___________________________________________________________ |
16-06-1930 Nieuwsblad van het Noorden
EEN SCHOONE DAG VOOR VOLKSVERMAKEN. DE HISTORISCHE VERKEERSOPTOCHT EEN SCHITTEREND SCHOUWSPEL. – ENORME BELANGSTELLING LANGS DE GEHEELE ROUTE. — EEN UITSTEKEND GESLAAGDE – KLEPPER MARSCH TOT SLOT.
De Vereeniging voor Volksvermaken zou op den 14den Juni iets bijzonders geven, iets, dat niet spoedig uit de herinnering van Groningen’s inwoners zou worden weggevaagd. Het officieel Programma, dat enkele dagen bevoren verscheen, had allen, die het inzagen, deze overtuiging geschonken. De schoone beloften, welke de samenstelling op papier van den Historischen Verkeersoptocht inhield, zijn in vervulling gegaan.
Volksvermaken heeft Zaterdagmiddag duizenden en duizenden een schouwspel te zien gegeven, waarvoor wij niets dan lof kunnen hebben en met ons zeker de velen, die er getuige van waren.
De organisatoren hebben langen tijd hard moeten werken om alles in gereedheid te brengen, – we herinneren ons, hoe maanden geleden de volijverige secretaris van Volksvermaken, de heer G. Tammes, om slechts een enkele van de velen te noemen, reeds druk in de weer was voor de voorbereidingen, waarvan hij een zeer groot gedeelte voor zijn rekening heeft genomen — zij hebben de voldoening mogen smaken op den dag zelf alles als op rolletjes te zien loopen. Een mooiere belooning voor hun grote moeite en vele opofferingen zullen zij zeker niet verwacht hebben. Goede organisatie is het halve werk, zouden we, met een variant op een bekend spreekwoord kunnen zeggen, de Historische Verkeersoptocht was er een duidelijk bewijs van.
In de eerste plaats dus een woord van hulde voor allen, die, op welke wijze dan ook, aan de voorbereidingen van den optocht hun krachten gaven. Het bestuur van de Vereeniging van Volksvermaken, de Hoofdcommissie voor den Historischen Verkeersoptocht en haar staf van medewerkenden, zij verdiensten volle de dankbaarheid van de Groningers hetgeen zij Zaterdagmiddag heb geboden, Dat niet meer inwoners aan het eenvoudige verzoek van Volksvermaken om op Zaterdag te vlaggen hadden voldaan, was werkelijk te betreuren. De vereeniging had dat toch zeker als een kleine compensatie voor het vele schoons, dat zij gaf, verdiend. Een overweging als: „Het is toch geen echte feestdag, zooals de 28e Augustus” had hier in geen geval mogen gelden. Gelukkig vormden enkele straten een gunstige uitzondering en wij twijfelen er niet aan, dat, nu Volksvermaken op een dergelijke manier voor den dag is gekomen, bij een volgende gelegenheid zeker niemand meer zal nalaten aan het verzoek om te vlaggen te voldoen. Dan zal de dankbaarheid getoond kunnen worden, waarvan reeds Zaterdag op grootere schaal blijk had moeten worden gegeven.
DE OPSTELLING VAN DEN STOET.
Een buitengewoon goede gedachte is het geweest den Bloemsingel als plaats voor de opstelling van den stoet te kiezen. Reeds vroegtijdig was de weg hier afgezet, bij de Bloedstraat waren touwen gespannen, terwijl in de nabijheid van de Ebbingestraat een cordon politie-agenten nauwlettend er voor waakte, dat geen onbevoegden zich op het terrein voor de opstelling, begaven. De Bloemsingel bood voldoende ruimte, de voertuigen van allerlei soort konden zich daar bewegen of voortbewogen worden, zonder dat voor botsingen behoefde te worden gevreesd. Aan de boomen waren nummers bevestigd, welke de plaats van elke groep aanduidden, onmiddellijk de juiste volgorde te pakken hadden. Eenvoudig en onfeilbaar!
Toen we twee uur op het terrein der opstelling kwamen, waren daar heel wat bonte, soms allerleukste tafereeltjes te zien.
Allen liepen nog door elkaar, doodgewone knechten zag men kalm met hun heer en meester praten, de barbaarsche Noormannen keken meer naar de schoone edelvrouwen hun viking, imponeerende Germanen verschikten nog eens het een en ander aan hun dierenhuiden en hun voetbekleeding – hoe gemakkelijk de Groningsche straten tegenwoordig ook loopen, blootsvoets, zooals zij dit eigenlijk gewoon waren, ging het toch niet – en het geheele gezelschap van de boerenbruiloft maakte vóór den rijtoer nog een wandeling.
