag en nacht doorpompt
(Van een onzer verslaggevers)

„Dit is helemaal gek: het is nog nooit eerder vertoond“, zei gisteren de heer C. F. Brinkhuizen (68), technisch adviseur en gepensioneerd bedieningschef van het watergemaal Electra bij Oldehove.
Sinds maart heeft het gemaal iedere maand nog gedraaid en sinds vorige week maandag werken de pompen dag en nacht door.
Normaal staat de Electra ’s zomers stil en begint het gemaal de strijd tegen het hoge water niet voor eind augustus. Normaal zijn er geen 14 mensen (maar slechts 1 man) nodig om de roosters van de Electra vrij van rommel te houden.

Met reuzenharken boven de roosters
De Electra maalt en het water stroomt. En dat stromende water voert complete waterplanteilanden mee. Groene bundels, die in een normale zomer rustig op hun plaats blijven en daar verrotten. Nu komen ze van overal aandrijven uit ’t 96000 ha grote gebied van de waterschappen Hunzingo, Westerkwartier en Reitdiep.
Het vuil stroomt in het Reitdiep en hoopt zich op voor de roosters, die de 5 stroomkokers van de Electra beschermen. De 4 pompen van het gemaal kunnen elk zon 1000 kubieke meter water per minuut verwerken, maar als het vuil niet krachtig wordt bestreden, komt daar weinig van terecht.
De strijd tegen het overvloedige water is ook een strijd tegen het vuil geworden.
Tegen de „waterpest,” zoals de insiders het groen heel toepasselijk noemen, en tegen de stoelen en de bedden, de worsten en de plastics, de boomstronken en de dooie dieren, die mensenhanden in het water hebben gegooid.
Veertien „geleende” krachten zijn hiervoor ingezet. Constant — ook ’s nachts — staan er 7 mannen boven de roosters, die met reuzenharken alle rommel ophalen, die het water meevoert. Het stukje weg tussen de Electra en het Reitdiep was maandag zo vol rommel geharkt, dat er bijna geen auto meer kon passeren. Er kwamen een grijper en wagens aan te pas om alles af te voeren. Hoofdschuddend keek de heer Brinkhuizen gisteren naar de berg „waterpest,” die aan de rand van het Reitdiep is verrezen.

„Dikke kop eraf”
In de 40 jaren dat hij aan de Electra is verbonden (en er mee is vergroeid) heeft de heer Brinkhuizen zoiets nog niet meegemaakt. „Als we niet zoveel last van rommel hadden gehad, hadden we veel meer kunnen doen,” zegt hij.
Bedieningschef Johan Rolink heeft drukke dagen en nachten gehad. Van de revisie en het onderhoud van het gemaal, waarmee men het in andere zomers druk genoeg heeft, is nog weinig gekomen. Maar het ergste is voorbij, zowel wat water als vuil betreft; zo leek het gisteren tenminste.
„Gisternacht was het nog bar, maar nu kunnen ze het wel aan,” zei „baas” Brinkhuizen gisteren van de „harkers,” die inderdaad met niet al te veel inspanning de roosters schoonhielden. En over de waterstand sprak hij optimistisch: „De dikke kop is eraf en het water zal nu vrij snel zakken.”
„Ik denk dat we over twee dagen op peil zijn en kunnen stoppen, tenminste als de natuur ons meehelpt. Er moet niet al te veel neerslag meer komen en er moet een goede vrije lozing zijn bij de sluizen in Zoutkamp.”

Het is anders wel een toestand geweest. Op sommige plaatsen in noordwest Groningen zijn in de afgelopen dagen waterstanden gemeten van meer dan 50 centimeter boven W.K.P. (Westerkwartier-peil) terwijl het in een normale zomer gemiddeld W.K.P. plus 10 is.
De sinds maandag 26 juli continu draaiende pompen werden donderdagmorgen 29 juli even stop gezet bij een waterstand van -8.
Acht uur later was de waterstand gestegen tot plus 28 (36 centimeter meer) en moest het gemaal weer hard aan het werk.
Maar de daling lijkt nu duidelijk door te zetten. Van maandagmorgen op dinsdagmorgen daalde de waterstand bij Gaarkeuken van plus 41 tot pus 25, bij Electra van plus 28 tot plus 18, bij Oostersluis van plus 44 tot plus 26, bij Westerhavensluis (Groningen-stad) van plus 43 tot plus 25, bij Uithuizen van plus 57 tot plus 32 en bij Balktil (Marum) van plus 40 tot plus 26.

Nog nooit gebeurd
Zoiets moet niet te lang duren; dit duurt even te lang,” meent „baas” Brinkhuizen, die overigens zegt nog geen klachten over de hoge waterstand te hebben binnengekregen. Hij berekende gisteren dat de gemiddelde waterstand in het gebied, dat Electra bestrijkt, ongeveer plus 27 is.
„Het moet eigenlijk niet hoger komen dan plus 20, maar daar zijn we nu gauw op.”
Hij verwacht, dat het gemaal over een dag of twee kan worden stopgezet.
Kan het gemaal niet beter nog wat doordraaien voor het geval dat…?
„De moeilijkheid voor ons is, dat we niet teveel uit de kanalen kunnen halen met het oog op de scheepvaart,” zegt de heer Brinkhuizen.
Het gaat de goede kant op, ook in het aangrenzende waterschap Fivelingo, dat het met de sluizen en nog zonder gemaal (er zijn wel plannen) in Delfzijl moet doen.
Waterbouwkundige H. Rozema zei er gisteren dit van: „Op het ogenblik zakt het water behoorlijk en ik dacht, dat wij donderdag wel weer op normaal peil zijn. … mits het niet van boven gaat stromen. Als we een gemaal hadden, waren we het overtollige water zeker een week eerder kwijt geweest. Het is hier nu vrij gunstig, maar minder gunstig dan in Duurswold (dat zondag al door zijn water heen was) en Oldambt.
Ja, iedereen heeft wel last van het water gehad… vooral op de lagere percelen. Maar het is ook een abnormale toestand geweest: bij mijn weten is dit nog nooit voorgekomen.”

Constant — ook ’s nachts — staan er mannen boven de roosters van het gemaal Electra, die met reuzenharken de waterplanten opvissen, die met verstopping dreigen.

Hoofdschuddend kijkt „baas” Brinkhuizen naar de berg „waterpest” en andere rommel, die voor de roosters van het gemaal Electra uit het water is geharkt. In geen 40 jaar heeft hij dat meegemaakt.

___________________________________________________________

Naar Hoog Water en draaiuren