___________________________________________________________

30-09-1991 Leeuwarder Courant, maandag
CBTB OVER ACTIE BIJ BEETSTERZWAAG: ‘ZEER DOM EN ONVERSTANDIG‘
Boerenblokkade ministers op Lauswolt
Van een onzer redacteuren

BEETSTERZWAAG Ongeveer tweehonderd boeren uit noordelijk Friesland, Groningen en Drenthe hebben vanmorgen om vijf uur hotel Lauswolt in Beetsterzwaag met trekkers hermetisch van de buitenwereld afgesloten. In het hotel overnachten de ministers van landbouw dan wel hun plaatsvervangers uit de twaalf EG-landen. Na het middaguur hebben de boeren de blokkade opgeheven.
De EG-ministers zullen vandaag en morgen informeel overleg plegen over de voorstellen van de eveneens in Lauswolt verblijvende EG-landbouwcommissaris Ray Mac Sharry. De boeren zijn des duivels. De plannen van Mac Sharry komen neer op een daling van hun inkomen van 16 tot 18 procent. Lauswolt werd van drie kanten ‘genomen’ en veranderde in de kortste keren in een vesting. Gaskanonnen die dienst doen om vogels te verjagen, werden op scherp gezet en knalden dat het een lieve lust was, vuurwerk zorgde voor aanvulling. De ministers hebben in de vroegte ochtend geen oog meer dichtgedaan. De demonstratie was opgezet door de actiegroep ‘Emmeloord’ van Klaas Dijkstra en de zijnen, die ook verantwoordelijk was voor de akkerbouwacties van vorig voorjaar.
De stoep voor het bordes werd volgestort met aardappelen. „Febryksjierpels út Smilde”, aldus een Bildtboer. Later kwamen daar nog balen hooi overheen.
Manschappen van de Mobiele Eenheid bewaakten de toegang met honden. De sfeer tussen boeren en politie was ontspannen. Tot verbazing van de boeren konden ze zo het terrein van Lauswolt oprijden en de trekkers voor het bordes parkeren. Er werd hen geen strobreed in de weg gelegd.

Om zeven uur vanmorgen ging er een delegatie van de boeren met onder anderen de leiders van de akkerbouwacties Klaas Dijkstra, Melle Rienks, Emile Vogels en Klaas Jan de Waard naar binnen om overleg te plegen met de ambtelijke staf van het ministerie van landbouw.
Pas om tien uur werd met de boeren een akkoord bereikt, nadat minister Bukman had gedreigd met inzet van de Mobiele Eenheid. Aanvankelijk wilden de actievoerders overleg met Bukman en Mac Sharry in het bijzijn van de Duitse minister Ignaz Kiechle.
Bukman wilde dat de delegatie slechts uit Mac Sharry en hemzelf zou bestaan.
Door een haag van trekkers mocht om tien uur het ministerieel gezelschap naar de bus voor Lauswolt lopen om het dagprogramma af te werken. Topambtenaar Ewout Pierhagen: „Het aardige is dat Wiegel ons heeft gegarandeerd dat er geen problemen met boeren zouden zijn als wij naar Friesland kwamen. Je ziet wat er van is gekomen.”

‘Nadenken‘
De voorzitter van de Friese CBTB, Pé Miedema, heeft de actie vanmorgen scherp afgekeurd als „zeer dom en onverstandig“. „Wij hebben als organisaties de lijn voor een gesprek over de plannen van Mac Sharry aardig te pakken”, aldus Miedema, „en daar past zo’n actie niet in. Deze boeren hadden even moeten denken aan de ministers uit de zuidelijke lidstaten. Die zien hier dat welvarende Friesland en zeggen: wat willen die boeren hier te razen en te schreeuwen”.

Friese Mij-secretaris Harm de Kroon vindt dat acties van dit soort niet in het voordeel van de Friese boer zijn. „It ferrin fan it oerlis wurdt hjirtroch net ten geunste fan ús beynfloede.”
Hij zegt dat hij zich heeft ingespannen om via het COPA, het overkoepelend orgaan Europese boerenbonden, wat te doen. KNLC-voorzitter Marius Varekamp en Pé Miedema, als voorzitter van de afdeling buitenland van het Landbouwschap, zullen informeel met de ministers praten.
„Ik sjoch it wol wer“, zei vanmorgen een actievoerder. „Gjin baantsjeman hjir te finen.” Meer hierover op pagina 9.