Enkele ridders, die, onbewust van gevaren van het moderne verkeer, bekoorlijke edelvrouwen het hof stonden te maken, moesten plotseling met de dames de vlucht nemen voor een zacht aanglijdende auto, model 1930.
Een ridder, die erg veel haast had, deed heel onridderlijk, hij nam zijn fiets en begaf zich met den meest bekwamen naar de plaats zijner bestemming.
De berijders de ouderwetsche fietsen gebruikten hun wachttijd zeer nuttig, zij gingen zich alvast maar eens oefenen, hetgeen bij een enkele wel noodig bleek. Erg gemakkelijk is het ook niet zoo’n hooge fiets te berijden, wanneer men gewoon is op een karretje, waaraan alles op het gemak is ingesteld te peddelen. De tijdelijke bezittervan de loopfiets 1816, die, daartoe door zijn lange beenen zee goed in staat gesteld, na een enkel proeftochtje met een indrukwekkende zekerheid “reed”, vergat het verschil in leeftijd meer dan honderd jaren, en plaatste zijn vehikel rustig naast het nieuwste model rijwiel om met den berijder daarvan een praatje te maken.
Langzamerhand echter kwam er orde in de chaos van kleederdrachten en voertuigen.
Zooals te voorzien was, kon men op den bepaalden tijd, half drie, niet vertrekken. De laatste oogenblikken viel er nog veel te regelen en bovendien kwamen Bisschop Herbert van Bierum en zijn gevolg en perfect Egbert met zijn stoet iets later dan was bedoeld in gesterkten draf aanrijden.
Om drie uur was alles orde en konden de commissie en bestuursleden die tot het laatste oogenblik druk in de weer waren om, waar het noodig was, aanwijzingen te geven, in de voor hen bestemde landauers stappen, welke achter de brigade maréchaussees, die aan den kop ging, reden.
De vier bazuinblazers gaven het signaal voor den aanvang en om even na drie zette de stoet zich in beweging om door duizenden en duizenden toeschouwers, van wie in het eerste gedeelte der route reeds talloozen vol ongeduld stonden te wachten, te worden bewonderd.
DE OPTOCHT.
De uitvoerige historische aanteekeningen, welke onze medewerker T. in het nummer van Vrijdagavond bij den Historischen Verkeersoptocht gaf, hebben het overbodig gemaakt van elke groep afzonderlijk een gedetailleerde beschrijving te geven, waarom wij met enkele indrukken, gehouden in de juiste volgorde volstaan.
In de opening van den stoet maakte de praalwagen, welke een symbolische voorstelling van onze stad gaf, een keurigen indruk. Voorop troonde de Stedenmaagd, die door gracieuse dames, emblemen dragende van alles waarop Groningen trotsch kan zijn, zooals handel, industrie en universiteit, was omringd.
De Germaansche ossenwagen trok bijzonder de aandacht. Alleen was het jammer dat men geen trekossen machtig had kunnen worden, hetgeen het geheel nog „echter” had gemaakt. Daar staat evenwel tegenover dat dit een gevaarlijk experiment zou zijn geworden, zoodat de paardentractie van den ossenwagen wel de gelukkigste oplossing is te noemen.
Na de viking, bemand met woeste Noormannen wie de roofzucht de oogen uitstraalde, volgden twee zeer mooie groepen, de eene van den Bisschop Herbert van Bierurn met lijfbedienden, leenmannen en krijgslieden, de andere van den Prefect Egbert met zijn stoet van ridders en edelvrouwen ter valkenjacht uitrijdende. De fraaie costumeering en de historie-getrouwe uitbeelding zorgde hier voor een schoon geheel, evenals dit het geval was bij de daarop volgende groep, de handelskaravaan van Groningsche kooplieden uit de 14de eeuw, waarmede het vroegste tijdperk werd besloten.
De voorname plaats, welke de scheepvaart in de geschiedenis van Groningen heeft ingenomen, kwam tot uiting in een keurig uitgevoerden praalwagen, voorstellende een groot koopvaardijschip.
De intocht van Maria van Oostenrijk te Groningen (1545) was bijna een optocht op zichzelf. Voorop het krijgshaftige burgervendel in een kleurige uniform, daarachter de stadsboden, die gevolgd werden door vier deftige burgemeesters — men deed het vroeger niet minder! – en dan de karos, waarin de Landvoogdes, vriendelijk groetend was gezeten. Het rijtuig werd begeleid door den Stadhouder Maximiliaan van Egmond en Maarten van Naarden, luitenant der Hoofdmannenkamer en gevolgd door verschillende edelen, wier prachtige costumes een lust voor de oogen waren. Deze intocht was een schitterend gedeelte van den stoet.
