___________________________________________________________

19-12-1799 Bataafsche Leeuwarder Courant, donderdag. Eerste Departement van de Eems. Het Tweede Jaar der Een en Ondeelbaarheid. Gelijkheid, Vrijheid, Broederschap. 

BATAAFSCHE REPUBLIEK.
Den Haag den 10 December, BEKNOPT EXTRACT van het verhandelde in de VERGADERINGEN yan het VERTEGENWOORDIGEND LICHAAM.

Tweede Kamer.
President C. van Lennep. 

Word gelezen een onverwyld Besluit der eerste Kamer van den 10 dezer, genomen op het Voorstel van den Burger Representant Reinders, en houdende eenige bepalingen ter voorkoming der Veepest: en word dit Besluit, na verklaring der onverwylde noodzakelykheid, gesteld in handen van de Burgers Representanten Cramer, de Crane en Thomas, om consideratien en advis, en tevens besloten, de veranderingen by het Rapport voorkomende, te doen drukken, en aan de Leden te distribueeren.

___________________________________________________________

22-12-1799 Ommelander Courant, dingsdag. Gelijkheid, Vrijheid, Broederschap. Het Vijfde Jaar der een en Ondeelbaarheid. 

Groningen den 21 Jannary.
Tot Praesident van het Intermediair Administratif Bestuur van het voormalig Gewest Stad êh Lande, is voor de eerstvolgende veertien dagen verkozen: den Burger J. DEKENS. 

Het volgende Voorstel , door den Burger Representant Geert Reinders, op den 9 January, in de Eerste Kamer van het Vertegenwoordigend Lichaam gedaan, (waarvan in onze Courant van den 15 l. l. kortelyk melding is gemaakt) schynt ons toe zoo belangryk, byzonder voor den Landman, te zyn, dat wy nodig oordeelden hetzelve eens in zyn geheel te plaatzen:  

BURGERS REPRESENTANTEN !

Gylieden zyt met mv overtuigd, dat met den welvaart van den Landbouw, ook een zeer aanmerkelyk deel van den welvaart van het geheel Bataafsch Gemeenehest, zeer naauw verbonden is; niet alleen maaken onze Landlieden een zeer aanmerkelyk deel onzer ingezetenen uit; welke door hunne aanhoudende nyverheid en eenvoudige zeeden zig in voor en tegenspoed  door alle tyden heen hebben staande gehouden, zelvs hunne bezittingen aanmerklyk hebben vermeerderd; waar door zy thans den staat tot een kragtdadigen steun verstrekken; maar de Landbouw verschaft daar en boven ook aan duizenden onzer Medeburgeren, of als werklieden of door de Producten welke den Landbouw opleveren hun bestaan; en allen overigen zyn meer of min gelukkig, naar mate die ryke bron van zegeningen of voorspoediger vloeid, of door buitengewoone toevallen word gestopt. 

Onder de voortbrengzelen van den Landbouw verschaft het kostelyk Rundvee (het beste van Europa) ons de rykste bron van zegeningen, allen onzen Medeburgeren ryk en arm, hebben deel  aan derzelver welvaart, allen lyden wanneer ons kostelyk Vee aan de alvernielende Runderpest koomt sterven.
Gy Burgers Rep. met de lotgevallen van ons Vaderland bekend, weet welke verschrikkelyke verwoestingen de Runderziekte in de Jaaren 1713. tot 1718. van 1744. tot 1756., en van 1768. tot 1713. in ons Gemeenebest heeft aangericht, duizenden onzer Landlieden zyn door die vernielende ziekte tot de uitterste armoede gebragt, de vermogende Ingezetenen konde in die benauwde tyden, nauwlyks vleesch de minvermogende geen Boter, Kaas nog Melk bekomen. 

