___________________________________________________________

19-06-1919 Nieuwsblad van het Noorden, donderdag
Het waterschap „Electra” bij Zoutkamp

Men meldt ons:
We hadden het voorrecht al de werken, thans uitgevoerd voor bovengenoemd waterschap, in oogenschouw te nemen, waarbij de met de leiding belaste opzichters verschillende inlichtingen gaven.
Op het onteigende land van I. Mulder. bijlangs het Friesche kanaal, is reeds een heel eind dijk gereed, in aanleg op eene breedte van 17 ½ M., 2 ½ M. hoog, kruinbreedte 2 ½ M.; pl.m. 600 M. moet nog worden afgewerkt. Bijlangs, dezen dijk loopt een bermsloot, waarin al het polderwater zich kan loozen van den Zuidkant; dit water zal door een electrisch gemaal worden opgemalen in den boezem. Op verschillende plaatsen worden inlaatbuizen aangebracht, om deze polders bij te groote droogte van water te voorzien uit het Reitdiep. Voor de landbouwers worden los- en laaaplaatsen gemaakt met opwegen er naar toe.

Verderop zien we de oude monding van Kommerzijlsterriet afgedamd en daar achter een nieuw kanaal, hetwelk de verbinding vormt tusschen de Kommerzijlsterriet en het Reitdiep.
Hier vinden we de plaats, waar men bezig is het groote electrisch gemaal te bouwen.
Een reusachtig gebouw: beneden 5 kokers met eene wijdte van 6.50 M., welke geregeld het water zullen kunnen af voeren, deze kokers kunnen evenals bij alle sluizen met deuren worden afgesloten, als de bergboezem moet worden gevuld, door het electrisch gemaal; voorloopig zullen drie groote buizen worden gebruikt, die eene mondwijdte hebben van 4 ½ M., om het water over de deuren in de kokers in den boezem te persen. ’t Is een heele afstand van den vloer der kokers tot boven aan die buizen.
Op den bodem dezer buizen stonden we 3.70 M. beneden den waterspiegel. Men stelt zich voor, dat men voorloopig aan deze drie buizen genoeg heeft; blijken deze niet voldoende, dan worden er nog twee buizen meer gelegd.

Vlak voorlangs dit groote gebouw loopt de nieuw aan te leggen grintweg Nieuw Ewer- Aalsum.
Met een roeibootje gaan we nu over het Reitdiep, waar in eene later af te snijden bocht de woningen gezet worden voor den sluismeester en den bedrijfschef.
Hier, in de onmiddellijke nabijheid, wordt de sluis gebouwd, waarvan het muurwerk met een 3 weken klaar is. Deze sluis, ter lengte van 50 M. met een doorvaartwijdte van 9 M., zal vermoedelijk gedurende 9 maanden van ’t jaar openstaan en dus geene belemmering voor de scheepvaart zijn; alleen ongeveer 3 maanden van ’t jaar. als de bergboezem een hoogeren waterstand heeft, moet er voor de schepen geschut worden. Hier komt natuurlijk een dam in het Reitdiep, waardoor bij mogelijke doorbraak van den zeedijk bij Zoutkamp de achterliggende landerijen eene betere beveiliging krijgen, dan ze ooit hebben gehad.
De electrische kracht voor het gemaal wordt in het gebouw zelf opgewekt. zoolang men nog niet van Groningen kan betrekken.

We vervolgen onzen weg langs de gemaakte en nog te maken en verder af te werken dijken langs de N.zijde van het Reitdiep, waar nog een klein gedeelte door den zuiger moet worden opgespoten.
Op sommige plaatsen ziet men, dat het ingespoten zand door uitdroging in groote rechtopstaande kristalvormige stukken is gescheurd op dezelfde wijze als de basaltblokken, welke gebruikt worden bij de zeewaterkeeringen. Men stelt zich voor, dat deze bazaltblokken, die men uit de bergen haalt, op dezelfde wijze door afkoeling zijn ontstaan.

Op verschillende plaatsen zullen kleine electrische gemaaltjes worden gebouwd, om het polderwater in het Reitdiep te loozen; deze gemaaltjes worden bediend van uit het groote gebouw. Hadden sommige landbouwers groote zorg, dat het polderwater niet de bermsloot zou kunnen bereiken, thans is gebleken, dat dit wel het geval is, ja, dat men zelfs geen drinkwater voor het vee overhoudt; het verzoek om eene schuif te plaatsen zal wel worden ingewilligd. Opgemerkt dient te worden, dat deze bermslooten eene zeer geschikte gelegenheid bieden voor vischtteelt.
Dit grootsche werk heeft nu 11 maanden geduurd en is zeer vlug opgeschoten; als er geene bizondere tegenspoeden komen, kan er in November gedraaid worden; dit ter geruststelling van hen, die den werktijd van dit gemaal nog in onbekende verte zien.

De vischstand op het Reitdiep zal wel gelijk blijven. De fuikenvisschers zullen wel eenigen hinder krijgen, als de waterstand in den boezem een gedeelte van ’t jaar verhoogd wordt; de tijd van visschen is echter in September op zijn gunstigt en de boezemhoogte komt veel later.
De ijssport zal hinder kunnen krijgen, doch sterke winters geven altijd lagen waterstand; de last is dus niet groot; wel bij opdooi natuurlijke Door de sterke afstrooning zal de vaargeul buiten in de Lauwerszee aanmerkelijk verbeteren.
Aan het geheele werk arbeiden ruim 300 man. ’t Is een heele onderneming, dit werk in zijn geheel op te nemen. Van uit het Reitdiep met scheepsgelegenheid is reeds veel van die werken te bezichtigen.

___________________________________________________________

Naar Bezoekers aan Electra 
Naar 1918 – 1920 Voortgang Bouw