Rinkelend volgden hierop de vijf arren van de arrenslee-partij op Freylemaborg, eveneens een bekoorlijk geheel.
Een draagstoel een 18e eeuwsche reiskoets en een vijftal sjeezen, de laatste een ouderwetsche boerenbruiloft voorstellende, besloten deze afdeeling.
Het tijdperk der 19de eeuw werd ingeleid door een kunstzining ontworpen praalwagen “De Stoom“, met een glazende stoommachine en heuschen stoom. De wagen werd omgeven door vaklieden, die borden meevoerden, waarop de namen van verschillende mannen, die in het stoomwezen van groote beteekenis zijn geweest.
De trekschuit op Foxhol werd om haar zeer gemengde deklading overal met gelach begroet, waartoe de scheepsjager, die zijn taak met een bijna heiligen ernst vervulde, het zijne bijdroeg.
Hierop volgde een allegaartje van voertuigen, waarvan we nog noemen de mailcoach met de kleurige Samuel Picknickgroep en de nabootsing van den eersten trein in Nederland der Holl. IJzeren Spoorweg Maatschappij, welke in 1839 de eerste reis maakte tusschen Amsterdam en Haarlem en de ouderwetsche auto’s, welke den tocht, ondanks haar hoogen leeftijd, uitstekend bestonden.
Een oude bekende in deze lange rij van voertuigen was de Paterswoldsche tram waarvan de bestuurder echt plezier in het extra-ritje had. Het heeft hem natuurlijk erg gespeten dat er geen kans bestond, dat de tram uit de rails liep. waardoor hij zijn rol nog meer natuurgetrouw had kunnen spelen.
De groep ouderwetsche rijwielen vormde den overgang naar het tegenwoordig tijdperk dat de praalwagen „Het Vliegwezen”, gehouden in een modern blauwe kleur, tot opening had Deze wagen, een groote vliegtuigvleugel, bezaaid met kleine zilveren machines, maakte een buitengewoon mooien indruk.
Een schitterende praalgroep rijwielen, kinderrijwielen, een poneywagen, twee bereden ezels, die op een gegeven moment met ezelachtige koppigheid weigerden nog een poot verder te verzetten en heel veel overredingskracht eischten, voor zij tot beter inzicht kwamen verschillende nieuwe modellen auto’s — het ontbreken van een motorrijwiel wekte verwondering – en de praalwagen „De eenheid der volkeren door het verkeer” vormden het slot van den schitterenden stoet. Deze laatste praalwagen torste de aardbol, waaromheen de vertegenwoordigers der volkeren stonden geschaard als symbool der verbroedering. Een aantal meisjes, gekleed in witte japonnetjes vredespalmen dragende, accentueerde de schoone gedachte, welke in dit waardig slot van den optocht lag opgresloten.
Een vijftal muziekcorpsen, Gruno’s; Postharmonie, Patrimonium, Crescendo, St. Joseph en Apollo uit Haren, de twee laatsten in costuum, het eene in dat uit den tijd van Prins Maurits, het andere in dat van het Napoleontische tijdperk, zorgde langs de route voor pittige marschmuziek.
E. H. B. O. was in den stoet ruim vertegenwoordigd.
Op den Ubbo Emmiussingel aangekomen, hadden de medewerkenden, die allen zonder uitzondering op keurige wijze hun taak vervulden, waarvoor een woord van hulde hun zeker niet mag worden onthouden eenige oogenblikken van welverdiende rust, gedurende welke hun door de firma Hammingh een verversching werd aangeboden.
Na deze pauze wachtte hen nog een lange route, welke zich tot het Noorden der stad uitstrekte. Omstreeks zes uur passeerde het begin van den stoet, waarvan het voorbijtrekken ruim twintig minuten duurde, den Bloemsingel, waar de ontbinding plaats vond.
De bestuursleden van Volksvermaken en de adviseurs werden na afloop van den optocht door den burgemeester ontvangen, die, nadat de eerewijn was aangeboden, in een hartelijke toespraak hun dank en hulde bracht voor het mooie werk, dat zij met het organiseeren van het schoone schouwspel hadden verricht. De secretaris van volksvermaken, de heer Tammes, had een bijzonder woord van lof in ontvangst te nemen. Des middags, bij het passeeren van aen stoet, bood de burgemeester de Stedenmaagd een bloemstuk aan.
DE DRUKTE.