Schrikbaarende berigten hebben sedert twee Jaaren wederom aan ons, de akelyke toneelen der Veepest herrinnert: de Veepest als vooren in Italien ontstoken: zich verspreidende door Zwaben en andere gedeeltens van Duitschland; bylangs den Rhyn door Braband, tot in ons voormalig Gewest Gelderland doordringende, vervulde met reden wederom den Landman alom met schrik en vrees. Wel is waar, dat tot nog toe deeze ziekte niet zoo kwaadaartig schynt te zyn als de voorige ziektens waar van wy kennis hebben; maar aan alle deskundigen is ook bekend, dat besmettelyke ziektens dikwyls in haaren loop door bykomende oorzaaken en omstandigheden een verbazende verandering ondergaan, schoon ook deeze ziekte noch zeer drukkende is geweest, voor die Landlieden, welke dezelve heeft getroffen, gelyk Ulieden uit de requesten zoo om remis als onsterstand, door verscheiden dier ongelukkigen aan het Wetgevend Lichaam gepresenteerd is bekend: en welke verzoeken, indien de Veepest zig verder verspreide, de Vertegenwoordigers des Bataafschen Volks zouden zyn genoodzaakt te moeten wyzen van de hand; uit hoofde van het zeekere vooruitzigt, dat zy in vervolg alle die ongelukkigen onmogelyk konde helpen: en dus zoude men dan den ongelukkigen Landman wederom als voor dezen aan zyn eigen noodlot moeten overlaaten: waarlyk Burgers Rep. een schrikverwekkend vooruitzicht. Maar Burgers Repraesentanten! tegens deezen stokdonkeren nagt van onheilen, geeft ons de voorzienigheid een middel aan de hand, van ‘t welk wy ons myns oordeels verpligt zyn te bedienen. De Veepest is volgens zekere berigten, in het voormalig Gewest Gelderland en voorts in onze geheele Republicq, geheel of althans byna gecesseert, waarom ik my verpligt agte aan UI. onder eerbiedige Correctie voor te dragen het eenige middel myns oordeels, voor handen, om deeze gedugte Veepest niet alleen in haaren loop te stuiten, maar volgde men mynen raad onder den Godlyken zegen, van den Aardbodem te verdelgen, althans om tekens eene geringe belasting, door den Landman te betalen, een belangryke proeve te nemen ten einde ons kostelyk Rundvee, voor die alvernielende Runderpest te behoeden. 

Ik zeg tegens eene zeer geringe belasting: myn berekening Burgers Rep. is gebaseert op deeze vooronderstelling dat wy in onze Republicq hebben, ten minsten 2000,000 stuks Rundvee, het geen een ieder welke in staat is om daar over te kunnen oordeelen, als niet te hoog gerekend zal voorkomen, althans ik meen als genoegzaam zeker te mogen veronderstellen dat er over de geheele Republicq, minder Menschen, dan Runderbeesten worden gevonden, en dan zoude er voor myne berekening slegts één twintigste gedeelte meer Rundvee dan Menschen behoeven te zyn. 

Van al ons Rundvee reken ik dat in de maand Maart ¼ beneden de twee Jaaren oud zullen zyn: Kalveren beneden drie Maanden oud er buyten gerekend. 

Wanneer nu alle Veehouders, betaalden van ieder Beest boven twee Jaaren oud 2 st. en van die beneden twee Jaaren 1 stuiver, van Kalveren beneden drie Maanden oud, zoude niet worden betaald, dan zoude den Landman een Fonds fourneeren van f 175000 Guldens, groot genoeg om met eene behoorlyke bezuiniging een allergewigtigste proeve te kunnen neemen. 

Deze proeve Burgers Rep.! is eenvoudig op zuivere Natuurkunde en de Historische ondervinding gegrond, namenlyk het slagten van het zieke Vee zonder dat den Veehouder, welk die ziekte treft, daar door eenig nadeel komt te lyden maar een vergoeding uit het Fonds bekomt evenredig aan de waarde van zyn Vee tegens gezond zynde berekend. 

Ten dien einde Burgers Representanten! neeme ik Vryheid, Ulieden voor te stellen om te neemen in substantie het volgend besluit:
Voor eerst, aan het Uitvoerend Bewind te gelasten, zoo spoedig doenlyk, by Publicatie aan alle Municipaliteiten der Bataafsche Republicq te beveelen en te gelasten, om inwendig acht dagen, na derzelver Publicatie, ieder in hun Arrondissement aan te stellen twee Keurmeesters en Tauxateurs, mannen welken by ondervinding de Veepest kennen: welke zonder eenige verdere beloning, als daarmede hun verdienstelyk by het Vaderland te maaken, het zieke Vee zullen visiteeren en tauxeeren doen slagten en toezien dat het Vleesch en Vet door de Armbezorgers op de voorzigtigste wyze aan de gemeene Armen, en de Huyden aan de Loyeryen, ter voorkominge van verdere besmettinge worden bezorgd; zullende de huiden ten voordeele der arme kassen, waaronder de ziekte is ingevallen door de keurmeesters worden verkogt: waartegen die armbezorgers in hunne qualiteit de kosten van het slaan dezer Beesten, vervoeren der huyden enz. zullen betaalen. 