LANDBOUWMINISTERS EG OP BEZOEK
Het is ‘ganz toll’ in Friesland
Door Willem Stegenga 

BEETSTERZWAAG – Het rustieke hotel Lauswolt heeft slechts in het verborgene wat van een vesting. Vanaf zeven uur zondagmorgen zijn er politieagenten die het hotel bewaken, maar als veertien uur later het bericht doorkomt dat er vanmorgen vroeg demonstraties zijn te verwachten is de politie niet op de hoogte. De afdeling voorlichting van het ministerie van landbouw, natuurbeheer en visserij wel. 

Zij is dan ook verantwoordelijk voor het ongestoord doorgaan van de informele landbouwtop. Bukman wil wel een petitie van boze boeren in ontvangst nemen. Hij wil ze zelfs wel even toespreken.

Als de avond daalt over Lauswolt is er van spanningen in de landbouwwereld nog nauwelijks wat te merken. In Beieren en Nedersaksen hebben boeren tegen de plannen van Mac Sharry, de Europese landbouwcommissaris, geprotesteerd. In Frankrijk eveneens. In Nederland tot dan nog niet. Landbouwschap, Produktschap voor Zuivel en andere instanties hebben hun grieven op papier gezet, maar er is nog geen boer op de trekker geklommen. Friesland zal demonstreren dat ook hier de prijsdalingen van Mac Sharry onaanvaardbaar zijn. Lauswolt wordt hermetisch afgesloten door boeren met trekkers, vooral uit Het Bildt. 

Voor het zover is kunnen de ministers zich nog laven aan een drankje, onderling gekeuvel en zich verpozen bij de de bloemen in het hotel die door Nico en Diane Klaver uit Leeuwarden zo kunstig worden geschikt. Op de achtergrond speelt een strijkje muziek van het genre waar niemand zich aan hoeft te storen.

De echtgenotes van de ministers zijn meegekomen voor deze informele landbouwtop. Staatssecretaris Dzsingisz Gabor vindt dat wanneer de vrouwen erbij zijn je toch al gauw een andere sfeer krijgt. Je leert elkaar beter kennen en vraagt eens hoe het is met de dochter die een tijdje geleden haar been heeft gebroken. Je kunt hier dingen zeggen die je op een officiële landbouwtop niet kunt uitspreken, vindt Peter Schmidt, kabinetschef van de Duitse landbouwminister Ignaz Kiechle. Schmidt vindt het ‘ganz toll‘ in Friesland. Kiechle ook. Veel schapen, koeien en vooral paarden, zo is hem opgevallen toen hij van airport Leeuwarden naar Beetsterzwaag werd gereden. Doch terzake: als de marktondersteuning maar overeind blijft (subsidie op export van agrarische produkten buiten de EG) en als er maar een manier wordt gevonden om de produktie te verminderen zal hij gelukkig zijn. Bij voorbeeld niet meer dan 300.000 ton boter in de koelhuizen. Nu is dat nog 100.000 ton meer. Niet in de laatste plaats minder graan.

Bukman, de Nederlandse landbouwminister, kijkt vergenoegd om zich heen. Het loopt, zoals het moet lopen. Als er op hoofdlijnen maar een akkoord komt, is hij tevreden. Die hoofdlijnen zijn vaag, derhalve is de informele top bijvoorbaat al een succes. Een heel hoge ambtenaar van het ministerie van landbouw steekt niet onder stoelen en banken dat deze top onder Braks vermoedelijk niet in Friesland zou zijn gehouden, maar in Brabant.
„Wij hebben toen gezegd: zoek nu een typisch agrarische provincie uit. Neem Friesland.” Braks vertrok en Friesland kwam in beeld. 

„Heb ik dat niet keurig gedaan met die pompeblêden?, vraagt voorlichter Cees Gravendaal als hij het programma van de ‘Agriculture Council’ overhandigt. 

Friesland is voorts afgebeeld als een groene provincie in een beige land, met foto’s van Elfstedenrijders op de schaats, de kerk van Hogebeintum, koeien in een ligboxenstal en skûtsjes op het meer.
„Een informele raad in Friesland“, schrijft Bukman in het voorwoord. „Een goede gelegenheid om een Indruk te krijgen van de landbouw in het noorden van Nederland.” En Wiegel: „Onze Friese koeien en onze agro-industrie zijn wereldwijd bekend: de Friese vlag waait all over the world”.
Friesland, zo verheldert het programma verder een stipje op de Europese landkaart, vierduizend vierkante kilometer groot”. En: „Naast het Nederlands wordt in deze provincie ook het Fries als officiële taal gebruikt”. Het Tjeukemeer is het grootste meer van ons land en de Fluessen het langste. Zaken, waar wij hier anders niet zo mee te koop lopen.

___________________________________________________________

Naar Boerenprotesten 1991