1847 Reisbrieven Friese Emigranten

___________________________________________________________

TIENTAL BRIEVEN BETREKKELIJK DE REIS, AANKOMST EN VESTIGING NAAR EN IN NOORD-AMERIKA, VAN ENIGE LANDVERHUIZERS VERTROKKEN UIT DE GRIETENIJEN HET BILDT EN BARRADEEL, in Vriesland.
te FRANEKER, bij T. TELENGA, 1848.

De overtocht werd gemaakt met het barkschip “De Louisa”, kapitein Verschuer

___________________________________________________________

30-08-1847 Lafayette, Brief S.T. Krab
[] Wij moesten dadelijk hij de aankomst de boot verlaten, want deze voer verder, en zagen dus aanstonds naar inkwartiering, hetwelk wij spoedig gereed hadden, dien nacht voor één dollar. Des anderen morgens zochten wij met onzen brief BEUKMA op, zijnde timmerman in de stad, en deze huurde dien dag een huis voor ons, waar wij met ons drie gezinnen in konden wonen, voor 8 dollars per maand, hetwelk wij nog dien zelfden avond betrokken. []
Drie van ons, namelijk: J. Bolman, J. de Jong en Jelle de Bildt zijn bij den schoonzoon van BEUKMA op het tichelwerk aan den arbeid en verdienen ’s maands 42 dollars, daar hebben wij Baukje ook verhuurd ’s maands voor 2 dollars, dat is 60 gulden ’s jaars, doch naderhand konden wij meer bedingen; zij heeft het er gemakkelijk en goed naar haren zin.
[]
De oudste zoon van BEUKMA, JAN, woont op de plaats, 7 mijlen van Lafayette, Willem is timmerman in de stad, Cornelis woont 5 mijlen buiten de stad bij zijnen vader, zij hebben daar 16 akres land (*) en zijne dochter is getrouwd met den tichelbaas Aapkens, vroeger vermeld. 

06-10-1847 Lafayette, Brief S.T. Krap
[] Cornelis BEUKMA heeft mij gezegd, dat hij dezen zomer 60 dollars uit zijnen tuin gemaakt had, en deze zal, naar mijne gissing, ½ laat hem 2/3 akker groot zijn, ik wil dit laatste echter voor geenen regel gehouden hebben. Wat de eigenlijke opbrengst van onderscheidene vruchten is, weet ik nog niet goed en denk u dat bij nader gelegenheid te melden.
[]
Den 27 September zijn de heeren Beukma en Leendert Kingma hier aangekomen. Kingma kwam mij spoedig opzoeken en heeft gedurende zijn verblijf hier, dagelijks bij ons geweest. Wij hebben onderscheiden reisjes met elkander gedaan en wederzijdsch ons genoegen hierin betuigd. Ons gesprek liep ook menigmaal, zooals gij zult denken, over onzen reis en aftogt, en Kingma verklaarde genoegen te hebben aan zulke vriendschap, als ons werd bewezen. Hij verheugt zich hier te zijn en wenscht dat nog velen zullen komen met goede handen, en vooral dezulken, die wat bezitten, want ontginning is hier vooruitgang.
Het huis, waarover ik heb geschreven, hebben wij voor 5 maanden gehuurd van diegeen, die het thans bewoonde en zullen het op het volgend jaar met de 8 akkers land van de eigenaars moeten huren en dit zal wel gaan, zegt Beukma en ik denk ook zoo, want de een staat den ander zoo niet in den weg als in Holland, er is land genoeg. [] 