Ten Tweeden, aan alle Veehouders in de Republicq te gelasten, dat ingevalle zy eenige ziekte, aan een of meer van hunne beesten bespeuren, en twyffelende of het van de Veepest is, zy daarvan aan de Keurmeesters door hunne municipaliteit benoemd binnen vieren twintig uuren zullen kennis geven, welke Keurmeesters zoo haast doenlyk, dat beest of beesten zullen visiteren en bevindende alwaar het niet volkomen zeeker, maar waarschynlyk dat dit beest of deeze beesten, aan de Veepest ziek is, of zyn dezelve aanstonds zullen tauxeeren en doen staan, en zal het overige Rundvee dan niet mogen worden verstalt, verweid, of op eenige wyze uit elkanderen worden gebragt, dan met uitdrukkelyke goedkeuringe der Keurmeesters, bekragtigd door een besluit van de Municipaliteit, op verbeurte van het verbragte vee, zullende ingevalle van overtreding deezer Wet, dit Vee alwaren dezelve gezond, aanstonds worden geslagt, over het Vleesch Vet en Huiden worden gedisponeert als boven, zonder daar voor eenige schadevergoeding aan den Eygenaar te doen. 

Ten Derden: Wanneer in het vervolg, door het ziek worden van meerder Vee op dezelvde stalling of in dezelvde weide, waarvan of waar uit, het eerste beest of beesten zyn geslagt komt te blyken dat het de besmettelyke Ziekte is waarop de Keurmeesters nauwkeurig agt moeten geven, ook zal de Veehouder moeten verpligt zyn, als voren daar van kennis te geven; zoo zullen de Keurmeesters, de ziek zynde beesten, direct tauxeeren en doen slaan, en daarna nog aan meer anderen de ziekte bespeurende, allen de overige zoo gezonde als zieke, direct doen slaan.
De Keurmeesters zullen als eerlyke mannen betaamt, het vee tauxeeren na de waarde, als of dezelve gezond waren, daarvan nauwkeurige aanteekening houden, welke aantekening by de Municipaliteit zal worden geregistreert, en zal de Municipaliteit aan den veehouder wiens beest of beesten aldus by tauxatie zyn overgenomen, afgeven een billet, waarop direct in klinkende munt betaling zal geschieden, ter plaatse door het Wetgevend Lichaam nader te bepaalen. 

Ten vierden: Hoe heylzaam ook de inenting na het doorgaan der veepest voor den Landbouw is bevonden, zoo gevaarlyk is dezelve in het begin der ziekte, en vooral by het nemen myner voorgestelde proeve, dewyl men door de inenting toe te laaten, zeer zeker gelegendheid geeft, de Veepest daar door te verspreiden, waarom de inenting tot wederzeggens toe, op het ernstigste diende te werden verboden, met bedryging dat die geene, welke zig mogten onderdaan, eenig Vee inteenten of te laaten inenten, met Bannissement buiten de Republicq, zonder eenige verschoning, zullen worden gestraft. 

Ten vyfden: Ter oprigting van een Fonds ter voorgem. einde, zal door alle Veehouders der Bataafsche Republicq worden betaalt, voor een maal ten Comptoire of Collecte waar onder zy behoren, in de maand Maart 1799 van ieder Rundbeest boven twee Jaaren oud twee stuivers, en van beneden twee Jaaren oud een stuiver; van Kalveren beneden 3 Maanden zal niet worden betaald. Alles onder toeverzigt van de respective Municipaliteiten en opzienders der Gemeene Lands Middelen welke tot de natellinge, by deeze op hunne verantwoordelykheid worden gelast: – Zullende die geene welke een of meer Beesten, deze geringe belasting onderhevig of geheel niet of niet na behoren hebben aangegeven, hetzelve boeten met een gulden van ieder Beest; halv ten profyte der armen ter plaatze, en de andere halfscheid ten voordeele van hem die zulks aan de Municipaliteit komt te ontdekken. 

Ten zesden: Dit Fonds za! na aftrek der Jaarlyksche uitgaven, ten dienste van het Gemeenebest worden gebruikt, mits rentende na drie pro cento en zal den staat van dit Fonds Jaarlyks door de Nieuwspapieren worden bekend gemaakt; zullende dit Kapitaal en renten, ten alle tyden, onder Guarantie van den Lande, het eigendom van den Landbouw verblyven, en niet anders dan ten Algemeenen voordeel van den Landbouw, door het Wetgevend Lichaam worden vermindert.

Ten Sevenden: Behoorde het Wetgevend Lichaam, het Uitvoerend Bewind, te authoriseeren en te gelasten, van deze by ons genomen mesure, aan onze Bondgenoten, en voorts aan alle naburige Mogendheden kennis te geven; met vriendelyk en instantelyk verzoek, dat die Mogendheden ook in den haaren gelieven dezelvde maatregelen te neemen, ten einde, de vernielende Runderpest, eens eindelyk door het gebruiken der beste middelen, onder den zegen des allerhoogsten, van den Aardbodem moge worden uitgedelgt.

Dit alles echter gaarne onderwerpende aan Uld. beter oordeel. 

GEERT REINDERS. 

___________________________________________________________

Geert Reinders de Enter | Levensbeschrijving, Publicaties en Artikelen