___________________________________________________________

09-07-1841 Utrechtsche Provinciale . Stads-Courant

Utrecht 27. Junij.
Allen, aan wie de beoefening der natuurlijke wetenschappen en derzelver uitbreiding en aanwending tot algemeen nut ter harte gaan, zullen voorzeker met genoegen in een der vorige Nornmers van dit Blad de toepassing gelezen hebben van het Electro-magnetismus als beweegkracht, en de niet geringe belooning van honderd duizend gulden, welke aan den Heer Johan Philip Wagner van Frankfort, voor die uitvinding en ter openbaring van zijn geheim, van wege de Duitsche Bondsvergadering van 22. April ll.  is toegeweze , dat door Z. D. den Vorst van Furstenberg, van de verdienste der uitvinding in ieder opzigt aan de Duitsche natie verzekerd te zien, den uitvinder eene som van 7000 gulden tot vervaardiging zijner eerste machine ter beschikking heeft gesteld.
Evenwel, de Heer Wagner kan met regt geene aanspraak maken op deze uitvinding; immers reeds in 1835 zijn de Heeren S. Stratingh en C Becker, te Groningen, op het denkbeeld gekomen de Electro-magnetische kracht aan te wenden tot voortbeweging van een werktuig en van andere daarop geplaatste goederen, in één woord, hebben eenen Electro-magnetischen wagen daargesteld, welke door HHED. uitvoering is beschreven en afgebeeld in de Algemeene Kunst en Letterbode N°. 54, van dat jaar onder den titel van “Electro- magnetische bewegingskracht en aanwending daarvan tot eenen Electro-magnetischen wagen,” met een voorbeeld, medegedeeld aan het Genootschap ter bevordering der natuurkundige wetenschappen, te Groningen. 
En dit wel naar aanleiding van een in een vorig nommer van evengenoemd tijdschrift geplaatst kort berigt van eene aanwending van het Electro-magnetismus tot beweegkracht in het werk gesteld door eenen Russischen geleerden Prof. Jacobi te Koningsbergen, aan welken geleerden het ook later in 1839 is gelukt, een fregat aan hem door Z. M. den Keizer van Rusland ter beschikking gesteld, door deze kracht onafgebroken eenigen tijd in beweging te brengen (zie Alg. Kunst- en Letterb., N°. 47, 1839). Ook berust van dit voorlaatst genoemd voertuig een model in de verzameling van het Natuurkundig Geselschap te Utrecht, welks deugdelijkheid door wijlen onzen Hooggeachten leermeester Prof. Moll, op eene der voorlezingen in dit gezelschap, te dier tijde door voldoende proefnemingen is aangetoond, en naar welk model een bekwaam werktuigkundige ter dezer stede, de Heer Steven Cohu, reeds vele anderen heeft vervaardigd. Het blijkt derhalve, dat de heer Johan Philip Wagner, van Frankfort, ten onregte aanspraak maakt op de uitvinding der toepassing van het Electro-magnetismus als beweegkracht op het eene of andere werktuig, en de eer der uitvinding van eenen Electro-magnetischen wagen, zonder twijfel met alle regt moet toegewezen worden aan de Heeren wijlen Prof. Stratingh en C. Becker te Groningen.
Moge eindelijk deze hoogstgewigtige Nederlandsche uitvinding door derzelver uitbreiding in andere landen in majorem nostrae patriae gloriam haar schoon doel bereiken ! (Handelsblad.)
A. A. DORN SEIFFEN.

___________________________________________________________


Naar het Wagentje van Stratingh en Becker