| ___________________________________________________________ |
15-03-1980 Nieuwsblad van het Noorden, zaterdag
Groningers bij collecte landelijk aan de top
Anjerfonds geeft geld voor Flikkertheater of herstel van Oranjevlag
(Van onze verslaggever HENK KUIPERS)
Oranjegezinde Groningers hebben in de Franse tijd een vlag verstopt in de grafkelder van de oude kerk in Stedum. „1788 Vivat Prins van Oraniën” staat erop. Tussen deze woorden zijn drie wapens geschilderd. Eén van prins Willem de Vijfde, één van Gerlacius en één van Stedum. De vlag is teruggevonden, maar blijkt danig te zijn aangetast door de tand des tijds. De Kerkvoogdij heeft niet voldoende geld voor restauratie, maar dominee G. van Halsema Thzn. weet een oplossing: hij vraagt het Anjerfonds van de provincie Groningen om een bijdrage. Het fonds heeft 1500 gulden toegezegd en dus brengt de dominee het kostbare kleinood binnenkort hoogstpersoonlijk naar de Werkplaats tot Herstel Antiek Textiel in Haarlem.
Het Ommelander Museum wil bij de oprijlaan van de historische boerderij „Welgelegen” te Leens een unieke duiveninslagpoort plaatsen, die vrijwel ongeschonden tevoorschijn is gekomen uit de brand in de boerderij „Boelsemaheerd” te Lellens. Monumentenzorg is enthousiast, maar heeft geen geld. Mevrouw T. Clevering-Meijer uit Eenrum doet een beroep op het Anjerfonds en krijgt een paar duizend gulden.
De duivenpoort, enig in zijn soort in Nederland, is gered zodat wij en de komende generaties kennis kunnen nemen van deze bijzondere combinatie van poort en duiventil.
Elk jaar keert het Groninger Anjerfonds zo’n 400.000 gulden uit aan verenigingen, instellingen en groepen, die zich op amateuristische basis bezig houden met De Cultuur. Harmonie- en fanfaregezelschappen krijgen geld voor nieuwe uniformen of instrumenten, zangverenigingen ontvangen een bijdrage voor een concert, fotoclubs kunnen met steun van het Anjerfonds een donkere kamer inrichten, bibliotheken kunnen zich een fonotheek aanschaffen, het uitbrengen van boeken in de streektaal of grammofoonplaten met psalmen in het Gronings wordt ook mogelijk gemaakt door het Anjerfonds. Of eigenlijk: door de Groninger bevolking, die elk jaarin juni de collecte van het Anjerfonds rijkelijk bedeelt. Per hoofd van de bevolking geeft Groningen meer dan enige andere provincie.
Regionaal
Elke provincie heeft zijn eigen Anjerfonds, dat een aftakking is van het vlak na de oorlog gestichte Prins Bernhardfonds. In tegenstelling tot het Prins Bernhardfonds houdt het Anjerfonds zich uitsluitend bezig met regionale zaken. De collecte brengt jaarlijks ongeveer 130.000 gulden op, het Prins Bernhardfonds doet daar steeds ruim 300.000 gulden bij. Liefst 99 procent van deze vier ton komt rechtstreeks bij de te subsidiëren doelen terecht, zo blijkt uit de jaarstukken, er blijft geen cent aan de strijkstok hangen. Zo is het in Groningen, maar ook in Drenthe, Friesland en de andere provincies.
„We zijn een levend fonds, we reserveren praktisch niets,” zegt drs. C. N. Graaff, secretaris-penningmeester van het Anjerfonds, waarvan mr. E. Toxopeus voorzitter is. „Wat we dit jaar via de collecte en het Prins Bernhardfonds binnenkrijgen, wordt volgend jaar uitgekeerd. We ondersteunen en stimuleren niet alleen de traditionele cultuur, we hebben ook oog voor nieuwe dingen,” zegt de heer Graaff. Een voorbeeld: het Flikkertheater krijgt een bijdrage van 2500 gulden voor de produktie „Vitriool en vaseline”. „Ja, dat gaf enige deining in het bestuur”, zegt drs. Graaff, „maar we vonden uiteindelijk toch, dat ook dit soort zaken gesteund moeten worden.” ,
Dat het Anjerfonds oog heeft voor minder traditionele cultuur-uitingen blijkt ook uit de bijdrage aan de Biologische Tuiniervereniging. „We zijn zelfs blij als er aanvragen binnenkomen voor zulk soort dingen,” zegt de heer Graaff.
Politiek
Hoewel politiek en cultuur niet altijd te scheiden zijn, houdt het bestuur van het Anjerfonds de politiek zo veel mogelijk buiten de deur, zegt drs. Graaff. Dus geen geld voor bijvoorbeeld mensen die een congres willen houden over de apartheid in Zuid-Afrika, maar ook geen cent voor de voorstanders. Maar wel een bijdrage aan de stichting „Wonder Woman” te Groningen, een vrouwen-popgroep op de emancipatietoer, die 4200 gulden krijgt voor versterkers en zo. Of 2500 gulden voor de Molukse werkgroep Bumal.
Het Anjerfonds heeft een buitengewoon slimme methode bedacht om aan voldoende collectanten te komen. Verenigingen, wier leden aan de inzameling meedoen, krijgen zonder meer de helft van de opbrengst. En dat kan zo leuk aantikken, dat het Anjerfonds meestal teveel (!) collectanten heeft. „Het zijn vaak verenigingen met veel leden, zoals koren en muziekgezelschappen, die meehelpen”, zegt de heer R. de Vries, bureausecretaris van het Anjerfonds, die evenals de heer Graaff werkzaam is bij het Provinciaal Welzijnsbureau aan het A-Kerkhof in de stad, waar het secretariaat is ondergebracht. „Nee, echte ruzies van elkaar beconcurrerende verenigingen hebben wen nog niet gehad. Als er méér verenigingen in dezelfde wijk of hetzelfde dorp willen collecteren, wordt de zaak eerlijk verdeeld. Maar het is waar: als alle culturele verenigingen zouden willen meecollecteren, zouden we grote moeilijkheden krijgen.” Vooral in de dorpen werkt dit systeem erg goed omdat de dorpelingen weten, dat de helft van hun centen rechtstreeks naar hun eigen muziek of zangclub gaat.
assief beleid
Het bestuur van het Anjerfonds voert een passief beleid. Dat wil zeggen: het wacht af welke aanvragen er binnenkomen. Het gaat dus niet de boer op om te kijken of er nog wat te subsidiëren valt. „Het is eigenlijk heel grappig,” zegt de heer Graaff, „dat we elk jaar die vier ton toch vrijwel helemaal kwijtraken op basis van de aanvragen”. Waar bij hij zich waarschijnlijk niet realiseert, dat dit artikel menig verenigingsbestuurder opeen idee zal brengen…
In juni wordt dus weer de jaarlijkse collecte van het Anjerfonds gehouden. Voor het eerst vreest het bestuur, dat, door de invloed van de loonpauze en de nullijn, de inkomsten wat zullen teruglopen. Maar misschien gebeurt wel het tegendeel nu u weet waar uw centen blijven.
| ___________________________________________________________ |
Naar Museumboerderij “Welgelegen”