De belangstelling was langs de geheele route enorm, zoodat de stoet bijna overal tusschen compacte menschenmassa’s doortrok. Dank zij het uitstekende werk van de politie, die de regeling keurig verzorgde, doch tevens dank zij de medewerking van het publiek, dat zich overal voorbeeldig gedroeg, verliep alles zonder wanordelijkheden. De nadering van den stoet werd aangekondigd door de verkeerspolitie, die onophoudelijk heen en weer reed en daardoor voorloopig den weg vrijmaakte, waarna de marechaussees en de politie-agenten voor de rest zorgden. De optocht heeft niet alleen bijna de geheele stad op de been gebracht, uit de Noordelijke provinciën waren zeer vele gekomen om van het schitterende schouwspel te genieten. Geen van hen zal zeker spijt van de reis gehad hebben.
DE KLAPPERMARSCH.
Terwijl van den Bloemsingel de deelnemers aan den Historischen Verkeersoptocht na een mooien, doch vermoeienden middag zich naar hun „kleedkamers” begaven, was het op het Martinikerkhof alweer een drukte van belang. Daar was het de jeugd, die de aandacht der inwoners van Gruno’s veste trok. Ongeveer 400 leerlingen van de Volkszangschool stelden zich op dit plein op om een echten ouderwetschen kleppermarsch door de stad te maken.
Te ruim zeven uur zette deze stoet, waarin men niet anders dan glundere gezichtjes zag, zich in beweging en met muziek van de corpsen „Crescendo” en „Het Veilig Spoor” werd de tocht door de stad aanvaard. Het eerste „klepperpunt” was de Groote Markt voor het huis van den burgemeester.
Voor een groote menschenmassa werd hier eerst de kleppermarsch ten gehoore gebracht welke trof door de buitengewoon keurige gelijkheid, waarmede hij werd uitgevoerd, terwijl vervolgens de kinderen het bekende „Feestlied van Volksvermaken” zongen.
De kleppermarsch, welke hierna werd voortgezet en nadat op verschillende punten der stad geklepperd was, telkens onder een geweldige belangstelling, op de Ossenmarkt ontbonden werd, is voor den heer R. W. Kuipers, onder wiens leiding voorbereiding en uitvoering plaats vonden, een groot succes geworden. Voor de kinderen, die onderweg enkele keeren getracteerd werden, o.a. door den burgemeester, was de marsch een waar feest, doch niet minder voor de tallooze belangstellenden, zoodat Volksvermaken hierdoor voor een slot van den feestmiddag heeft gezorgd, waarvan oud en jong, ten volle konden genieten.
___________________________________________________________ |
Hiermede was het programma, waarvan de afwerking door zeer goed weer werd begunstigd, ten einde. In de stad bleef echter den geheelen avond een gezellige drukte heerschen.
Een groote dag voor de Vereeniging van Volksvermaken is weer voorbij, een dag, waarop zij getoond heeft initiatief en doorzettingskracht te bezitten, welke aller bewondering moeten afdwingen.
___________________________________________________________ |
16-06-1930 DE Telegraaf HISTORISCHE OPTOCHT TE GRONINGEN. Groote drukte in de stad.
(Aan onzen correspondent).
GRONINGEN, 14 Juni. — In verband met den historischen verkeersoptocht die vanmiddag hier is gehouden, waren heden fabrieken, kantoren en werkplaatsen eerder gesloten dan gewoonlijk.
Duizenden en duizenden bewogen zich tegen drieën in het centrum van de stad.
Van tal van huizen woei de driekleur. Nagenoeg een half uur duurde het voorbij trekken der uit ruim 400 personen en 130 paarden bestaanden optocht. Hij omvatte 58 kleurige groepen, die een schitterend geheel vormden, dank zij de dagvorstin die alles in gulden luister zette.
De geheeie geschiedenis van het Groninger land van het tijdperk der Middeleeuwen af, ontrolde zich dat half uur voor de oogen der toeschouwers. Er waren een Germaansche ossenwagen, een viking, ten mailcoach, een trekschuit, de eerste trein, de oudste Ford, ginds de intocht van Maria van Hongarije, een valkenjacht, een boerenbruiloft, praalwagens enz.
Dank zij de ondervonden medewerking van musea-directeuren, folkloristen, kunstenaars en historici, was een stoet samengesteld die overal langs den weg aller oprechte bewondering had.
Tot laat in den avond was het overal nog druk in de stad. Veel belangstelling trok in de avonduren de kleppermarsch van ongeveer 400 jongelui.
___________________________________________________________ |
Naar Voorbeschouwing
Naar Fotoverslag
Terug naar Winnetou
___________________________________________________________ |