26-11-1847 Lafayette, J.W. de Jong S.S. de Jong-de Bildt []
Tot Rotterdam was onze reis voorspoedig, maar verder hebben wij veel storm en tegenwind gehad, waardoor onze zeereis 82 dagen heeft geduurd.
[]
Des morgens van den 22 Julij zochten wij W. Beukma op, die ons behulpzaam was, een huis te huren, waar wij allen in konden wonen en ons 8 dollars en eenige centen huur in de maand kostte.
Ik ben daar met eene maand uitgegaan, en heb mij toen een huis gehuurd voor 13 dollar in de maand, doch S. T. Krap en J. Bolman zijn er de maand uit, in gebleven.
Toen heeft S. Krap een huis gehuurd met 8 akkers land, naast BEUKMA, en J. Bolman heeft eene mijl ten oosten van de stad, een huis gehuurd, bij het tigchelwerk van BEUKMA’S zwager, waarop hij, J. de Bildt en ik den geheelen zomer hebben gearbeid.
[]
Mijn arbeid is tegenwoordig boomkappen voor den zwager van BEUKMA, doch ik heb den 10 November daarbij het ongeluk gehad, mij met den eks vóór in het regter been te houwen, zoodat ik geenen stap loopen kon. De wond begint echter weder te herstellen, en het zal zich, geloof ik, wel spoedig weder schikken. Het begroot mij soms wel, de schoone Amerikaansche daghuur te moeten verzuimen, maar dan denk ik weder terug, dat zulk eene wond in Vriesland mij veel slimmer zoude geweest zijn, want daar zou mijn huisgezin het lang daarna gevoeld hebben, en hier kan mijne vrouw de kost wel verdienen met wasschen en naaijen. []
Iemand die werken kan en wil, kan zijne tafel driemaal daags dekken met spek en vleesch en andere spijzen, zoo goed als de beste boer of burger in Vriesland durft denken.
Het ontbijt bestaat uit witte brood en gebraden spek in siroop, waarbij koffij. Het middagmaal bestaat bij de meesten uit aardappels, groenten, spek en vleesch, puddings, taarten en meerdere kleinigheden tot veraangenaming of verfrissing, waarbij een glas koud water of melk wordt gebruikt. Het avondmaal weder uit wittebrood met in siroop gebraden spek of ook wel boter, waarbij thee wordt gedronken.
Wie naar Amerika wil verhuizen, moet zich echter niet voorstellen, dat het daar van zelf de deur inwaait.
Het is een land voor nijvere handwerkslieden, doch niet voor hen, die geenen arbeid gewoon zijn. []
Voor elken vrijgezel, die verhuizen wil, houd ik het best, om eerst in Europa eene vrouw te zoeken; want de Amerkaansche vrouwen willen niet veel doen, als in eens wiegstoel te zitten en hun pijpje te rooken, en zij moeten hier voor kost en huisvesting van 1 ½ tot 2 dollars per week betalen, en nog daarenboven het wasschen en maken hunner goederen, waarvoor men ook wel eene vrouw kan onderhouden. Voor hem, die als werkman naar Amerika verhuist, houd ik de staat Indiana voor het best, want daar wordt men met geld betaald, en in vele andere staten moet men goederen voor zijn dagloon nemen, als men arbeid hebben wil. Maar voor hem, die land koopen wil en kan, zoude ik de staat Illinois of het Wisconzen gebied voor het beste houden‚ naar hetgeen ik van lieden gehoord heb, die daar met den grond bekend zijn, is dezelve daar wel zoo goed en het arbeidsloon niet zoo hoog als in de staat Indiana.
[]
S. Krap heeft zijne oudste dochter, oud 12 jaren, uitbesteed voor 2 dollars in de maand. Goede dienstmeiden, die goed bakken en kooken kunnen, verdienen  van 8 tot 10 dollars per maand, en dan behoeven zij niet zwaarder te arbeiden, dan menige boerin in Vriesland.
Het spreekwoord zegt niet te vergeefs, dat Amerika de hemel der vrouwen en de hel voor de paarden is, want de paarden moeten hier dubbeld op. De vrouwen behoeven hier niet te zuchten en te denken, wat zal ik ter tafel zetten, als mijn man en mijne kinderen te huis komen. Droog eten behoeft niemand hier te gebruiken; want in den laatst verleden winter zijn alleen hier te Lafayette 25066 varkens geslagt, en wie dan naar de slagthuizen gaan wilde, zou meer afval krijgen, als hij dragen kon; want zij werpen het anders toch de honden en varkens voor. Ik kan u zeggen, dat de honden en varkens hier meer vleesch opvreten; als de arme menschen in Europa komen te zien. In de logementen wordt al wat van tafel komt, de honden en zwijnen voorgeworpen. []

___________________________________________________________

S.T. Krap:
Syds Teunis Krap, * Sint Annaparochie x 26-12-1833 Het Bildt Froukje Sjoerds de Bildt, * Schingen 

Bruidegom 24 bruid 21 jaar
Ouders bruidegom: Teunes Krap, gardenier x Geertje Franzes Kramer
Ouders bruid: Sjoerd Johannes de Bildt x Baukje Everts Sidoni
us 

J. W. de Jong x S. S. de Bildt:
Jurjen Willems de Jong, * Vrouwenparochie x 26-02-1846 Het Bildt Sytske Sjoerds de Bildt, * Sint Annaparochie 

Bruidegom 25 bruid 27 jaar
Ouders bruidegom: Willem Jurjens de Jong  x Sijke Gosses
Ouders bruid: Sjoerd Johannes de Bildt x Baukje Everts Sidonius 

___________________________________________________________

Naar Brieven Klaas Jans Beukma, emigrant van het eerste uur